Page 73 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

โฉนดที่ดิน โดยไดมีการปรับปรุง พ.ร.บ. ออกโฉนดที่ดินถึง 7 ฉบับ เพื่อใหการเก็บภาษีอากรสะดวกและการวิวาท

บุกรุกแยงชิงที่ดินเบาบางลง แตก็ยังมีที่ดินที่ราษฎรครอบครองทําประโยชนอยูจํานวนไมนอย จนถึงยุค

ประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2497 จึงใหมีการแจงการครอบครองที่ดิน (ส.ค.1) ระหวางวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2497

ถึง 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2498 และใชหลักฐาน ส.ค.1 ขอออกโฉนดที่ดินไดตามมาตรา 58 พ.ร.บ. ประมวลกฎหมาย
ที่ดิน 2497 ไมวาที่ดินนั้นภายหลังจะอยูภายในบังคับหรือเงื่อนไขตามกฎหมายอื่น สวนผูที่ไมไดแจงครอบครอง

(ส.ค.1) แตมีเอกสารรับรองการทําประโยชนรูปแบบตาง ๆ อยูเดิม หรือไดครอบครองและทําประโยชนในที่ดินนั้น

ติดตอกันมาจนถึงวันเดินสํารวจเพื่อออกโฉนดที่ดินในป 2515 ก็ใหไปแจงการครอบครองไดที่อําเภอ หรือเปน

ผูมีสิทธิตามกฎหมายวาดวยการจัดที่เพื่อการครองชีพ ก็อาจขอออกโฉนดที่ดินไดตามมาตรา 58 ทวิ และ 59 ทวิ
แหงประมวลกฎหมายที่ดิน

การออกเอกสารโฉนดที่ดินในระยะหลัง มีทั้งวิธีการเดินสํารวจออกโฉนดที่ดินตามมาตรา 58, 59

แหงประมวลกฎหมายที่ดิน ทั้งการสํารวจภาคพื้นดินและเดินสํารวจโดยใชระวางแผนที่รูปถายทางอากาศ

วิธีเปลี่ยน น.ส. 3 ก เปนโฉนดที่ดิน (ตามมาตรา 58 ตรี) วิธีการออกโฉนดที่ดินเฉพาะราย (ตามมาตรา 59)
และวิธีการออกโฉนดที่ดินโดยมิไดแจงการครอบครอง (ส.ค.1) ตามมาตรา 59 ทวิ แหงประมวลกฎหมายที่ดิน

(กรมที่ดิน 2554 : วิวัฒนาการการออกโฉนดที่ดินและทะเบียนที่ดิน)

3.3 สถานการณที่ดิน
ในสังคมไทย ความสามารถในการเขาถึงทรัพยากรที่ดินไมไดกระจายไปยังคนกลุมตาง ๆ

อยางเทาเทียมกัน ความเหลื่อมลํ้าเกิดจากการบริหารจัดการทรัพยากรที่ดินตาง ๆ อยางไมเปนธรรม

จนทําใหการเขาถึงทรัพยากรกระจุกตัวอยูในมือคนสวนนอย จากเอกสารรายงานเรื่อง สรุปสถานการณ

และเหตุผลที่คนไทยควรสนับสนุนการปฏิรูปที่ดิน สํานักงานปฏิรูป (สปร.) พบวา ประเทศไทยมีที่ดิน
320.7 ลานไร โดยแบงเปนพื้นที่ปาประมาณ 100 ลานไร และเปนพื้นที่เกษตรกรรม 130 ลานไร โดยสถานการณ

การถือครองที่ดินในประเทศไทยถือวามีการกระจุกตัวสูง ที่ดินสวนใหญอยูในมือผูมั่งมีสวนนอย โดยที่ดิน

ประมาณ 108 ลานไร ซึ่งคิดเปนประมาณรอยละ 90 ของที่ดินที่มีประชาชนถือครองอยูทั้งหมดประมาณ

120 ลานไร อยูในมือประชากรเพียง 6 ลานคน ซึ่งหากพิจารณาเฉพาะในกรุงเทพฯ โครงการวิจัยนโยบาย
และมาตรการการคลังเพื่อความเปนธรรมในการกระจายรายไดพบวา ผูถือครองที่ดิน 50 รายแรก จากทั้งหมด

5.7 ลานราย ถือครองที่ดินถึงรอยละ 10 โดยผูถือครองที่ดินมากที่สุด 50 อันดับแรก ถือครองที่ดินรวมกัน

ถึง 41,509.67 ไร สูงกวา 50 อันดับสุดทายซึ่งถือครองรวมกันเพียง 0.32 ไร ถึง 129,717.72 เทา

52 รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”