Page 234 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน

203

ดําเนินการระยะหนึ่ง ซึ่งเมื่อถึงเวลาประกาศกฎกระทรวงใหผังเมืองรวมมีผลบังคับใชในพื้นที่ สภาพพื้นที่

ตามร$างผังเมืองอาจเปลี่ยนแปลงสภาพไปจากสภาพเดิมในขณะที่มีการสํารวจเพื่อจัดทําร$างผังเมืองรวม อัน

จะทําใหกระบวนการจัดทําผังเมืองรวมซึ่งใชทรัพยากรของรัฐไปจํานวนมากไม$สามารถบรรลุตาม

เจตนารมณ0ของกฎหมายได บทบัญญัติมาตรา 15 (3) จึงไดบัญญัติใหอํานาจแก$เจาพนักงานการผังในการ

กําหนดหลักเกณฑ0การใชประโยชน0ทรัพย0สิน โดยเจตนารมณ0ก็เพื่อไม$ใหมีการใชประโยชน0ทรัพย0สินขัดต$อ

ร$างผังเมืองรวมที่กําลังจะประกาศใชบังคับ

31
ขอสังเกตสําหรับกรณีเจาพนักงานการผังไม$ใชอํานาจตามมาตรา 15 วรรคหนึ่ง (3) ซึ่งเปBน

อํานาจดุลพินิจเพื่อกําหนดหลักเกณฑ0การใชประโยชน0ในทรัพย0สิน เพื่อประโยชน0ในการวางและจัดทํา

ผังเมืองรวมหรือผังเมืองเฉพาะ ตองพิจารณาดวยว$าการไม$กําหนดหลักเกณฑ0ดังกล$าวนั้น เปBนการไม$ใช

ดุลพินิจเลย ซึ่งถือว$าเปBนการกระทําที่ไม$ชอบดวยกฎหมายเช$นกันเพราะกฎหมายกําหนดใหใชดุลพินิจดวย

หรือเปBนกรณีที่ใชดุลพินิจเลือกที่จะไม$กําหนดหลักเกณฑ0ดังกล$าว หากเจาพนักงานการผังหรือหน$วยงาน

ของรัฐใชดุลพินิจเลือกมาตรการที่จะไม$กําหนดหลักเกณฑ0ดังกล$าวนั้น ตองพิจารณาต$อไปดวยว$าการไม$

กําหนดหลักเกณฑ0ฯ ก็ยังสามารถบรรลุวัตถุประสงค0ในการวางและจัดทําผังเมืองหรือไม$และแมจะบรรลุ

วัตถุประสงค0ดังกล$าวได ก็ตองพิจารณาต$อไปดวยว$า การไม$กําหนดหลักเกณฑ0ฯนี้ ส$งผลกระทบต$อสิทธิ

เสรีภาพของประชาชนที่กฎหมายคุมครองไวนอยที่สุดหรือไม$ (ในกรณีนี้ ตองพิจารณาทั้งเจาของหรือผู

ครอบครองที่ดิน และประชาชนในพื้นที่ที่มีการวางและจัดทําผังเมือง) อีกทั้งการไม$กําหนดหลักเกณฑ0ฯนี้ มี

ประโยชน0หรือคุมค$ามากกว$าการกําหนดหลักเกณฑ0หรือไม$ นอกจากนี้ หากปรากฏว$าการเลือกที่จะไม$ออก

หลักเกณฑ0การใชประโยชน0ในทรัพย0สินนี้ เปBนเหตุใหการวางและจัดทําผังเมืองไม$อาจบรรลุผลไดอย$าง

แน$แท โดยวิญpูชนทั่วไปก็ทราบไดนั้น ย$อมจะเปBนการใชดุลพินิจที่ผิดพลาดอย$างชัดแจงดวย

จากการศึกษาพบว$า กรมโยธาธิการและผังเมืองเคยใชอํานาจตามมาตรา15 (3) ในการออกประกาศ

กรมโยธาธิการและผังเมือง เรื่อง กําหนดหลักเกณฑ0การใชประโยชน0ในทรัพย0สินเพื่อประโยชน0ในการวางและ

จัดทําผังเมืองรวม ซึ่งส$วนใหญ$เปBนการบังคับใชในกรณีอาคารพาณิชยกรรม ประเภทคาปลีกคาส$งในหลาย

พื้นที่ แต$ทั้งนี้ เคยปรากฏขอเท็จจริงว$ากรมโยธาธิการและผังเมืองไดใชอํานาจตามมาตราดังกล$าวกับกรณี

อื่นๆ เช$น ประกาศกรมโยธาธิการและผังเมือง เรื่องกําหนดการใชประโยชน0ทรัพย0สินเพื่อประโยชน0ในการวาง

และจัดทําผังเมืองรวมในทองที่ จังหวัดกระบี่ (ฉบับที่2) จังหวัดแม$ฮ$องสอนและจังหวัดพังงา เปBนตน

31
ความเห็นสําหรับร$างรายงานผลการศึกษาฉบับสมบูรณ0 โดยดร.กรรณิกา สินธิพงษ0 ลงวันที่ 15 ธันวาคม 2557