Page 46 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง ปัญหาและมาตรการทางกฎหมายในการรับรองและคุ้มครองสิทธิในความเป็นอยู่ส่วนตัว
P. 46
รายงานการศึกษาวิจัย 31
เรื่อง ปญหาและมาตรการทางกฎหมายในการรับรองและคุมครองสิทธิในความเปนอยูสวนตัว
ประการที่หนึ่ง สิทธิของบุคคลทุกคนที่จะหามมิใหชีวิตสวนตัวของตนถูกเปดเผยโดยมิไดรับ
ความยินยอมของตนเปนการลวงหนา ดังจะเห็นไดจากคดีหนึ่งซึ่งหลังจากที่ศาลแพงไดพิพากษาวาจดหมายลับ
หรือภาพของบุคคลหนึ่งจะถูกเผยแพรออกไปโดยมิไดรับความยินยอมของบุคคลที่เกี่ยวของกับความลับ
หรือภาพนั้นมิได ศาลแพงไดอธิบายเพิ่มเติมวาสิ่งที่เปนสวนหนึ่งของชีวิตสวนตัว (les souvenirs de la vie
privée) ของบุคคลแตละคนเปนทรัพยสินทางจิตใจ (son patrimoine moral) ของบุคคลนั้น บุคคลใดก็ตาม
ไมมีสิทธิที่จะเผยแพรสิ่งนั้นโดยมิไดรับอนุญาตโดยชัดแจงจากบุคคลที่เกี่ยวของนั้นแตอยางใด แมวาจะมิได
กระทําโดยมีเจตนาที่ไมสุจริตก็ตาม (sans intention malveillante)
ประการที่สอง สิทธิของบุคคลทุกคนที่จะหามมิใหเรื่องใด ๆ อันเกี่ยวกับชีวิตสวนตัวของตน
ถูกติดตามหรือสืบสวนโดยมิไดรับความยินยอมของตน หากเปนที่ยอมรับวาภาพของบุคคลหนึ่งที่แสดงใหเห็น
ชีวิตสวนตัวของบุคคลนั้นจะถูกเปดเผย โดยมิไดรับอนุญาตจากบุคคลนั้นเสียกอนแลว ก็จะตองยอมรับดวยวา
เสียงของบุคคลนั้นจะตองไมถูกบันทึก จดหมายของบุคคลนั้นจะตองไมถูกเปดอาน และการเดินทางของบุคคลนั้น
ก็จะตองไมถูกติดตามดวยเชนกันกลาวโดยทั่วไป คือ การกระทําใด ๆ ในชีวิตสวนตัวของบุคคลจะตองไมถูกติดตาม
หรือสืบสวนโดยมิไดรับอนุญาตจากบุคคลนั้นเสียกอนนั่นเอง ทั้งนี้ การติดตามหรือสืบสวนเกี่ยวกับชีวิตสวนตัว
ของบุคคลมิไดจํากัดแตเฉพาะการแทรกแซงในทางรูปธรรม (une immixtion matérielle) เทานั้น หากแตยัง
หมายรวมถึงการบันทึกคําพูดหรือภาพของบุคคลหนึ่ง ตลอดจนการบังคับใหบุคคลหนึ่งเปดเผยเรื่องใด ๆ
อันเกี่ยวกับชีวิตสวนตัวหรือชีวิตครอบครัวของบุคคลนั้นโดยใชผลประโยชนทางทรัพยสินหรือจิตใจเปนเครื่อง
ตอรองโดยนัยดังกลาว สิทธิในชีวิตสวนตัวของบุคคลที่ไดรับการรับรองและคุมครองตามบทบัญญัติมาตรา 9
แหงประมวลกฎหมายแพงของสาธารณรัฐฝรั่งเศส จึงประกอบดวยสิทธิสําคัญสองประการดังกลาวขางตน
และกอใหเกิด “หนาที่ตามกฎหมาย” (le devoir juridique) แกบุคคลทุกคนที่จะตอง “ไมเปดเผย” ชีวิตสวนตัว
35
ของบุคคลอื่น และจะตอง “ไมเขาไปแทรกแซง” ชีวิตสวนตัวของบุคคลอื่นดวย
(1.2) สถานะหรือคุณคาทางกฎหมายของสิทธิในชีวิตสวนตัวที่ไดรับความคุมครอง
การรับรองและคุมครองสิทธิในชีวิตสวนตัวของบุคคลตามบทบัญญัติมาตรา 9
แหงประมวลกฎหมายแพงของสาธารณรัฐฝรั่งเศสยอมนํามาซึ่งหลักการตองหามการกระทําการใด ๆ อันเปน
การละเมิดสิทธิในชีวิตสวนตัวของบุคคลหนึ่ง ไมวาจะเปนหลักการตองหามกระทําละเมิดสิทธิในชีวิตสวนตัว
เกี่ยวกับที่พักอาศัย (un principe de l’inviolabilité du domicile) หลักการตองหามกระทําละเมิดสิทธิในชีวิต
สวนตัวเกี่ยวกับการติดตอทางจดหมาย (un principe de l’inviolabilité des correspondances) หลักการ
ตองหามตาง ๆ ดังกลาวไดรับการตีความจากคณะตุลาการรัฐธรรมนูญ (le Conseil constitutionnel) วาลวนแตเปน
หลักการที่มี “คุณคาในระดับรัฐธรรมนูญ (un principe à valeur constitutionnelle) เลยทีเดียว โดยคณะตุลาการ
36
รัฐธรรมนูญไดเคยวินิจฉัยไวในคดีหนึ่ง วามาตรา 66 ของรัฐธรรมนูญแหงสาธารณรัฐฝรั่งเศส ฉบับป 1958
35 P. GULPHE, Les tribunaux français gardiens de l’intimité de la vie privée, Rapport au XIVème Congrès
de l’Institut international de droit d’expression française, Montréal, 12-19 septembre 1981, Revue
juridique et politique indépendence et coopération, 1982, p. 558.
36 Décision du 29 décembre 1983 n° 83-164 DC, J.O. 30 décembre 1983, p. 3873-3874; J.C.P. 1984, II, 20158,
note R. DRAGO et A. DECOCQ; D. 1985, I.R., 220, note C. GAVALDA et C. LUCAS DE LEYSSAC.