Page 203 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546
P. 203
ด้วยเหตุนี้ รัฐบาลไทยจึงมีหน้าที่ที่จะต้องเยียวยาความเสียหายต่อชีวิต ร่างกาย และทรัพย์สินของผู้เสียหาย
(และครอบครัวหรือญาติของผู้เสียหาย) ตามพันธกรณีที่มีอยู่ตามกติการะหว่างประเทศด้านสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมืองซึ่ง
ประเทศไทยเป็นภาคีแล้ว
วิธีการ
ในการเรียกร้องการเยียวยาความเสียหายแก่ผู้เสียหายและครอบครัวหรือญาติของผู้เสียหายอันเนื่องมาจากการ
ด�าเนินนโยบายในการท�าสงครามขั้นแตกหักกับยาเสพติดของรัฐบาล พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖ คณะกรรมการสิทธิ
มนุษยชนแห่งชาติควรจัดตั้งคณะกรรมการเฉพาะกิจ (ad hoc) มีชื่อเรียกว่า “คณะกรรมกำรคืนควำมเป็นธรรมและเรียกร้องค่ำ
เสียหำย กรณีผู้เสียหำยจำกกำรด�ำเนินนโยบำยในกำรท�ำสงครำมขั้นแตกหักกับยำเสพติดของรัฐบำล พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร เมื่อปี
พ.ศ. ๒๕๔๖” เพื่อท�าหน้าที่เป็นองค์กรตัวแทนของครอบครัวและญาติของผู้เสียหาย ในการด�าเนินการเรียกร้องค่าเสียหายจาก
รัฐบาลไทย เพื่อเยียวยาความเสียหายแก่ผู้เสียหาย ตลอดจนครอบครัวและญาติของผู้เสียหายอันเนื่องจากการด�าเนินนโยบายในการ
ท�าสงครามขั้นแตกหักกับยาเสพติดของรัฐบาล พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖
คณะกรรมการเฉพาะกิจดังกล่าวควรมีกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติหรืออนุกรรมการในชุดที่รับผิดชอบเกี่ยวกับ
เรื่องดังกล่าวโดยตรงเป็นกรรมการ ตลอดจนทรงคุณวุฒิด้านการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนหรือด้านต่างๆ ที่เกี่ยวข้องเป็นกรรมการด้วย
เช่น ด้านกฎหมายและกระบวนการยุติธรรม ด้านการต่างประเทศ ด้านสังคม
ผลลัพธ์
ประการที่หนึ่ง
การเรียกร้องค่าเสียหายให้แก่ผู้เสียหายและครอบครัวหรือญาติของผู้เสียหายเป็นการคืนความเป็นธรรมให้แก่
บุคคลเหล่านั้นอีกลักษณะหนึ่ง เพื่อชดเชยและเยียวยาการสูญเสียและความเดือดร้อนเสียหายอย่างใดๆ ที่ผู้เสียหายก็ดี ครอบครัว
หรือญาติของผู้เสียหายก็ดีได้รับ อันเนื่องจากการด�าเนินนโยบายในการท�าสงครามขั้นแตกหักกับของรัฐบาล พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร
เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖ ทั้งนี้ ตามภาระผูกพันตามกฎหมาย (de jure) ที่รัฐบาลไทยมี ในอันที่จะต้องปฏิบัติการให้เป็นไปตามข้อก�าหนดใน
กติการะหว่างประเทศด้านสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง
ประการที่สอง
การด�าเนินการโดยคณะกรรมการเฉพาะกิจดังกล่าวเป็นการปฏิบัติหน้าที่ “เพื่อประโยชน์เป็นส่วนรวม” (public-
interest) ของผู้เสียหายและครอบครัวหรือญาติของผู้เสียหายทั้งหลาย (ผู้เสียหายจ�านวนมาก) ซึ่งได้รับความเดือดร้อนเสียหายร่วมกัน
จากการด�าเนินนโยบายของรัฐบาลในการท�าสงครามขั้นแตกหักกับยาเสพติดเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖ (สาเหตุเดียวกัน) และครอบครัว
หรือญาติของผู้เสียหายต่างมีข้อเรียกร้องในลักษณะเดียวกัน คือ การเรียกร้องค่าเสียหาย (ข้อเรียกร้องแบบเดียวกัน) นอกจากนี้
การด�าเนินการโดยคณะกรรมการเฉพาะกิจดังกล่าวจะท�าให้เกิดความโปร่งใสและความน่าเชื่อถือของข้อมูลที่เกี่ยวข้องว่าได้ผ่าน
การตรวจสอบและวิเคราะห์โดยรอบคอบรัดกุมระดับหนึ่งขององค์กรระดับชาติที่มีอ�านาจหน้าที่ที่เกี่ยวข้องโดยตรงแล้ว อีกทั้งยัง
ท�าให้การเรียกร้องค่าเสียหายมีน�้าหนักยิ่งขึ้น อันจะท�าให้บรรลุเป้าหมายของการเยียวยาความเสียหายในประการนี้ได้อีกด้วย
(๓) ข้อเสนอแนะเพื่อการน�าตัวผู้กระท�าความผิดมาลงโทษ
ข้อเสนอแนะประการนี้น่าจะเป็นข้อเสนอแนะประการส�าคัญที่สุดและละเอียดอ่อนที่สุดต่อการปฏิบัติตาม
อ�านาจหน้าที่ของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ และเป็นที่คาดหวังของครอบครัวหรือญาติของผู้เสียหาย ตลอดจนประชาชน
และสังคมไทยมากที่สุด โดยที่การก�าหนดและการด�าเนินการตามนโยบายในการท�าสงครามขั้นแตกหักกับยาเสพติดของรัฐบาล
พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖ มีลักษณะเป็นการก่ออาชญากรรมร้ายแรงในลักษณะ “อำชญำกรรมต่อมนุษยชำติ”
(crime against humanity) อันเป็นการกระท�าความผิดอาญาร้ายแรงที่เกิดขึ้นแก่ผู้เสียหายซึ่งเป็นประชากรพลเรือนจ�านวนมากใน
วงกว้าง เป็นการด�าเนินการอย่างเป็นระบบและเป็นขั้นตอน และมีนโยบายของรัฐเป็นพื้นฐาน และการก่ออาชญากรรมร้ายแรงเช่นนั้น
182
ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖