Page 227 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

ขอเท็จจริงที่ยังมีขอถกเถียง ยังไมเปนที่ยุติ ขอเท็จจริงที่ขัดแยง ไมสอดคลองกับความเปนจริงหรือสําคัญผิด

ในขอเท็จจริง เชน ประชาชนยังใชประโยชนรวมกันในที่สาธารณประโยชนแตขอเท็จจริงที่ทางราชการสืบคน คือ
ประชาชนเลิกใชประโยชนรวมกัน ทั้งขอเท็จจริงที่ขัดแยงกับพยานหลักฐาน เชน แนวเขตธรรมชาติ เอกสารทะเบียน

ที่สาธารณประโยชน เอกสารสิทธิ พยานบุคคลในทองที่ บางกรณี มีพยานหลักฐานเพียงคํากลาวอางลอย ๆ
ตนทางความขัดแยงทางขอเท็จจริงเริ่มจากคนในทองถิ่น ผูมีอํานาจหนาที่ทางราชการสวนทองถิ่น เชน องคกร

ปกครองสวนทองถิ่น องคการบริหารสวนจังหวัด องคการบริหารสวนตําบล กํานัน ผูใหญบาน ฯลฯ ผูมีอํานาจหนาที่
ทางราชการสวนภูมิภาค เชน ปลัดอําเภอ นายอําเภอ ผูวาราชการจังหวัด ฯลฯ และผูมีอํานาจหนาที่ทางราชการ

สวนกลาง กระทรวง ทบวง กรม เชน กรมที่ดิน สํานักงานที่ดินจังหวัด เจาหนาที่ที่ดิน เจาหนาที่ที่ดินปฏิบัติราชการ
ในฐานะพนักงานเจาหนาที่ เจาหนาที่รังวัด ฯลฯ

2. พยานหลักฐาน
พยานหลักฐานการเปนที่สาธารณประโยชนมีทั้งพยานหลักฐานทางธรรมชาติ เชน แนวเขตธรรมชาติ

พยานบุคคล บุคคลในทองถิ่น พยานเอกสารทางทะเบียน และพยานหลักฐานทางเทคโนโลยี เชน ภาพถาย
ทางอากาศ หลักฐานการสงวนหวงหามเริ่มจากบัญชีการสงวนหวงหาม ทะเบียนสํารวจที่หวงหาม ประกาศกระทรวง

มหาดไทย พระราชกฤษฎีกากําหนดเขตหวงหาม มติคณะกรรมการจัดที่ดินแหงชาติ และประกาศราชกิจจานุเบกษา
ปจจุบันจัดระเบียบทะเบียนที่สาธารณประโยชนดวยการออกหนังสือสําคัญสําหรับที่หลวงเพื่อเปนหลักฐานใหแก

ทบวงการเมืองผูมีอํานาจหนาที่ดูแลรักษาที่ดินอันเปนสาธารณสมบัติของแผนดิน เพื่อแสดงขอบเขตของที่ดิน
อันเปนสาธารณสมบัติของแผนดินและคุมครองปองกันการบุกรุก และเพื่อประโยชนทางนโยบายในการจัดทํา

ทะเบียนที่ดินสาธารณประโยชน โดยนายอําเภอรวมกับองคกรปกครองสวนทองถิ่นดําเนินการจัดทําทะเบียนที่ดิน
สาธารณประโยชน (การออกหนังสือสําคัญสําหรับที่หลวง) ตามแบบที่กระทรวงมหาดไทยกําหนดเสนออธิบดี

กรมที่ดิน อาศัยอํานาจตามประมวลกฎหมายที่ดินฯ มาตรา 8 ตรี หรือผูวาราชการจังหวัดปฏิบัติราชการแทน
ตามคําสั่งของอธิบดีกรมที่ดินที่ 853/2535 เฉพาะในเขตจังหวัดรับผิดชอบ เวนที่ชายตลิ่ง ทางบก ทางนํ้า

ลํากระโดง ลํารางสาธารณะ หรือทางระบายนํ้า รวมทั้งที่เรียกชื่ออยางอื่นในทํานองเดียวกัน ไมตองจัดทําทะเบียน
จัดทํา 4 ชุด เก็บรักษาหลักฐานไวที่องคกรปกครองสวนทองถิ่น 1 ชุด อําเภอหรือกิ่งอําเภอ 1 ชุด สํานักงานที่ดิน

จังหวัด 1 ชุด กรมที่ดิน 1 ชุด
พยานหลักฐานการเปนที่สาธารณประโยชนเปนสิ่งที่ใชพิสูจนและยืนยันขอเท็จจริงถึงความเปน

ที่สาธารณประโยชน ทางปฏิบัติการพิสูจนและยืนยันขอเท็จจริงกระทําไดยาก เนื่องจากมีขอเท็จจริงหลายชุด
ขอเท็จจริงที่ยังมีขอถกเถียง ยังไมเปนที่ยุติ ขอเท็จจริงที่ขัดแยง ไมสอดคลองกับความเปนจริง การสรางขั้นตอน

และเงื่อนไขการพิสูจนถูกผิด การรับฟง การชั่งนํ้าหนัก การใหเหตุผลทางพยานหลักฐานของทางราชการ
ความไมถูกตอง ความขัดแยง และภูมิความรูของตัวพยานหลักฐาน ทําใหเกิดพยานหลักฐานหลายชุดหลายฝาย

อางสิทธิการเปนที่สาธารณประโยชน เกิดการซอนทับสิทธิในที่ดินประเภทอื่นของประชาชน การใชเทคโนโลยี
พิสูจนความถูกผิดไมสามารถกระทําไดโดยสะดวกเนื่องจากงบประมาณมีจํากัด เกิดความลาชาในกระบวนการพิสูจน

206 รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”