Page 54 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

งานวิจัยเรื่อง ปญหากฎหมายการออกเอกสารสิทธิที่ดินบนเกาะ โดยไชยา วิสุทธิปราณ ซึ่งเปนการวิจัย

ปญหาการออกโฉนดที่ดินบนเกาะ ตามกฎกระทรวงฉบับที่ 43 (พ.ศ. 2537) และการออกโฉนดที่ดิน
ตามมาตรา 59 ทวิ แหงประมวลกฎหมายที่ดิน โดยศึกษาจากกฎหมายที่เกี่ยวของ ไดแก รัฐธรรมนูญ

แหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 พระราชบัญญัติใหใชประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2497 ประมวล
กฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2497 ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย กฎกระทรวงฉบับที่ 43 (พ.ศ. 2537) ระเบียบ

คณะกรรมการจัดที่ดินแหงชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2532) กฎหมายเกี่ยวกับปาไม กฎหมายเกี่ยวกับการปฏิรูปที่ดิน
กฎหมายวาดวยการจัดที่ดิน คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุด และความเห็นของคณะกรรมการกฤษฎีกา

เพื่อเปนแนวทางแกไขปรับปรุงพัฒนากฎหมายใหเกิดความเปนธรรมและประโยชนสูงสุดตอไป
ที่พบวา กฎกระทรวงฉบับที่ 43 (พ.ศ. 2537) เปนกฎหมายที่ออกโดยฝายบริหารเพื่อกําหนดแบบ

หลักเกณฑและวิธีการในการออกเอกสารสิทธิ์ที่ดินโดยอาศัยอํานาจตามพระราชบัญญัติใหใชประมวลกฎหมายที่ดิน
ซึ่งกฎหมายนั้นเกิดจากวิวัฒนาการของมนุษยที่ตองอยูรวมกันในสังคมจึงตองมีการกําหนดกฎหมายขึ้นมา

เพื่อบังคับในสังคม และใหทันกับการเปลี่ยนแปลงพัฒนาขึ้นตามขนาดของสังคมที่ใหญขึ้นและปญหามากขึ้น
จึงเปนหนาที่ของรัฐที่จะตองออกกฎหมายใหเหมาะสมกับสังคมดวยความรอบคอบ เพราะถารัฐออกกฎหมาย

โดยไมคํานึงถึงความเหมาะสมและการเปลี่ยนแปลงของสังคมยอมเกิดผลกระทบตอประชาชนในสังคม
ซึ่งทําใหเกิดปญหาการไรที่ดินทํากินอยางถูกตองตามกฎหมายที่จะทําใหประชาชนถือครองที่ดินโดยมีโฉนดที่ดิน

เปนของตนเอง เพราะถาไดนําที่ดินบนเกาะที่ประชาชนถือครองเอาทําประโยชนมาจัดสรรอยางเหมาะสม
ใหแกประชาชน โดยพิจารณาถึงขอเท็จจริงเปนองคประกอบในการออกโฉนดที่ดินใหแกประชาชนนั้นจะทําให

ประชาชนสามารถนําโฉนดที่ดินไปใชประโยชนไดในดานเศรษฐกิจ โดยสามารถทําใหหาแหลงเงินทุน เชน ธนาคาร
เพื่อนําเงินทุนมาพัฒนาที่ดินไดอยางเปนรูปธรรม ซึ่งเปนที่ยอมรับกันวาหลักทรัพยที่ใชคํ้าประกันกับ

สถาบันการเงินในปจจุบัน รอยละ 90 คือ ที่ดิน ซึ่งหากรัฐไมพิจารณาแกไขกฎหมายในการออกโฉนดที่ดิน
บนที่เกาะจะสงผลกระทบตอการขยายตัวการลงทุนรายใหม เนื่องจากเปนที่ยอมรับวาที่ดินเปนเศรษฐกิจหลัก

ในการลงทุนเปนที่ตั้งของที่ประกอบการ เปนหลักทรัพยในการขอรับสินเชื่อ รัฐจึงควรปรับขอที่ขัดแยงกัน
ของกฎหมายใหสอดรับกับสภาพสังคมโดยคํานึงถึงหลักแหงความยุติธรรมใหมากที่สุด

ปญหาการออกโฉนดที่ดินบนเกาะ ซึ่งตามขอเท็จจริงแลวลักษณะทางกายภาพของที่ดินบนเกาะ
ก็มีสภาพเปนพื้นที่ราบบางสวน พื้นที่สวนใหญจะมีสภาพสูงชันหรือเปนภูเขา สวนที่เปนชายทะเลก็มีลักษณะ

เปนที่สาธารณะสําหรับใชประโยชนรวมกัน หรือบางเกาะอาจมีพื้นที่อยูในเขตความดูแลของกรมปาไมหรือสํานักงาน
การปฏิรูปที่ดิน จึงเห็นไดวาการจะขอออกโฉนดที่ดินบนเกาะตามมาตรา 59 ทวิ แหงประมวลกฎหมายที่ดิน

คงมีแตเฉพาะที่ดินสวนที่เปนพื้นที่ราบเทานั้น นอกเหนือจากนั้นก็เปนพื้นที่ที่ไมสามารถขอออกโฉนดที่ดิน
ไดอยูแลวตามกฎหมาย การที่รัฐออกกฎกระทรวงฉบับที่ 43 (พ.ศ. 2537) มาจํากัดสิทธิของประชาชนบนเกาะ

มิใหขอออกโฉนดที่ดินตามมาตรา 59 ทวิ จึงเปนการปดโอกาสที่มีอยูเพียงนอยนิดของประชาชนมิใหไดมี
โอกาสพิสูจนสิทธิตามกฎหมายเหมือนเชนผูครอบครองที่ดินทั่วไปที่มิใชที่เกาะ จึงทําใหเกิดความเหลื่อมลํ้า

ไมเทาเทียมกัน ซึ่งขัดตอหลักการความเสมอภาคที่รัฐธรรมนูญทุกฉบับในระบอบประชาธิปไตยไดบัญญัติไววา

รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข 33
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”