Page 31 - ประมวลรายงานผลการพิจารณาเพื่อเสนอแนะนโยบายและข้อเสนอในการปรับปรุงกฎหมาย และกฎของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ : เล่ม 2 ระหว่าง มกราคม - มิถุนายน 2558
P. 31
29
ประมวลรายงานผลการพิจารณาเพื่อเสนอแนะนโยบายหรือข้อเสนอในการปรับปรุงกฎหมาย และกฎ
ของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เล่ม ๒ ระหว่าง มกราคม – มิถุนายน ๒๕๕๘
ในการดำาเนินงานของรัฐ จึงไม่ควรบัญญัติยกเว้นการบังคับใช้กฎหมายว่าด้วยวิธีปฏิบัติราชการทางปกครองกับ
ข้อกำาหนด ระเบียบ คำาสั่ง ข้อบังคับ ประกาศ หรือการกระทำาตามพระราชบัญญัติการชุมนุมสาธารณะ
๕.๑.๙ ประเด็นที่ ๙ บทกำาหนดโทษ
ร่างพระราชบัญญัตินี้กำาหนดเงื่อนไขของการชุมนุมที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย โดยกำาหนดว่า
ต้องได้รับอนุญาต หรือต้องแจ้งอย่างเป็นทางการ อันเป็นเงื่อนไขที่ลิดรอนสิทธิและเสรีภาพในการชุมนุม ดังนั้น
บทลงโทษในหมวดนี้จึงขัดต่อพันธกรณีระหว่างประเทศด้านสิทธิมนุษยชนที่ประเทศไทยเป็นภาคี และหลักการ
ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ซึ่งร่างมาตรา ๓๐ - ๓๘ บทบัญญัติในหมวดนี้กำาหนดทั้งโทษจำาคุกและ
โทษปรับไว้ในหลายกรณี เช่น กรณีผู้จัดการชุมนุมไม่ได้แจ้งการชุมนุม หรือกรณีผู้จัด เชิญชวนหรือนัดหมายให้
ผู้อื่นเข้าร่วมการชุมนุม สนับสนุน หรือช่วยเหลือด้วยประการใดๆ ในการชุมนุมสาธารณะที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย
หรือกรณีผู้ใดโฆษณา หรือประกาศให้ผู้ชุมนุมใช้กำาลังประทุษร้ายต่อชีวิต ร่างกาย หรือทรัพย์สินผู้อื่น เป็นต้น
นอกจากบทกำาหนดโทษจะกำาหนดโทษจำาคุกและโทษปรับแล้ว ยังกำาหนดให้มีการริบทรัพย์สินที่ใช้หรือมีไว้เพื่อใช้
ในการชุมนุมสาธารณะที่ยึดได้จากการชุมนุมสาธารณะที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายด้วย
คว�มเห็นและข้อเสนอ
เสรีภาพในการชุมนุมสาธารณะเป็นเสรีภาพขั้นพื้นฐานที่สำาคัญซึ่งได้รับการรับรอง
และคุ้มครองตามหลักการของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยตลอดมา ซึ่งความผิดที่จะเกิดขึ้นตาม
ร่างพระราชบัญญัตินี้มีลักษณะเป็นความผิดทางปกครอง อันเนื่องมาจากการฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามคำาสั่ง
ทางปกครองควรใช้โทษทางปกครอง (ปรับทางปกครอง) ไม่ใช่โทษอาญา (จำาคุก) ส่วนการกระทำาผิดที่เข้าข่าย
ความผิดอาญา ก็สามารถดำาเนินคดีอาญาไปตามกฎหมายนั้นๆ ได้อยู่แล้ว ดังนั้น ในร่างพระราชบัญญัติฉบับนี้
จึงไม่จำาเป็นต้องเขียนบทกำาหนดโทษไว้
๕.๒ ข้อเสนอแนะนโยบาย
๕.๒.๑ ประเด็นที่ ๑ กลไกรองรับการชุมนุม
ข้อเท็จจริงที่ปรากฏจากการชุมนุมสาธารณะที่ผ่านมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่ชุมนุม
่
เนื่องจากความเดือดร้อนจากปัญหาปากท้อง หรือราคาพืชผลตกตำา ซึ่งมีการชุมนุมยืดเยื้อยาวนาน เนื่องจาก
ไม่มีหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องเข้าไปพิจารณาและช่วยแก้ไขปัญหา ซึ่งหากร่างพระราชบัญญัตินี้กำาหนดให้มี
บทบัญญัติเกี่ยวกับกลไกการรับเรื่องที่มีการชุมนุมดังกล่าว ทั้งในระดับชาติและระดับท้องถิ่น ก็น่าจะช่วยให้
ความทุกข์ร้อนของประชาชนได้รับการแก้ไขได้ทันท่วงทีมากขึ้น และช่วยลดปัญหาเกี่ยวกับการชุมนุมสาธารณะ
คว�มเห็นและข้อเสนอ
รัฐควรกำาหนดกลไกรองรับการชุมนุมสาธารณะหรือเดินขบวนที่มีวัตถุประสงค์เพื่อให้มี
การปรับปรุงแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับการบริหารราชการแผ่นดินอย่างหนึ่งอย่างใดเป็นการเฉพาะเจาะจง เมื่อเจ้าหน้าที่
ผู้มีอำานาจได้รับแจ้งการชุมนุมสาธารณะแล้ว เช่น ให้รายงานต่อนายกรัฐมนตรีเพื่อแต่งตั้งคณะทำางานประสานงาน
รับเรื่องและแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนของประชาชน อย่างน้อยต้องประกอบด้วยนายกรัฐมนตรีหรือบุคคลที่
นายกรัฐมนตรีมอบหมายเป็นประธานคณะทำางาน หัวหน้าหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้อง ผู้จัดการชุมนุมสาธารณะ
ผู้เข้าร่วมการชุมนุมสาธารณะ ผู้แทนสำานักงานตำารวจแห่งชาติ และเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครอง เป็นต้น เพื่อร่วมกัน
