Page 60 - รายงานวิจัย เรื่อง ทางเลือกเชิงนโยบายการแก้ไขปัญหาผู้ลี้ภัยในค่ายพักพิงชั่วคราว
P. 60
ผู้ลี้ภัยและชีวิตความเป็นอยู่
ส�าหรับการสื่อสารด้วยโทรศัพท์นั้น บางค่ายผู้ลี้ภัยจะมีโทรศัพท์และสัญญาณอินเทอร์เน็ตไว้บริการ โดยคิดค่า
อินเทอร์เน็ตชั่วโมงละ ๒๕-๓๐ บาท การสื่อสารนี้มีประโยชน์ส�าหรับผู้ลี้ภัยอย่างมาก เพราะพวกเขาใช้เพื่อการติดต่อกับครอบครัว และ
คนรัก กรณีเช่น เมื่อลูก พี่น้อง หรือสามี ภรรยาถูกส่งไปอยู่ประเทศที่สาม พวกเขาจะส่งเงินมาให้กับครอบครัวที่ยังพักอาศัยในค่าย
ผู้ลี้ภัย โดยจะโทรมาแจ้งว่าได้ส่งเงินให้แล้ว ส่งไปบัญชีของใคร จ�านวนเท่าไหร่ ครอบครัวที่นี่ก็จะไปแจ้งให้บุคคลที่ได้รับโอนเงินได้ทราบ
และให้ไปรับเงินมาให้ด้วย โดยจะต้องจ่ายค่านายหน้ารับเงินนี้ประมาณร้อยละ ๑๐ หรือมาก-น้อยกว่านี้ ตามแต่ความสัมพันธ์และ
ข้อตกลงกัน เหตุผลที่ต้องจ้างนายหน้าเพราะผู้ลี้ภัยเหล่านี้ไร้สถานะทางบุคคล ดังนั้น จึงด�าเนินการฝาก โอนเงินไม่ได้ รวมไปทั้งการท�า
สินเชื่อต่าง ๆ ด้วย ในบางกรณี ผู้ลี้ภัยจะเดินทางมายังหมู่บ้านใกล้เคียง เช่น บ้านตะโกล่าง บ้านนุโพ บ้านใหม่ในสอย หรือพื้นที่อื่น ๆ
เพื่อโทรศัพท์ รับส่ง e-mail ติดต่อสื่อสารผ่าน facebook กรณีเยาวชนจะใช้พื้นที่การสื่อสารนี้เพื่อติดตามข่าวสารเรื่องแหล่งทุน
การสมัครเรียนต่อ ข้อมูลที่กล่าวมานี้ ดูเหมือนว่าภายใต้กฎระเบียบที่เคร่งครัดนี้ ผู้ลี้ภัยยังมีช่องทางเล็ดลอดสื่อสารกับภายนอกได้
อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่ทุกคนจะท�าได้เช่นนี้ หรือจะสามารถท�าได้บ่อย ๆ เนื่องจากค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง และสัญญาณไม่เสถียร
ภายในค่ายผู้ลี้ภัยแต่ละแห่งจะมีร้านขายของกระจายอยู่ทั่วไป ซึ่งพอแบ่งได้เป็น ๒ ระดับ คือ ประเภทแรก ขาย
ของช�าเล็ก ๆ จ�านวนมาก ร้านค้าเหล่านี้มีตั้งแต่ขายหมากเป็นค�า ๆ ขายเครื่องดื่มน�้าอัดลม น�้าผสมสีต่าง ๆ ร้านน�้าแข็งไส ร้านขายขนม
เด็ก ๆ ห่อละ ๒ บาท เป็นต้นไป ขายอาหาร เช่น ไข่ไก่ บะหมี่ส�าเร็จรูป วุ้นเส้น ปลากระป๋อง น�้าปลา ผงซักฟอก สบู่ และเครื่องใช้จ�าเป็น
อื่น ๆ หรือขายเหล้าพื้นบ้าน ผัก ลักษณะการวางขายจะใช้ส่วนหนึ่งของบ้านเป็นร้านค้า ร้านค้าแบบนี้จะไม่ใหญ่โต โดยแหล่งที่มาของ
สินค้าจะมีทั้งไปซื้อต่อจากร้านค้าที่มีขนาดใหญ่กว่า และการเดินทางไปซื้อด้วยตนเอง การฝากซื้อ เป็นต้น ส่วนร้านค้าอีกประเภทหนึ่ง
มักไม่พบเห็นโดยทั่วไป เป็นร้านขายเสื้อผ้า กางเกง เสื้อ รองเท้าเด็กและผู้ใหญ่ ชุดชั้นใน กระเป๋าเดินทาง ของเด็กเล่น ยารักษาโรค
ปลาแห้ง ขนมเป็นห่อใหญ่ ๆ แป้งและเครื่องส�าอาง โทรทัศน์ จานดาวเทียม แผ่นวีดีโอ ตะปู แว่นตา กิจการเหล่านี้มักเป็นของกลุ่ม
มุสลิม และพบได้ในบางค่ายผู้ลี้ภัยเท่านั้น การสั่งซื้อสินค้านี้จะมีทั้งการรับช่วงต่อจากร้านค้าในหมู่บ้านใกล้เคียงด้วยตนเอง และเมื่อ
คุ้นเคยแล้วก็สามารถโทรศัพท์หรือจดรายการไปยังร้านค้าในตัวเมืองให้จัดหาสินค้าให้ นอกจากนี้ จะพบว่าแทบทุกค่ายผู้ลี้ภัยจะมีตลาดนัด
เช่น ค่ายผู้ลี้ภัยบ้านนุโพจะมีตลาดนัดวันจันทร์ พุธ และศุกร์ ค่ายผู้ลี้ภัยบ้านถ�้าหินจะมีตลาดนัดเช้าวันเสาร์ ส่วนค่ายผู้ลี้ภัยบ้านใหม่
ในสอยไม่มีตลาดนัดแต่มีร้านขายสินค้าอยู่หน้าค่ายผู้ลี้ภัย โดยเจ้าของร้าน คือ ผู้ที่อาศัยอยู่ในบ้านในสอย และอ�าเภอเมือง จังหวัด
แม่ฮ่องสอน และยังพบว่ามีรถกระบะน�าอาหารจ�าพวกเนื้อ ปลา หมู ผัก ผลไม้ เครื่องปรุงอาหาร เข้ามาขายในค่ายผู้ลี้ภัยนี้ด้วย
46 47
ทางเลือกเชิงนโยบายการแก้ไขปัญหาผู้ลี้ภัยในค่ายพักพิงชั่วคราว ทางเลือกเชิงนโยบายการแก้ไขปัญหาผู้ลี้ภัยในค่ายพักพิงชั่วคราว