Page 176 - ประมวลรายงานผลการพิจารณาเพื่อเสนอแนะนโยบายและข้อเสนอในการปรับปรุงกฎหมาย และกฎของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ : เล่ม 1 ระหว่างวันที่ 1 มีนาคม 2554 - 31 ธันวาคม 2557
P. 176
174 ประมวลรายงานผลการพิจารณาเพื่อเสนอแนะนโยบายหรือข้อเสนอในการปรับปรุงกฎหมาย และกฎ
ของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เล่ม ๑ ระหว่าง ๑ มีนาคม ๒๕๕๔ – ๓๑ ธันวาคม ๒๕๕๗
ผู้ใช้ดุลพินิจว่าอยู่ในภาวะสงครามหรือไม่ โดยบางหน่วยงานอาจตีความหมายสถานการณ์จังหวัด
ชายแดนภาคใต้เป็นการจลาจลหรือสงคราม ซึ่งการประกาศใช้กฎอัยการศึกเจ้าหน้าที่ทหารสามารถ
ที่จะเข้าไปปิดล้อมตรวจค้นได้ ๗ วัน โดยไม่ต้องมีหมายจากศาลแตกต่างไปจากประมวลกฎหมาย
วิธีพิจารณาความอาญาตรงที่ให้อำานาจเจ้าหน้าที่รัฐบังคับใช้ได้ง่ายที่สุด โดยไม่ต้องมีการกลั่นกรอง
จากกระบวนการตุลาการ
(๓.๔) การดำาเนินคดีของพนักงานอัยการ จะใช้พยานหลักฐานตามประมวล
กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาเท่านั้น ทางปฏิบัติมีหลายคดีที่พนักงานอัยการมีคำาสั่งไม่ฟ้อง
จำานวนมาก
(๔) ประเด็นประโยชน์ของก�รมีพระร�ชบัญญัติกฎอัยก�รศึกฯ
(๔.๑) พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกฯ มาตรา ๔ ยังคงมีประโยชน์ต่อประชาชน
ในพื้นที่ห่างไกล เช่น ในกรณีเกิดเหตุการณ์น้ำาท่วมจนเกิดการแย่งชิงสิ่งของและเกิดจลาจลขึ้น กำาลัง
ตำารวจไม่เพียงพอในการช่วยเหลือ ทหารอาจใช้ประโยชน์ของมาตราดังกล่าวได้ และยังมีเงื่อนไขว่า
เมื่อประกาศใช้แล้วก็ต้องรายงานให้รัฐบาลทราบโดยเร็วที่สุด
(๔.๒) ประโยชน์ในอนาคตเนื่องจากเมื่อเกิดสงครามหรือการจลาจลผู้บังคับ
บัญชานั้นๆ ต้องแก้ไขสถานการณ์เฉพาะหน้าให้ทัน การใช้เพียงมาตรา ๒ อย่างเดียวอาจติดขัดในเรื่อง
๑๔๑
ของขั้นตอนและไม่อาจปฏิบัติได้ทันท่วงที นอกจากนี้ พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกฯ มาตรา ๑๗
ให้อำานาจเจ้ากระทรวงผู้บังคับบัญชาทหารมีอำานาจออกกฎ เพื่อให้มีความสะดวกและเรียบร้อย
ในเวลาประกาศกฎอัยการศึกได้ ส่วนในเวลาสงครามหรือจลาจลแม่ทัพมีอำานาจออกข้อบังคับให้
เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของการประกาศกฎอัยการศึก ดังนั้น การใช้อำานาจตามพระราชบัญญัติ
กฎอัยการศึกฯ ต้องเป็นไปตามกฎและข้อบังคับ ทหารต้องปฏิบัติตามอย่างระมัดระวังไม่ใช้อำานาจ
เกินเลย ในส่วนอำานาจการประกาศใช้กฎอัยการศึกของผู้บังคับบัญชาซึ่งมีกำาลังอยู่ใต้บังคับ
ไม่น้อยกว่าหนึ่งกองพันจึงยังคงมีความจำาเป็นอยู่
๒) ประเด็น มาตรา ๙ อนุมาตรา (๑) การตรวจค้นบรรดาสิ่งซึ่งจะเกณฑ์ หรือต้องห้าม
หรือต้องยึด หรือจะต้องอาศัย หรือมีไว้ในครอบครองโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ทั้งมีอำานาจที่จะตรวจค้น
ได้ไม่ว่าที่ตัวบุคคล ในยานพาหนะ เคหะสถาน สิ่งปลูกสร้าง หรือที่ใดๆ และไม่ว่าเวลาใดๆ ทั้งสิ้น
มีประเด็นว่าการตรวจค้นตัวบุคคลมีการร้องเรียนในเรื่องการเก็บพยานหลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์
๑๔๑ พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกฯ มาตรา ๑๗ ในเวลาปรกติสงบศึก เจ้ากระทรวงซึ่งบังคับบัญชามีอำานาจตรา
กฎเสนาบดีขึ้นสำาหรับบรรยายข้อความ เพื่อให้มีความสะดวกและเรียบร้อยในเวลาที่จะใช้กฎอัยการศึกได้
ตามสมควร ส่วนในเวลาสงครามหรือจลาจล แม่ทัพใหญ่หรือแม่ทัพรองมีอำานาจออกข้อบังคับบรรยายความ
เพิ่มเติมให้การดำาเนินไปตามความประสงค์ของกฎอัยการศึกนี้ และเมื่อได้ประกาศกฎเสนาบดี หรือข้อบังคับ
ของแม่ทัพในทางราชการแล้ว ให้ถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของพระราชบัญญัตินี้
