Page 171 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546
P. 171
การกระท�าให้เกิดการสูญเสียต่อชีวิตและทรัพย์สินของผู้เสียหายเป็นการกระท�าอย่างเป็นระบบและเป็นขั้นเป็นตอนตามแผนการ
ด�าเนินการดังที่ได้กล่าวแล้วข้างต้น การด�าเนินการจึงเป็นไปอย่างรอบคอบรัดกุม กอปรกับการใช้ความรุนแรงในการประทุษร้ายบุคคลที่
เป็นเป้าหมายของการด�าเนินการหรือผู้เสียหายโดยใช้ก�าลังและโดยใช้อาวุธ ตลอดจนการข่มขู่บุคคลอื่นที่รู้เห็นเหตุการณ์ให้เกิด
ความหวาดกลัว ด้วยเหตุนี้ ในการกระท�าการสังหารหรือฆาตกรรมผู้เสียหาย บุคคลหรือกลุ่มบุคคลจึงใส่หมวกคลุมศีรษะและ
อ�าพรางใบหน้าในขณะกระท�าการ ท�าให้ไม่มีบุคคลใดเห็นและจดจ�าใบหน้าของบุคคลหรือกลุ่มบุคคลผู้ลงมือยิงผู้เสียหาย หรือการใช้
บุคคลแปลกหน้าที่มิได้อาศัยอยู่ในชุมชนเดียวกันกับผู้เสียหายเป็นผู้กระท�าการ ท�าให้ไม่มีบุคคลใดรู้จักหรือคุ้นหน้าคุ้นตาผู้กระท�า
ความผิด หรือการเก็บหรือการท�าให้สูญหายไป ซึ่งหลักฐานส�าคัญของผู้เสียหายที่อาจเป็นวัตถุพยานในที่เกิด เช่น โทรศัพท์มือถือ
ของผู้เสียหาย เพื่อเก็บหรือท�าลายแถบบันทึกการสนทนาทางโทรศัพท์ระหว่างผู้เสียหายและบุคคลที่อยู่ปลายทางก่อนการเกิดเหตุ
ในทางตรงกันข้าม บุคคลหรือกลุ่มบุคคลเหล่านี้จะน�าสิ่งของบางอย่างมาไว้ในยานพาหนะหรือเคหสถานของผู้เสียหาย (แล้วแต่กรณี
ว่าการสังหารหรือการฆาตกรรมเกิดขึ้น ณ สถานที่ใด) และสิ่งของนั้นมักจะเป็นหลักฐานส�าคัญที่แสดงถึงการกระท�าความผิดเกี่ยวกับ
ยาเสพติดของผู้เสียหาย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ยาเสพติดจ�านวนหนึ่ง เพื่อให้เจ้าหน้าที่ต�ารวจมาตรวจพบในขณะที่ตรวจสอบสถานที่
เกิดเหตุ และเพื่อสามารถแสดงต่อญาติของผู้เสียหายและบุคคลทั่วไปว่าผู้เสียหายเกี่ยวข้องกับยาเสพติด (ทั้งๆ ที่ผู้เสียหายในเรื่อง
ร้องเรียนจ�านวนมากไม่เคยมีประวัติเกี่ยวข้องกับยาเสพติดมาก่อนแต่อย่างใด) ในส่วนที่เกี่ยวกับพยานบุคคลในที่เกิดเหตุ ในทางปฏิบัติ
ไม่มีบุคคลใดในชุมชนที่จะกล้าให้ข้อมูลเกี่ยวกับบุคคลหรือกลุ่มบุคคคลที่ยิงผู้เสียหายหรือท�าให้ผู้เสียหายถึงแก่ความตายแต่อย่างใด
ด้วยความหวาดกลัวและวิตกกังวลเกี่ยวกับความปลอดภัยในชีวิต ร่างกาย และทรัพย์สินของตนและของบุคคลในครอบครัว
นอกจากนี้ ยังปรากฏด้วยว่าเจ้าพนักงานสอบสวนละเลยและละเว้นต่อการติดตามสืบสวน
คดีอันเกิดจากการกระท�าความผิดที่เกิดขึ้นจากการด�าเนินนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด
ดังจะเห็นได้ว่าญาติหรือครอบครัวของผู้เสียหายในหลายคดีไม่เคยได้รับหมายเรียกจากพนักงานสอบสวนเพื่อให้ไปให้การหรือให้
ข้อมูลเพื่อประโยชน์ในการด�าเนินการสอบสวนสอบสวนหาผู้กระท�าความผิดมาลงโทษแต่อย่างใด ท้ายที่สุด ในแทบทุกกรณีของเรื่อง
ร้องเรียน เมื่อครบหนึ่งปีนับแต่การรับแจ้งความร้องทุกข์และการท�าการสอบสวน พนักงานสอบสวนสรุปจะสรุปส�านวนว่ายังไม่รู้ตัวผู้
กระท�าความผิดว่าเป็นใคร อยู่ที่ใด และมีความเห็นให้ “งดการสอบสวน” และส่งส�านวนการสอบสวนให้พนักงานอัยการพิจารณา
ต่อไป อีกทั้งเมื่อได้รับส�านวนการสอบสวนของพนักงานสอบสวนแล้ว พนักงานอัยการก็จะท�าหนังสือสั่งการให้ “งดการสอบสวน”
ตามความเห็นของพนักงานสอบสวนโดยทันที
๔.๑.๓ ความเดือดร้อนเสียหายหรือผลกระทบที่ได้รับตามเรื่องร้องเรียนอันเป็นกรณีศึกษา
ผลลัพธ์ในภาพรวมของการด�าเนินการตามแผนการด�าเนินการเพื่อให้บรรลุเป้าหมายตามนโยบายของรัฐบาล
ในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด คือ การสูญเสียที่เกิดขึ้นแก่บุคคลที่เป็นเป้าหมายและพื้นที่ที่เป็นเป้าหมาย ผลกระทบ
โดยตรง คือ การสูญเสียชีวิตและทรัพย์สินของผู้เสียหาย ตลอดจนชื่อเสียงเกียรติยศของผู้เสียหายที่ถูกกล่าวหาว่าร�่ารวยจากการ
ค้ายาเสพติดหรือเกี่ยวข้องกับยาเสพติด กล่าวคือ ผู้เสียหายตามเรื่องร้องเรียนส่วนใหญ่จะถูกสังหารหรือฆาตกรรมด้วยการยิง
โดยอาวุธปืน ในขณะที่ผู้เสียหายอีกส่วนหนึ่งหายตัวไปโดยคาดว่าถูกอุ้มหายและไม่รู้ชะตากรรมจนกระทั่งปัจจุบัน ผลกระทบ
โดยอ้อมต่อครอบครัวของผู้เสียหาย คือ การสูญเสียผู้น�าครอบครัวอันน�ามาซึ่งความปวดร้าวและความทุกข์ระทมกับการเสียชีวิต
ของผู้เสียหายในสภาพการณ์เช่นนี้ ส่งผลกระทบเป็นลูกโซ่ต่อวิถีชีวิตของบุคคลในครอบครัวของผู้เสียหายที่ต้องเปลี่ยนแปลงไป
โดยสิ้นเชิง เนื่องจากถูกสังคมและคนรอบข้างตราหน้าว่าเป็นครอบครัวที่เกี่ยวข้องกับยาเสพติด และการด�ารงชีพก็เป็นไปด้วย
ความยากล�าบาก และไม่สามารถส่งเสียให้บุตรของผู้เสียหายได้รับการศึกษาต่อไปตามปกติได้ ครอบครัวของผู้เสียหายบางรายยังมี
ปัญหาครอบครัวแตกแยกตามมาอีกด้วย นอกจากนี้ ญาติของผู้เสียหายก็ได้รับผลกระทบเช่นกันจากการสูญเสียบุตรหลานของตน
ในสภาพการณ์เช่นนี้กล่าวได้ว่า ผู้ได้รับความเสียหายจากการด�าเนินการเพื่อให้เป็นไปตามนโยบายของรัฐบาลในการปราบปราม
ยาเสพติดได้แก่ประชากรพลเรือนทั่วทุกพื้นที่ของประเทศไทย
150
ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖
