Page 136 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546

สิทธิในความเป็นอยู่ส่วนตัว ทั้งนี้ ในการก�าหนดมาตรการให้ความคุ้มครอง ศาลอาญาระหว่างประเทศจะต้องพิจารณาปัจจัยทั้งหลาย
ที่เกี่ยวข้องกับผู้เสียหายด้วย เช่น อายุ เพศ สุขภาพ ตลอดจนลักษณะของอาชญากรรมที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง อาชญากรรม

ที่เกี่ยวข้องกับความรุนแรงทางเพศ หรือความรุนแรงต่อเพศ (sexual or gender violence) หรือความรุนแรงต่อเด็ก (violence
against children) ทั้งนี้ อัยการจะต้องด�าเนินมาตรการดังกล่าว โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในช่วงระหว่างการสอบสวนและการด�าเนินคดี
371
ต่ออาชญากรรมเหล่านั้น ทั้งนี้ หน่วยผู้เสียหายและพยาน (a Victims and Witnesses Unit) ที่จัดตั้งขึ้นในส�านักทะเบียน
ของศาลอาญาระหว่างประเทศ อาจแนะน�าอัยการและศาลฯ เกี่ยวกับมาตรการคุ้มครอง การจัดการด้านความปลอดภัย การให้ค�าปรึกษา
และความช่วยเหลือที่เหมาะสมแก่ผู้เสียหายซึ่งมาขึ้นศาล และรับรองสิทธิของผู้เสียหายในการแสดงความเห็นในกรณีที่ได้รับผลกระทบ

ต่อประโยชน์ส่วนตัว (the personal interests) ของตน ดังที่ก�าหนดไว้ในข้อ ๖๘ วรรคสาม ความว่า “ในกรณีที่ประโยชน์ส่วนตัว
ของผู้เสียหายได้รับผลกระทบ ศาลต้องอนุญาตให้ผู้เสียหายสามารถแสดงความเห็น (views) และข้อวิตกกังวล (concerns) ของตนได้
และต้องพิจารณาในขั้นตอนของกระบวนพิจารณาที่ศาลเห็นว่าเหมาะสม...”

นอกจากนี้ ธรรมนูญกรุงโรมฯ ยังได้รับรองสิทธิของผู้เสียหายในการได้รับการเยียวยาค่าเสียหาย
372
ส�าหรับความเสียหายที่ได้รับจากการกระท�าความผิดอาญาอีกด้วย ดังที่ก�าหนดไว้ในข้อ ๗๕ วรรคหนึ่ง ความว่า “ให้ศาลฯ ก�าหนด
หลักการในการเยียวยา (principles relating to reparations) แก่ผู้เสียหาย รวมทั้งการชดใช้คืน (restitution) ค่าสินไหมทดแทน
(compensations) และการฟื้นฟูสภาพ (rehabilitation) ในค�าสั่งศาล ศาลฯ อาจก�าหนดขอบเขตและระดับความเสียหาย ความสูญ
เสีย และการบาดเจ็บที่เกิดขึ้นแก่ผู้เสียหายหรือที่เกี่ยวข้องกับผู้เสียหาย และให้ศาลฯ แถลงหลักการในการเยียวยาส�าหรับคดีที่ก�าลัง

พิจารณาอยู่นั้น ไม่ว่าจะได้รับการร้องขอหรือโดยศาลฯ เห็นสมควรเองในสถานการณ์เฉพาะ”
เพื่อประโยชน์ในการเยียวยาความเสียหายแก่ผู้เสียหายดังกล่าว ธรรมนูญกรุงโรมฯ ยังได้ก�าหนดให้
373
จัดตั้งกองทุนขึ้น (Trust Fund) ตามมติของสมัชชารัฐภาคี เพื่อประโยชน์ของผู้เสียหายจากอาชญากรรมภายในเขตอ�านาจของศาล
อาญาระหว่างประเทศ และของครอบครัวของผู้เสียหายนั้น ด้วยเหตุนี้ ในการพิพากษาว่าผู้ต้องหามีความผิด ศาลฯ จึงอาจมีค�าสั่ง
โดยตรงต่อผู้นั้นก�าหนดการเยียวยาที่เหมาะสมให้แก่ผู้เสียหาย และอาจสั่งให้การเยียวยาแก่ผู้เสียหายนั้นกระท�าโดยผ่านกองทุน (ที่จัดตั้ง
374
ขึ้นตามธรรมนูญกรุงโรมฯ) ก็ได้ ทั้งนี้ ดังที่ก�าหนดไว้ใน ข้อ ๗๕ วรรคสอง
• หลักการคุ้มครองพยานที่จะเข้าร่วมในกระบวนพิจารณาคดี
นอกจากผู้เสียหายจากการกระท�าความผิดอาญาจะได้รับความคุ้มครองตามกฎหมายระหว่าง

ประเทศแล้ว พยานที่เกี่ยวข้องกับการกระท�าความผิดอาญาก็ได้รับความคุ้มครองจากกฎหมายระหว่างประเทศเช่นเดียวกัน โดยเฉพาะ
อย่างยิ่ง ในธรรมนูญกรุงโรมฯ ซึ่งได้รับรองหลักการคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของพยานไว้ในฐานะเดียวกับผู้เสียหาย โดยก�าหนดไว้ใน
ข้อ ๖๘ วรรคหนึ่ง ของธรรมนูญกรุงโรมฯ เช่นกัน ดังที่ได้กล่าวแล้วข้างต้น

นอกจากนี้ ธรรมนูญกรุงโรมฯ ยังได้ก�าหนดมาตรการคุ้มครองพยานในการเข้าร่วมในกระบวนพิจารณา
คดีอีกด้วย โดยเฉพาะมาตรการคุ้มครองความปลอดภัยของพยานที่อาจได้รับผลกระทบจากการเปิดเผยพยานหลักฐานหรือข้อมูลใดๆ
375
ดังที่ก�าหนดไว้ในข้อ ๖๘ วรรคห้า ความว่า “ในกรณีที่การเปิดเผยพยานหลักฐานหรือข้อมูลตามธรรมนูญศาลฯ นี้ อาจน�าไปสู่
อันตรายร้ายแรงต่อความปลอดภัยของพยานหรือครอบครัวของพยาน อัยการอาจไม่เปิดเผยพยานหลักฐานหรือข้อมูลเช่นนั้น แล้วยื่น
เป็นข้อสรุปเกี่ยวกับเรื่องนั้นแทน เพื่อความมุ่งประสงค์ของกระบวนพิจารณาใดๆ ที่ด�าเนินมาก่อนหน้าที่จะเริ่มการพิจารณาคดี...”

371
Rome Statute, Article 43 The Registry, paragraph 6.
372
Rome Statute, Article 75 Reparations to victims, paragraph 1.
373
Rome Statute, Article 79 Trust Fund, paragraph 1.
374
Rome Statute, Article 75 Reparations to victims, paragraph 2.
375
Rome Statute, Article 68 Protection of the victims and witnesses and their participation in the proceedings, paragraph 5.

115
ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖