Page 259 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
P. 259
228
อย0างทั่วถึง ทั้งๆที่เป9นขั้นตอนที่สําคัญเพื่อชี้แจงทําความเขาใจกับประชาชนในช0วงก0อนการจัดทําผังเมืองรวม
รวมถึงกรณีที่ประชาชนผูมีส0วนไดเสียยื่นคํารองขอเพื่อแกไขเปลี่ยนแปลงผังเมืองในขั้นตอนการปLดประกาศ
เกินระยะเวลา 90 วัน ตามมาตรา 23 แห0งพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 ซึ่งหากปรากฏขอเท็จจริง
มีพฤติการณ.ที่จําเป9นจนเป9นเหตุที่ไม0อาจยื่นภายในระยะเวลา 90 วัน เจาหนาที่ที่เกี่ยวของยังมีอํานาจที่จะ
รับคํารองที่เกินระยะเวลาดังกล0าวไวพิจารณาได แต0เนื่องจากยังมิไดมีการกําหนดหลักเกณฑ.และวางกรอบ
การใชดุลยพินิจของเจาหนาที่ไวใหชัดเจน ทําใหมีการรับพิจารณาคํารองที่เกินระยะเวลาเป9นจํานวนมากและ
อาจทําใหการจัดทําผังเมืองเกิดความล0าชาได
ชวงระหวางรอประกาศบังคับใชผังเมือง
เป9นกระบวนการที่ผ0านการมีส0วนร0วมของประชาชนมาแลวและเป9นส0วนของการดําเนินการ
ภายในหน0วยงานรัฐ ซึ่งส0วนใหญ0ใชระยะเวลายาวนาน ส0งผลใหผังเมืองไม0สามารถประกาศบังคับใชไดทันต0อ
สถานการณ. ความเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ อีกทั้งมาตรการที่ใชในการคุมครองพื้นที่ในระหว0างช0วงระยะเวลา
ดังกล0าวในการกําหนดหลักเกณฑ.การใชประโยชน.ในทรัพย.สินเพื่อประโยชน.ในการจัดทําผังเมืองรวมตาม
มาตรา 15(3) แห0งพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 ยังไม0มีการนํามาบังคับใชอย0างจริงจัง
ชวงหลังประกาศบังคับใชผังเมือง
จากขอมูลคํารองที่ยื่นต0อคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห0งชาติ พบว0า หน0วยงานรัฐที่เกี่ยวของได
พิจารณาอนุมัติ อนุญาต ใหมีการประกอบกิจการโดยขัดต0อขอหามการใชประโยชน.ที่ดิน ตามกฎกระทรวง
ใหใชบังคับผังเมืองรวม ส0งผลใหมีการประกอบกิจการที่อาจมีผลกระทบต0อชีวิต ทรัพย.สิน สุขภาพและ
สิ่งแวดลอมของประชาชนและชุมชนที่อยู0อาศัยในบริเวณใกลเคียง ใบอนุญาตดังกล0าวถือไดว0าเป9นคําสั่งทาง
ปกครองที่ไม0ชอบดวยกฎหมาย ซึ่งอาจถูกยกเลิกเพิกถอนไดตามแนวคําพิพากษาของศาลปกครองสูงสุด
กรณีกฎกระทรวงเกี่ยวกับผังเมืองรวมหมดอายุบังคับใช
เนื่องดวยผังเมืองรวมกําหนดใหใชบังคับไดไม0เกิน 5 ปQ และขยายระยะเวลาไดอีก 2 ครั้ง ครั้งละ
ไม0เกิน 1 ปQ ซึ่งตามคํารองที่ยื่นต0อคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนและจากการศึกษาพบว0า ในช0วงระยะเวลาที่
ผังเมืองหมดอายุและมีช0องว0างการบังคับใช เนื่องจากความล0าชาในการจัดทําผังเมืองรวมฉบับใหม0 ส0งผลให
เกิดการใชประโยชน.ที่ดินประกอบกิจการที่อาจมีผลกระทบต0อชีวิต สุขภาพและคุณภาพสิ่งแวดลอมของ
ประชาชนและชุมชนโดยอาศัยช0องว0างของของกฎหมายดังกล0าว นอกจากนี้ การที่ผังเมืองหมดอายุส0งผลให
คําสั่งของเจาหนาที่ที่สั่งระงับการดําเนินการที่ฝRาฝSนต0อขอกําหนดการใชประโยชน.ที่ดินของผังเมืองรวม เช0น