Page 33 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติกับการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนในความสัมพันธ์ระหว่างเอกชนด้วยกัน
P. 33
และโดยที่มนุษยทุกคนตางลวนไดมาซึ่งคุณสมบัติเดียวกันที่ตางรวมเปนเจาของในสภาวะ
รวมแหงธรรมชาติ จึงไมอาจยินยอมใหมีการกดบังคับใด ๆ ระหวางมนุษยดวยกันซึ่งมีลักษณะเปนการใหอํานาจ
ในการทําลายมนุษยดวยกันเองราวกับวาเราถูกสรางขึ้นมาเพื่อประโยชนใชสอยของผูอื่นหรือราวกับ (ผูอื่น)
เปนสัตวโลกที่ดอยคาตอยตํ่ากวาที่ดํารงอยูเพื่อรับใชเรา...
ตามที่พิสูจนมาแลว มนุษยซึ่งกําเนิดขึ้นมาพรอมกับสิทธิเด็ดขาดในเสรีภาพอันสมบูรณ และ
การไมถูกควบคุมซึ่งการใชสิทธิทั้งมวลและอภิสิทธิ์ตามกฎแหงธรรมชาติในสภาพที่เทาเทียมกับมนุษยอื่น ๆ ในโลก
ยอมมีอํานาจโดยธรรมชาติไมเพียงการปกปองทรัพยสินของเขากลาวคือ ชีวิต อิสรภาพ และทรัพยสมบัติ ตอการ
ถูกทําใหเสียหายหรือความพยายาม (ดังกลาว) จากผูอื่น แตยังมีอํานาจในการตัดสินและลงโทษการละเมิดกฎ
แหงธรรมชาตินั้นตอบุคคลอื่น...”
จากคํากลาวอางดังกลาว กฎหมายธรรมชาติดานหนึ่งจึงเปนสัญลักษณของการตอสูเพื่อ
ความเสมอภาคและความเปนไทอยางสมบูรณของมนุษยชาติ อีกดานหนึ่งก็เปนอาวุธทางทฤษฎีของผูถูกปกครอง
39
สําหรับการตอสูกับการใชอํานาจของฝายเผด็จการหรือผูปกครองที่ไมเปนธรรมทั้งหลาย โดยเฉพาะอํานาจ
ในการออกกฎหมายบานเมืองของผูปกครองที่ผูปกครองตองออกกฎหมายใหสอดคลอง และไมขัดหรือแยงกับ
กฎเกณฑที่เปนกฎหมายหมายธรรมชาติ โดยเฉพาะกฎเกณฑในเรื่องความมีอิสรภาพ ความเสมอภาค และ
ความเทาเทียมกันระหวางมนุษย อันถือเปนรากฐานในการกอใหเกิดแนวความคิดเรื่องสิทธิมนุษยชนมาจนกระทั่ง
ปจจุบัน และจากการพิจารณาพัฒนาการทางประวัติศาสตรของแนวความคิดเรื่องกฎหมายธรรมชาติตั้งแตอดีต
จนถึงปจจุบันจะพบวา การกลาวอางแนวคิดเรื่องกฎหมายธรรมชาติในยุคแรก ๆ มีแนวโนมไปในทางวางรากฐาน
ใหแกอํานาจชอบธรรมในการปกครองและความมั่นคงของรัฐสมัยใหมยิ่งกวาการเนนเรื่องสิทธิเสรีภาพของเอกชน
ในขณะที่การกลาวอางแนวคิดเรื่องกฎหมายธรรมชาติสมัยใหมจะแสดงออกในรูปของการยกขึ้นอางเปนหลัก
ในการตอสูเพื่อปกปองสิทธิที่ถือวาเปนสิทธิขั้นพื้นฐานของมนุษย เชน สิทธิในชีวิตรางกาย ทรัพยสิน เสรีภาพ
40
ความเสมอภาค หรือความมีศักดิ์ศรีเทาเทียมกันของมนุษย หรือเนนเรื่องสิทธิเสรีภาพของเอกชนนั่นเอง และ
จากพัฒนาการทางประวัติศาสตรของแนวคิดเรื่องกฎหมายธรรมชาติจะเห็นวาแตละยุคสมัยตางใหความหมาย
ของคําวากฎหมายธรรมชาติวา หมายถึง เหตุผล แตเปนเหตุผลในความหมายที่แตกตางกัน คือ
สมัยกรีกและโรมัน กฎหมายธรรมชาติ เปนเหตุผลที่มีอยูแลวในสภาพธรรมชาติ ไมไดเกิดจาก
เจตจํานงหรือขึ้นอยูกับอําเภอใจของผูใด และมนุษยเพียงแตใชเหตุผลและสติปญญาที่มีอยูในตัวมนุษยไปคนพบ
41
กฎหมายเหลานั้นไดเทานั้น กฎหมายดังกลาวจึงอยูเหนือกฎหมายที่มนุษยบัญญัติขึ้นและมนุษยจะตองไมบัญญัติ
กฎหมายตาง ๆ ขึ้นใชในบานเมืองใหขัดกับกฎหมายธรรมชาติ หากขัดกฎหมายนั้นก็ไมควรคาแกการไดชื่อวาเปน
42
กฎหมาย คําวา “เหตุผล” (Ratio, Reason) นี้ ตามความหมายทางปรัชญาสํานัก Stoicism ของกรีก หมายถึง
ระบบที่เปนระเบียบที่มีอยูเปนอันหนึ่งอันเดียวกันกับระบบของจักรวาลที่เรียกวา “เหตุผลสากล” (Universal
39 จรัญ โฆษณานันท, นิติปรัชญา, พิมพครั้งที่ 9, (กรุงเทพมหานคร : สํานักพิมพมหาวิทยาลัยรามคําแหง, 2537), น. 156.
40 ปรีดี เกษมทรัพย, นิติปรัชญา, พิมพครั้งที่ 8, ( กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพเดือนตุลา, 2550), น. 206 - 207.
41 สมยศ เชื้อไทย, อางแลว เชิงอรรถที่ 37, น. 74.
42 ปรีดี เกษมทรัพย, อางแลว เชิงอรรถที่ 40, น. 126.
14