Page 102 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546

ก.๑) การทรมาน (Torture) หรือการกระท�าอันไร้มนุษยธรรม
ตามกติการะหว่างประเทศฯ บุคคลจะถูกทรมาน หรือได้รับการปฏิบัติหรือการ
185
ลงโทษที่โหดร้าย ไร้มนุษยธรรมหรือต�่าช้ามิได้ เจ้าหน้าที่หรือเจ้าพนักงานของรัฐจึงมิอาจกระท�าการทรมานบุคคลใดๆ หรือกระท�า
การลงโทษโดยวิธีการที่โหดร้าย (cruel) หรือไร้มนุษยธรรม (inhuman) ใดๆ อันเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างร้ายแรง
นอกจากนี้ การทรมานและการกระท�าอันไร้มนุษยธรรมยังเป็นการกระท�าที่ได้รับ

ความคุ้มครองตามอนุสัญญาต่อต้านการทรมานและการประติบัติหรือการลงโทษอื่นที่โหดร้าย ไร้มนุษยธรรม หรือย�่ายีศักดิ์ศรี
186
ค.ศ. ๑๙๘๔ (Convention against Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment - CAT)
อนุสัญญาต่อต้านการทรมานฯ ได้ก�าหนดนิยามของค�าว่า “การทรมาน” (Torture)
ไว้ว่าหมายถึง “การกระท�าให้เกิดความเจ็บปวดหรือความทุกข์ทรมานโดยเจตนาต่อบุคคลหนึ่ง ไม่ว่าทางร่างกายหรือจิตใจ เพื่อความ
มุ่งหมายที่จะได้รับข้อมูลหรือการรับสารภาพจากบุคคลนั้นหรือบุคคลที่สาม ลงโทษบุคคลนั้นเพื่อการกระท�าที่บุคคลนั้นหรือบุคคลที่สาม

ได้กระท�าขึ้นหรือต้องสงสัยว่าได้กระท�า ข่มขู่หรือบังคับขู่เข็ญบุคคลนั้นหรือบุคคลที่สาม หรือเพื่อเหตุผลใดๆ ซึ่งตั้งอยู่บนพื้นฐานของ
การเลือกปฏิบัติไม่ว่าในลักษณะใดๆ เมื่อการกระท�าให้เกิดความเจ็บปวดหรือความทุกข์ทรมานเช่นนั้นได้กระท�าโดยหรือได้รับความ
ยินยอมหรือการยอมรับโดยเจ้าพนักงานของรัฐ หรือโดยบุคคลอื่นซึ่งปฏิบัติหน้าที่ในฐานะเจ้าพนักงานของรัฐ ทั้งนี้ ไม่รวมถึงความ

187
เจ็บปวดหรือความทุกข์ทรมานที่เกิดขึ้นจากการลงโทษตามกฎหมายแต่เพียงอย่างเดียว”
การทรมานตามนัยแห่งอนุสัญญาต่อต้านการทรมานฯ มุ่งเน้นที่เงื่อนไขส�าคัญ

สามประการ ได้แก่ ลักษณะของการกระท�า บุคคลผู้กระท�า และวัตถุประสงค์ของการกระท�าทรมาน กล่าวคือ
ประการที่หนึ่ง
การกระท�าทรมานเป็นการกระท�าซึ่งผู้กระท�ามุ่งหมายให้เกิดความเจ็บปวดหรือ

ความทุกข์ทรมานอย่างร้ายแรง (severe pain or suffering) แก่บุคคลหนึ่ง ไม่ว่าจะกระท�าในรูปแบบหรือลักษณะใดๆ ให้เกิดความ
เจ็บปวดหรือความทุกข์ทรมานอย่างร้ายแรงเช่นนั้น

ประการที่สอง
การกระท�าทรมานจะต้องมีความเกี่ยวข้องกับเจ้าพนักงานของรัฐ (a public
official) โดยเป็นการกระท�าโดยเจ้าพนักงานของรัฐโดยตรง หรือเป็นการกระท�าของบุคคลอื่น หากแต่ได้รับความยินยอมหรือการรู้เห็น

ของเจ้าพนักงานของรัฐ หรือกระท�าโดยบุคคลอื่นซึ่งปฏิบัติหน้าที่ในฐานะเจ้าพนักงานของรัฐ (an official capacity) กล่าวอีกนัยหนึ่ง
การกระท�าทรมานตามนัยแห่งอนุสัญญาต่อต้านการทรมานฯ มุ่งไปที่การกระท�าโดยใช้หรืออาศัย “อ�านาจรัฐ” ในการกระท�าการเป็น
ส�าคัญนั่นเอง

185 ICCPR, Article 7.

186 Convention against Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment - CAT, Adopted and opened
for signature, ratification and accession by General Assembly resolution 39/46 of 10 December 1984 entry into force 26 June 1987.
187 CAT, Article 1.
“1. For the purposes of this Convention, the term “torture” means any act by which severe pain or suffering, whether physical or mental,
is intentionally inflicted on a person for such purposes as obtaining from him or a third person information or a confession, punishing him
for an act he or a third person has committed or is suspected of having committed, or intimidating or coercing him or a third person, or
for any reason based on discrimination of any kind, when such pain or suffering is inflicted by or at the instigation of or with the consent

or acquiescence of a public official or other person acting in an official capacity. It does not include pain or suffering arising only from,
inherent in or incidental to lawful sanctions.”
81
ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖