Page 232 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

รัฐบาลมีนโยบายการคุมครองที่สาธารณประโยชนรวมกัน กระจายอํานาจสูทองถิ่นเรื่องการดูแล รักษา

คุมครอง ปองกัน ที่สาธารณประโยชน ขณะที่อํานาจการกําหนดที่สาธารณประโยชนคงเปนของฝายราชการ
แมจะมีกฎหมายรองรับการมีสวนรวมใหทองถิ่นรวมกําหนดการเปนที่สาธารณประโยชน แตทางปฏิบัติ

พบการไมรับฟงความคิดเห็นราษฎร กีดกันการมีสวนรวมการดูแล รักษา คุมครอง ปองกัน ที่สาธารณประโยชน เชน
กรณีการบุกรุกที่สาธารณประโยชน ราษฎรไมสามารถแจงความรองทุกขตอเจาพนักงานตํารวจ เนื่องจาก

ไมมีอํานาจหนาที่ตามกฎหมาย ตองเปนกํานัน ผูใหญบาน
นโยบายเชิงปฏิบัติการ เปนทางเลือกสําหรับการออกนโยบายเพื่อบงวิธีการปฏิบัติราชการใหเปนไป

ในแนวทางเดียวกัน เชน การแสวงหาขอเท็จจริงในความเปนที่สาธารณประโยชนควรแกไข ปรับปรุงวิธีการแสวงหา
ขอเท็จจริงและพยานหลักฐาน เทียบเคียงระเบียบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการสอบสวนเกี่ยวกับการบุกรุกที่

หรือทางสาธารณประโยชน พ.ศ. 2539
บทบัญญัติกฎหมายที่สาธารณประโยชน ยังไมสอดรับกับรัฐธรรมนูญฉบับปจจุบัน ควรชําระและประมวล

บทบัญญัติกฎหมายที่ดินทั้งหมด บงเนื้อหา อํานาจ และวิธีการบริหารจัดการตรวจสอบที่ดินประเภทตาง ๆ
ใหสอดรับชัดเจนโดยประชาชนทองถิ่นมีอํานาจและสวนรวมมากขึ้น

ขอเสนอแนะ
1. ใหมีการเรงรัดสํารวจ รวบรวมขอมูล และตรวจสอบแนวเขตที่ดินสาธารณประโยชนทั่วประเทศ

ใหสอดคลองตามความเท็จจริง โดยการมีสวนรวมของประชาชนในพื้นที่ เพื่อกําหนดขอบเขตที่สาธารณประโยชน
ใหชัดเจน

2. ใหหนวยงานรัฐและองคกรปกครองสวนทองถิ่น โดยใชหลักการมีสวนรวมของประชาชน ในพื้นที่
ในการดูแลรักษาที่สาธารณประโยชนของชุมชน และรวมกันเพื่อกําหนดมาตรการปองกันการบุกรุก และการเขา

ยึดครอบครองโดยผูมีอิทธิพลในทองถิ่น
3. สรางกลไกและกระบวนการในการแกไขปญหาขอพิพาทความขัดแยงในที่ดินสาธารณประโยชน

ระหวางหนวยงานของรัฐกับประชาชน โดยประชาชนเขาไปมีสวนรวมในการดําเนินการแกไขปญหาในทุกขั้นตอน
4. ใหมีการปรับปรุงแกไขระเบียบสํานักนายกรัฐมนตรีวาดวยการแกไขปญหาการบุกรุกที่ดินของรัฐ

โดยใหชุมชนเขาไปมีสวนรวมในการแกไขปญหาดวย ทั้งนี้ ใหกําหนดแนวทางพิจารณาความขัดแยงเรื่อง
ที่ดินสาธารณะ โดยใหมีการตั้งคณะทํางานจากทุกฝายตรวจสอบขอเท็จจริงและความเปนมาของที่สาธารณะ

ใหชัดเจน
5. ใหองคกรปกครองสวนทองถิ่น เปดโอกาสใหประชาชนมีสวนรวมในการปองกันและแกไขปญหา

การบุกรุกที่ดินสาธารณประโยชนและจัดสรรงบประมาณเพื่อดําเนินการจัดทําขอมูล หลักฐาน และขอเท็จจริง
ในจัดทําแนวเขตใหชัดเจน

รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข 211
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”