Page 34 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติกับการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนในความสัมพันธ์ระหว่างเอกชนด้วยกัน

Reason) กลาวคือ โลกและเอกภพลวนแตดํารงอยูอยางมีระเบียบมีกฎเกณฑมีความเกี่ยวของสัมพันธกัน

อยางมีเหตุผล เพราะโลกและเอกภพดําเนินไปโดยถูกจัดระเบียบจากสิ่งที่มีคุณภาพทางสติปญญาที่เรียกวา
เหตุผลสากล และโดยที่มนุษยเปนสวนหนึ่งของจักรวาลและถูกกํากับอยูดวยเหตุผลสากล มนุษยจึงเปนสิ่งที่มี

เหตุผลเชนเดียวกับสิ่งอื่น ๆ และดวยเหตุผลที่มีอยูในจิตใจนี้ มนุษยจึงสามารถเขาถึงเหตุผลสากลที่มีอยู

43
ในจักรวาลนี้ได และรูกฎหมายไดโดยใชเหตุผลหรือสติปญญาที่มีในตัวมนุษยคนหากฎหมายธรรมชาติในสมัยกรีก
และโรมันจึงเปนกฎหมายอุดมคติ (Ideal Law) ที่มนุษยบัญญัติขึ้นซึ่งเปนกฎหมายที่แทจริง (Reality)

ตองสอดคลองหรือใกลเคียงกับกฎหมายอุดมคติมากที่สุด
สมัยกลาง กฎหมายธรรมชาติ คือ เหตุผลและปญญาอันศักดิ์สิทธิของพระผูเปนเจาในสวน

ที่มนุษยสามารถเขาถึงหรือหยั่งรูไดดวยเหตุผลและสติปญญาของมนุษยที่มีอยูในตัวมนุษยทุกคน อันเปน
44
45
คุณลักษณะธรรมชาติที่พระเจาประทานใหแกมนุษย และกฎหมายนี้มีหลักเกณฑสําคัญที่สุดที่เปนหลักชี้นํา
การกระทําตาง ๆ ของมนุษยใหเปนไปตามหลักของเหตุผล คือ หลักเกณฑที่วา “จงทําดี และละเวนความชั่ว” และ

อะไรดีอะไรชั่วนั้นเปนเรื่องที่มนุษยสามารถวินิจฉัยไดดวยเหตุผลที่มีอยูในตัวมนุษยทุกคน และสิ่งใดที่เปนไปตาม

46
ความโนมเอียงตามธรรมชาติของมนุษยสิ่งนั้นนับวาเปนสวนหนึ่งของกฎหมายธรรมชาติดวย เชน ความตองการมี
ชีวิตรอด ความปรารถนาที่จะอยูรวมกันฉันสามีภริยาระหวางหญิงกับชาย และความตองการอยูรวมกันเปนสังคม

ดวยความสงบสุข และกฎหมายมนุษยจะตองสอดคลองและไมขัดกับกฎหมายธรรมชาติ ถากฎหมายมนุษยขัดกับ

47
กฎหมายธรรมชาติ กฎหมายนั้นยอมไมมีคาเปนกฎหมาย กฎหมายธรรมชาติในสมัยกลางจึงเปนกฎหมายที่สูงกวา
(Higher Law) กลาวคือ กฎหมายธรรมชาติเปนกฎหมายที่สูงกวากฎหมายบานเมืองของมนุษย ถากฎหมาย

บานเมืองขัดหรือแยงกับกฎหมายธรรมชาติ กฎหมายนั้นยอมไรผลและราษฎรยอมมีสิทธิไมเชื่อฟงผูปกครองได
เพราะราษฎรมีหนาที่ปฏิบัติตามกฎหมายธรรมชาติเหนือสิ่งอื่นใด กฎหมายที่มนุษยบัญญัติขึ้นจึงตองอยูใตบังคับ
48
กฎหมายธรรมชาติซึ่งเปนกฎเกณฑที่สูงกวา

สมัยใหม กฎหมายธรรมชาติ คือ เหตุผลตามธรรมชาติของมนุษยที่บงบอกวาการกระทําใด
ถูกหรือผิด ดีหรือชั่ว และกฎหมายดังกลาวยอมมีอยูดวยตนเองไมขึ้นกับใคร และในการพิจารณาวากฎเกณฑใด

เปนกฎหมายดังกลาวหรือไม พิจารณาไดจากกฎเกณฑนั้นเองวาสอดคลองกับเหตุผลตามธรรมชาติของมนุษย
ในการอยูรวมกันเปนสังคมหรือไม หากสอดคลองกฎเกณฑนั้นก็เปนกฎหมายธรรมชาติ หากไมสอดคลองกฎเกณฑนั้น

49
ก็ไมใชกฎหมายธรรมชาติ เชน หลักการงดเวนไมเอาของผูอื่นมาเปนของตน การรักษาคํามั่นสัญญาที่ใหไว
แกผูอื่น การชดใชคาเสียหายแกการที่ไดกระทําตอผูอื่นโดยมิชอบ เปนตน และมนุษยไมเพียงแตใชเหตุผลและ
สติปญญาที่มีอยูในธรรมชาติของมนุษยทําความเขาใจกฎหมายดังกลาวไดเทานั้น แตยังสามารถใชเหตุผลและ

43 เพิ่งอาง, น. 122, 330.
44 เพิ่งอาง, น. 155.
45 จรัญ โฆษณานันท, อางแลว เชิงอรรถที่ 39, น. 137.
46 ปรีดี เกษมทรัพย, อางแลว เชิงอรรถที่ 40, น. 156 – 157.
47 สมยศ เชื้อไทย, อางแลว เชิงอรรถที่ 37, น. 93.
48 ปรีดี เกษมทรัพย, อางแลว เชิงอรรถที่ 40, น. 161.
49 เพิ่งอาง, น. 197.

15