Page 41 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติกับการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนในความสัมพันธ์ระหว่างเอกชนด้วยกัน

แตอยางใด ดวยเหตุนี้เสรีภาพที่เทาเทียมหรือเสมอภาคกันตามรูปแบบดังกลาวจะนําไปสูเสรีภาพที่ไมมีขอบเขตของ

ผูที่แข็งแรงกวาหรือผูที่มีฐานะในทางเศรษฐกิจสูงกวา ซึ่งเปนผูมีอํานาจจริง ๆ ในสังคม และบุคคลเหลานี้จะเปน
ผูกําหนดความเปนไปในสังคมตามอําเภอใจโดยไมคํานึงถึงผูที่มีฐานะออนแอกวาแตประการใด

ตัวอยางเชน ในเรื่องการทําสัญญาในนิติรัฐนั้นจะอนุญาตใหคูสัญญาทําความตกลงกําหนด

เงื่อนไขตาง ๆ เพื่อประโยชนของตนไดทุกกรณีในสิ่งที่ตนสามารถจะบรรลุผลได กรณีนี้ยอมเกิดขึ้นไดกับ
ผูวางงานซึ่งอยูในชวงเวลาวิกฤติในการดํารงชีพ แตเขาจะไมอยูในฐานะที่จะไดรับยกเวนแตอยางใด ทั้งผูวางงาน

และนายจางตางก็สามารถใชสิทธิเพื่อประโยชนของตนไดเชนเดียวกัน แตในกรณีนี้คูสัญญาฝายหนึ่งคือ ผูวางงาน
อยูในฐานะที่ออนแอกวา ไมมีพลังใด ๆ มาตอรองในการทําสัญญา จึงจําเปนอยูเองที่จะตองจํายอมรับตามเงื่อนไข

ที่นายจางกําหนดใหทุกกรณี ความไมยุติธรรมในกรณีเชนนี้จะไมไดรับการพิจารณาในนิติรัฐเลย ในนิติรัฐฐานะ

ในทางเศรษฐกิจที่ไมเทาเทียมกันของนายทุนกับคนวางงานจะไมแตกตางกันในทางกฎหมาย เพราะวาทุกคนมีสิทธิ
เสมอภาคเหมือนกันหมด ไมวาเปนนายทุนหรือคนวางงาน ความเสมอภาคในนิติรัฐแบบดั้งเดิมจึงเปนความ

เสมอภาคตามรูปแบบตรงกันขาม ความเสมอภาคในความหมายของสังคมนิติรัฐนั้นมิใชความเสมอภาค

เพียงรูปแบบตามกฎหมายเทานั้น แตทวาตองเปนความเสมอภาคในเสรีภาพตามความเปนจริงดวย กลาวคือ
องคกรผูออกกฎหมายของรัฐมีหนาที่ตองจัดการใหผูที่มีฐานะออนแอในสังคมมีเสรีภาพในทางความเปนจริง

และไดรับความคุมครองจากกฎหมายไมนอยไปกวาผูมีอํานาจในสังคมหรือผูที่มีฐานะทางเศรษฐกิจดีกวา ดังนั้น

รัฐจะตองคุมครองคนงานโดยกําหนดเงื่อนไขการทํางาน การประกันคาแรงงานขั้นตํ่า และการคุมครองแรงงาน
โดยมาตรการที่เหมาะสม

นอกจากนั้นกฎหมายคุมครองผูเชา กฎหมายคุมครองเยาวชนก็เปนตัวอยางในกรณีนี้ได
กฎหมายเหลานี้จํากัดเสรีภาพในการทําสัญญาอยางสําคัญ แตผลในทางความเปนจริงกฎหมายเหลานี้มิได

ทําใหเสรีภาพของบุคคลลดนอยถอยลง ตรงกันขามกลับทําใหมีเสรีภาพมากขึ้น กลาวคือ ปองกันไมใหมีการใชเสรีภาพ

ไปในทางที่ผิดโดยคนสวนนอยผูมีอํานาจในทางเศรษฐกิจ ในขณะเดียวกันก็ชวยขยายเสรีภาพในความเปนจริงใหกับ
ผูที่ออนแอกวาหรือผูที่มีฐานะที่ดอยกวาในทางเศรษฐกิจ ซึ่งไมสามารถจะรักษาหรือปกปองประโยชนอันพึงมีพึงได

โดยอาศัยกําลังของตนเองได
หลักการทั่วไปของสังคม - นิติรัฐ แบงได 3 ประการ คือ

(1) รัฐมีหนาที่ตอสังคม ในขอบเขตนี้รัฐมีหนาที่สรางสถาบันกฎหมายทางสังคมให

สอดคลองกับความจําเปนพื้นฐานของประชาชน ซึ่งเปนเรื่องเกี่ยวกับมาตรการของรัฐในการสงเคราะห การแบงสวน
การชดเชยหรือทดแทนสําหรับประชาชนที่ไมสามารถชวยตนเองได หรือผูที่มีฐานะออนแอในสังคม อยางไรก็ตาม

มาตรการดังกลาวของรัฐมิไดจํากัดอยูเฉพาะในขอบเขตปจจัยทางวัตถุเทานั้น แตรวมไปถึงขอบเขตของทาง

วัฒนธรรมของชาติดวย เชน เรื่องการศึกษา เปนตน
(2) สิทธิขั้นพื้นฐานเกี่ยวเนื่องกับสังคม หลักการนี้ของสังคม – นิติรัฐ เปนความเกี่ยวพัน

โดยตรงตอสถานะของสิทธิขั้นพื้นฐาน ดวยเหตุนี้จึงมักจะเรียกหลักการนี้วา “ความเกี่ยวเนื่องกับสังคมของสิทธิ

ขั้นพื้นฐาน” กลาวคือ โดยทั่วไปจะตองตีความสิทธิขั้นพื้นฐานใหหมายถึงสิทธิเสรีภาพที่เปนจริง นั่นคือ
มีหลักประกันใหแกทุกคนในมาตรฐานที่เทาเทียมกันที่จะกอใหเกิดโอกาสใชสิทธิเสรีภาพที่เปนจริง

22