Page 106 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546
P. 106
จ�ากัดสิทธิและเสรีภาพนั้นเกินกว่าที่ก�าหนดไว้ในกติกานี้แต่อย่างใด ในท�านองเดียวกัน รัฐภาคีแห่งอนุสัญญาต่อต้านการทรมานฯ ก็มี
หน้าที่ที่จะต้องท�าให้เกิดความมั่นใจว่าการกระท�าการทรมานในรูปแบบต่างๆ เป็นความผิดตามกฎหมายอาญาของตนและจะต้องก�าหนด
209
โทษที่มีความเหมาะสมตามความร้ายแรงแห่งพฤติการณ์ด้วย อีกทั้งจะต้องด�าเนินมาตรการทั้งหลายที่จ�าเป็นเพื่อให้ตนมีเขตอ�านาจ
เหนือการกระท�าการทรมานที่เกิดขึ้นในอาณาเขตของรัฐนั้น หรือผู้ถูกกล่าวหาเป็นคนชาติของรัฐนั้น 210
ดังนั้น หากรัฐภาคีแห่งใดไม่ปฏิบัติตามข้อก�าหนดดังกล่าว หรือยอมให้มีการปฏิบัติฝ่าฝืน
ข้อก�าหนดเช่นนั้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในกรณีที่เจ้าพนักงานของรัฐกระท�าการทรมานบุคคลหรือท�าให้บุคคลถึงแก่ความตายโดยอ�าเภอใจ
หรือไม่ผ่านกระบวนการยุติธรรม อันเป็นการกระท�าที่ขัดหรือฝ่าฝืนต่อพันธกรณีของรัฐภาคีตามที่ก�าหนดไว้ในกติกานี้ กรณีจึงเป็นเงื่อนไข
ที่อาจมีการเสนอเรื่องหรือแจ้งเรื่องไปยังองค์กรที่มีอ�านาจหน้าที่ในการก�ากับดูแลให้มีการปฏิบัติตามข้อก�าหนดต่างๆ ในอนุสัญญาหรือ
กติการะหว่างประเทศฯ โดยตรงก็ได้ ซึ่งในที่นี้ย่อมได้แก่ (๑.๒.๑) คณะกรรมการต่อต้านการทรมานตามอนุสัญญาต่อต้านการทรมานฯ
และ (๑.๒.๒) คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนที่จัดตั้งขึ้นตามกติการะหว่างประเทศฯ
(๑.๒.๑) การเสนอเรื่องต่อคณะกรรมการต่อต้านการทรมาน (Committee against Torture)
ตามอนุสัญญาต่อต้านการทรมานฯ
อนุสัญญาต่อต้านการทรมานฯ ได้ก�าหนดให้รัฐภาคีจัดท�าและเสนอรายงานต่อคณะ
กรรมการต่อต้านการทรมาน (คณะกรรมการ) เกี่ยวกับมาตรการต่างๆ ที่ใช้บังคับเพื่อการปฏิบัติตามอนุสัญญานี้ ทั้งนี้ ภายในหนึ่งปีนับแต่
วันที่อนุสัญญานี้มีผลใช้บังคับส�าหรับรัฐภาคีที่เกี่ยวข้อง โดยเสนอผ่านเลขาธิการสหประชาชาติ (The Secretary General of the
United Nations) และเสนอรายงานเพิ่มเติมทุกๆ ระยะเวลาสี่ปีเกี่ยวกับมาตรการใหม่ได้ด�าเนินการไปแล้วและรายงานอื่นใดตามที่
211
คณะกรรมการร้องขอ นอกจากนี้ เมื่อคณะกรรมการได้รับข้อสนเทศที่เชื่อถือได้ (reliable information) ที่แสดงถึงข้อบ่งชี้อันควร
เชื่อได้ (well - founded indications) ว่าก�าลังมีการกระท�าการทรมานอย่างเป็นระบบในอาณาเขตของรัฐภาคีรัฐใดรัฐหนึ่ง คณะ
212
กรรมการอาจเชิญชวนรัฐภาคีนั้นให้ความร่วมมือในการตรวจสอบข้อสนเทศดังกล่าว และให้เสนอข้อสังเกตเกี่ยวกับข้อสนเทศนั้น
คณะกรรมการจะต้องพิจารณาข้อสังเกตต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง และหากเห็นว่าเป็นการจ�าเป็น คณะกรรมการอาจแต่งตั้งสมาชิกคนหนึ่ง
หรือหลายคนของคณะกรรมการเพื่อท�าการไต่สวนในทางลับ (a confidential inquiry) และรายงานผลต่อคณะกรรมการโดยเร็ว
ก็ได้ 213 ทั้งนี้ การด�าเนินการพิจารณาในทุกขั้นตอนของคณะกรรมการให้กระท�าในทางลับ
การเสนอเรื่องต่อคณะกรรมการต่อต้านการทรมานแบ่งออกได้เป็นสองกรณี ได้แก่ ก. กรณี
รัฐภาคีต่อรัฐภาคี และ ข. กรณีปัจเจกชนต่อรัฐภาคี
ก. กรณีรัฐภาคีต่อรัฐภาคี
รัฐภาคีแห่งหนึ่งอาจเสนอเรื่องร้องเรียนต่อคณะกรรมการ ในกรณีที่รัฐภาคีนั้นเห็นว่า
รัฐภาคีอีกแห่งหนึ่งมิได้ปฏิบัติตามหน้าที่ของตนให้เป็นไปตามอนุสัญญานี้อย่างครบถ้วน อย่างไรก็ตาม คณะกรรมการจะรับและ
พิจารณาเรื่องร้องเรียนดังกล่าวก็ต่อเมื่อรัฐภาคีที่เสนอเรื่องร้องเรียนนั้นได้ประกาศยอมรับอ�านาจของคณะกรรมการในส่วนที่เกี่ยวกับ
214
รัฐนั้นด้วย นอกจากนี้ และรัฐภาคีอีกแห่งหนึ่งนั้นก็จะต้องประกาศยอมรับอ�านาจของคณะกรรมการด้วยเช่นกัน ทั้งนี้ การรับและ
พิจารณาของคณะกรรมการเกี่ยวกับเรื่องที่กล่าวหานั้นจะต้องเป็นไปตามขั้นตอนตามที่ก�าหนดไว้ในอนุสัญญาต่อต้านการทรมานฯ
209
CAT, Article 4.
210
CAT, Article 5.
211
CAT, Article 19, paragraph 1.
212
CAT, Article 20, paragraph 1.
213
CAT, Article 20, paragraph 2.
214
CAT, Article 21, paragraph 1.
85
ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖