Page 27 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

แตชนเผาพื้นเมืองในหลายที่ทั่วโลกกลับตกเปนผูถูกกระทํา และถูกเลือกปฏิบัติในหลายลักษณะ

จากทั้งกระบวนการสรางรัฐชาติ ที่มีกระบวนการกลืนกลายความหลากหลายของชนเผาใหเปนหนึ่งเดียว ในลักษณะ
รัฐชาติ ทําใหชนเผาพื้นเมืองถูกปดกั้น ครอบงํา หรือไมก็ถูกกันออกจากกระบวนการพัฒนา และตกอยูในสภาพ

“คนชายขอบ” ของสังคม เกิดปญหาถูกพรากจากที่ดิน/ถิ่นที่อยู ที่ดินถูกแยงชิง ถูกกีดกันการเขาถึงทรัพยากร
และบริการพื้นฐานของรัฐ สูญเสียอัตลักษณทางวัฒนธรรม และเขาสูวังวนของอาชญากรรม

ปฏิญญาสหประชาชาติวาดวยสิทธิของชนเผาพื้นเมือง พ.ศ. 2550 ประกอบไปดวยอารัมภบท
24 ยอหนาและเนื้อหาหลัก 46 มาตรา เนื้อหาที่สําคัญ คือ สิทธิในการนิยามตนเองในฐานะเปนชนเผาพื้นเมือง

สิทธิในการกําหนดอนาคตตนเอง สิทธิในที่ดิน เขตแดนและทรัพยากรธรรมชาติ สิทธิในการใหการยินยอมที่ไดรับ
การบอกแจงลวงหนาและเปนอิสระในกิจกรรมการพัฒนาในที่ดินและเขตแดนของเขา และสิทธิที่มีอยูในกฎหมาย

สิทธิมนุษยชนอื่น ๆ ปฏิญญาฯ ยังมีลักษณะพิเศษเฉพาะ คือมีการพูดถึงสิทธิองครวม ซึ่งเปนเรื่องที่มีความสําคัญ
อยางยิ่งสําหรับชนเผาพื้นเมือง เพราะวาวิถีชีวิตของชนเผาพื้นเมืองในหลายดานนั้นเปนประเด็นรวม หรือ

การแบงปน เชน สิทธิความเปนเจาของในที่ดินและทรัพยากร เปนตน
โดยมีมาตราสําคัญที่เกี่ยวของ ไดแก

มาตรา 10 ชนเผาพื้นเมืองตองไมถูกบังคับใหออกจากที่ดินหรือเขตแดนของตน จะไมมีการ
ตั้งถิ่นฐานใหมเกิดขึ้นโดยปราศจากการยินยอมที่มีการบอกแจง เขาใจลวงหนา และเปนอิสระของชนเผาพื้นเมือง

ที่เกี่ยวของ และหลังจากที่มีขอตกลงในการชดเชยที่เปนธรรมและเหมาะสมแลว และหากเปนไปไดใหมีทางเลือก
ในการกลับคืนถิ่นนั้นไดอีก

มาตรา 18 ชนเผาพื้นเมืองมีสิทธิที่จะเขารวมในการตัดสินใจในเรื่องตาง ๆ ซึ่งอาจมีผลกระทบ
ตอสิทธิของพวกเขา โดยผานผูแทนที่พวกเขาเลือกเองตามกระบวนการของตนเอง และในการธํารงรักษาและพัฒนา

สถาบันที่ทําหนาที่ตัดสินใจอันเปนลักษณะของชนเผาพื้นเมืองของตนเอง
มาตรา 25 ชนเผาพื้นเมืองมีสิทธิที่จะธํารงรักษาและเสริมสรางความเขมแข็งของความสัมพันธ

ดานจิตวิญญาณกับที่ดิน เขตแดน นํ้า และชายฝงทะเลและทรัพยากรอื่น ๆ ซึ่งพวกเขาไดเปนเจาของตามประเพณี
หรือมิฉะนั้นเคยครอบครองหรือใชประโยชนอยูกอนแลว และมีสิทธิที่ดํารงความรับผิดชอบในการสงเสริมสิ่งเหลานี้

สูคนในรุนตอไป
มาตรา 26 ชนเผาพื้นเมืองมีสิทธิในที่ดินและเขตแดนและทรัพยากร ซึ่งพวกเขาไดครอบครอง

เปนเจาของตามประเพณี หรือมิฉะนั้นจากการที่เคยใชหรือเคยไดรับมากอน
ชนเผาพื้นเมืองมีสิทธิเปนเจาของ ใช พัฒนาและควบคุมที่ดิน เขตแดนและทรัพยากรที่พวกเขา

เปนเจาของดวยเหตุผลจากการเปนเจาของตามประเพณี หรือการครอบครองหรือการใชตามประเพณีอื่น ๆ
รวมทั้งกรณีการไดมาซึ่งสิ่งเหลานั้นโดยวิธีอื่น

6 รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”