Page 74 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

ทั้งนี้ เอกสารขอเสนอการกระจายการถือครองที่ดิน โดยคณะทํางานศึกษาแนวทางการปฏิบัติตาม

นโยบายการกระจายการถือครองที่ดินทั้งสิ้น 4 ชุด ซึ่งแตงตั้งขึ้นตามคําสั่งคณะอนุกรรมการศึกษาแนวทาง

การปฏิบัติตามนโยบายการกระจายการถือครองที่ดิน ระบุวา วิกฤติการถือครองที่ดินและการใชประโยชนที่ดิน

ของประเทศสวนหนึ่งเกิดจากตลาดการซื้อขายที่ดินและการลงทุนในภาคอสังหาริมทรัพย โดยไมมีการควบคุม
การเก็งกําไรซื้อขายที่ดิน และการวางแผนการใชที่ดินอยางเปนระบบ ขณะที่การวิจัยของมูลนิธิสถาบันที่ดิน

พบอีกวา 70% ของที่ดินที่มีการถือครองในประเทศไทยถูกปลอยทิ้งไวใหรกรางวางเปลา ไมไดใชประโยชนหรือ

ใชประโยชนไมเต็มที่ หรือใชประโยชนไมถึง 50% ประเมินความสูญเสียมูลคาทางเศรษฐกิจ 127,384 ลานบาท

ตอป บงชี้วา มีคนจํานวนหนึ่งในสังคมไทยถือครองที่ดินจํานวนมากไว โดยไมไดนํามาใชประโยชนอะไร
หากเก็บไวเพื่อเก็งกําไร เปนสินคาเพื่อขายตอ

ขอมูลดังกลาวเปนไปในลักษณะตรงขามกับการถือครองที่ดินของเกษตรกร ที่พบวา เกษตรกรมากกวา

รอยละ 40 เปนผูที่ไมมีที่ดินทํากิน หรือมีที่ดินทํากินนอยกวา 10 ไร ตัวเลขการขึ้นทะเบียนคนจนทั่วประเทศ

พบคนที่ตองการความชวยเหลือเรื่องที่ดินทํากิน 4,800,000 ราย ในขณะที่ปญหาที่ดินหลุดมืออันเนื่องมาจาก
ความลมเหลวในการสงเสริมการผลิตการเกษตรและผลกระทบการคาเสรีทําใหมีที่ดินจํานวน 30 ลานไร

ของเกษตรกรสมาชิกกองทุนฟนฟูฯ อยูในระหวางการถูกฟองรองดําเนินคดี และยึดทรัพยขายทอดตลาด

จากสถานการณปญหาที่เกิดขึ้นนี้ยังพบอีกวา ปญหาการขาดแคลนที่ดินทํากินยังนําไปสูปญหา

การบุกรุกพื้นที่ของรัฐ เอกชน หรือพื้นที่ปาสงวน โดยขอมูลเมื่อป 2543 มีผูอยูอาศัยในปาสงวนแหงชาติ
ซึ่งเนื้อที่ 6.4 ลานไร จํานวน 450,000 ราย อาศัยอยูในอุทยานแหงชาติและเขตรักษาพันธุ ซึ่งมีเนื้อที่

2,243,943 ไร จํานวน 185,916 ราย และอาศัยอยูในที่ราชพัสดุซึ่งเนื้อที่ 2,120,196 ไร จํานวน 161,932 ราย

(ขอมูลป 2543) สงผลใหเกิดการจับกุมดําเนินคดี โดยขอมูลเมื่อเดือนธันวาคม 2553 พบวา มีคนจน

ที่ตองคดีที่ดินทั้งสิ้น 836 ราย ซึ่งหากพิจารณาเฉพาะปญหาขาดแคลนที่ดินทํากินในหมูเกษตรกร พบวา
ในปจจุบันมีเกษตรกรไทยที่ไมมีที่ดินทํากินกวา 889,022 ราย มีเกษตรกรที่มีที่ดินไมพอทํากินกวา 517,263 ราย

และมีเกษตรกรที่มีที่ดินทํากินแตไมมีเอกสารสิทธิ์ 811,279 ราย

หากแตสัดสวนการถือครองที่ดินของนิติบุคคล กลับพบวา กลุมของผูที่มีที่ดินมากสุด 20% แรก

ถือครองที่ดินตางจากกลุมที่มีที่ดินนอยสุดถึง 729 เทา โดยผูถือครองที่ดินสูงสุดมีที่ดินถึง 2,853,859 ไร 3 งาน
90 ตารางวา ทั้งนี้ ขอมูลดังกลาวไมไดมีการระบุไววาใครเปนเจาของที่ดินดังกลาว แตมีขอสังเกตวา อาจเปน

การถือครองโดยเจาของรายเดียว ที่มีชื่อ - นามสกุลเหมือนกันหรือหลายรายก็เปนได ทําใหมีขนาดการถือครอง

สูงมากเชนนี้

รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข 53
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”