Page 29 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

รัฐตองจัดหากลไกที่มีประสิทธิผลสําหรับการชดเชยที่ดีและยุติธรรมสําหรับกิจกรรมดังกลาว

และจัดหามาตรการที่เหมาะสมในการบรรเทาผลกระทบในทางลบของสภาพแวดลอม เศรษฐกิจ สังคม
วัฒนธรรมหรือจิตวิญญาณ

2) สิทธิและเสรีภาพของประชาชนตามรัฐธรรมนูญ
สิทธิของบุคคลตามที่ปรากฏในรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 มีประเด็น

สําคัญสรุปไดดังนี้
2.1) สิทธิและเสรีภาพในชีวิตและรางกาย

มาตรา 32 - 35 กลาวถึงการหามทรมาน ทารุณกรรม/เคารพศักดิ์ศรีความเปนมนุษย
รวมทั้งการจับและคุมขังบุคคลตองมีหมายศาล และการคนตัวบุคคลหรือกระทําใดมีกฎหมายบัญญัติ

สิทธิเกี่ยวกับเคหสถาน ความเปนอยูสวนตัว และการเลือกถิ่นที่อยู
2.2) สิทธิเขาถึงกระบวนการยุติธรรม

มีสิทธิเขาถึงกระบวนการยุติธรรม เชน มีทนายความ และ การปลอยตัวชั่วคราว ผูตองหา
มีสิทธิโตแยง สิทธิคัดคานผูพิพากษา/พิพากษาครบองคคณะ ผูเสียหาย ผูตองหา จําเลย และพยานในคดีอาญา

มีสิทธิไดรับความคุมครอง รวมทั้ง เด็ก เยาวชน สตรี ผูสูงอายุ ผูพิการ ไดรับความคุมครอง สําหรับคดีแพง
มีสิทธิไดรับความชวยเหลือทางกฎหมายจากรัฐ (มาตรา 40)

2.3) สิทธิการรับรูขอมูลขาวสารของทางราชการ
ขอมูลขาวสารของราชการหมายความวา ขอมูลขาวสารที่อยูในความครอบครอง หรือควบคุม

ดูแลของหนวยงานของรัฐ ไมวาจะเปนขอมูลขาวสารเกี่ยวกับการดําเนินงานของรัฐหรือขอมูลขาวสาร
เกี่ยวกับเอกชน

สิทธิการรับรูขอมูลขาวสารเปนสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน ซึ่งรัฐธรรมนูญมาตรา 58 กําหนด
ไววา บุคคลยอมมีสิทธิไดรับทราบขอมูลหรือขาวสารสาธารณะในกรอบของหนวยราชการ หนวยงานของรัฐ

รัฐวิสาหกิจ หรือราชการสวนทองถิ่น เวนแตการเปดเผยขอมูลนั้นจะกระทบตอความมั่นคงของรัฐ ความปลอดภัย
ของประชาชน หรือสวนไดเสียอันพึงไดรับความคุมครองของบุคคลอื่น ทั้งนี้ ตามที่กฎหมายบัญญัติ ซึ่งปจจุบัน

มีพระราชบัญญัติขอมูลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540
ขอมูลขาวสารที่ตองเปดเผยเปนการทั่วไป ไดแก ขอมูลขาวสารที่ลงพิมพในราชกิจจานุเบกษา

เชน
1) โครงสรางและการจัดองคกรในการดําเนินงานของหนวยงานของรัฐนั้น

2) สรุปอํานาจหนาที่ที่สําคัญและวิธีการดําเนินงาน
3) สถานที่ติดตอเพื่อขอรับขอมูลขาวสาร หรือคําแนะนําในการติดตอกับหนวยงานของรัฐ

4) กฎ มติคณะรัฐมนตรี ขอบังคับ คําสั่ง หนังสือเวียน ระเบียบแบบแผน นโยบาย
หรือการตีความ ทั้งนี้ เฉพาะที่จัดใหมีขึ้น โดยมีสภาพอยางกฎเพื่อใหมีผลเปนการทั่วไปตอเอกชนที่เกี่ยวของ

5) ขอมูลขาวสารอื่นตามที่คณะกรรมการกําหนด

8 รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”