Page 82 - รายงานโครงการศึกษา เรื่อง การจัดทำตัวชี้วัดสิทธิมนุษยชนเบื้องต้นตามปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน
P. 82
81
รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง
การจัดทำาตัวชี้วัดสิทธิมนุษยชนเบื้องต้นตามปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน
• ผลการศึกษาควรจะต้องแสดงให้เห็นว่า ได้ตัวชี้วัดรวมทั้งหมดมีจำานวนเท่าใด และ
จำาแนกเป็นตัวชี้วัดโครงสร้างจำานวนเท่าใด ตัวชี้วัดกระบวนการจำานวนเท่าใด ตัวชี้วัด
ผลลัพธ์จำานวนเท่าใด
• ตัวชี้วัดที่นำาเสนอมีความครอบคลุมสิทธิด้านต่างๆ ตามปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน
และกติการะหว่างประเทศสองฉบับแล้ว การที่ผู้ศึกษาสรุปความเห็นร่วมอันสำาคัญ
(General Comments) ตลอดจนเอกสารรายงานของประเทศไทยต่อหน่วยงาน
ระหว่างประเทศเป็นพื้นฐานเป็นจุดแข็งของโครงการนี้และจะเป็นพื้นฐานหลักการ
ทางกฎหมายให้กับผู้ศึกษาสิทธิมนุษยชนต่อไปได้ แต่ควรที่จะเพิ่มเติมไปถึงพิธีสาร
เลือกรับด้วย นอกจากนั้น ตัวชี้วัดสิทธิมนุษยชนควรที่จะครอบคลุมอนุสัญญาสิทธิมนุษยชน
ที่ไทยเป็นภาคีทั้งหมด ซึ่งอาจจะต้องมีการพัฒนาเพิ่มเติมภายหลัง
• ควรจัดลำาดับความสำาคัญชุดตัวชี้วัดที่พัฒนาขึ้น เช่น เป็นตัวชี้วัดที่จะต้องมีหรือขาด
ไม่ได้ ตัวชี้วัดที่ควรจะต้องมี และตัวชี้วัดที่มาเสริม (เช่น การวัดคุณภาพของผลลัพธ์)
ทั้งนี้จะต้องพิจารณาประกอบกับตราสารสิทธิมนุษยชนว่า ประเด็นใดที่สำาคัญที่สุด
ในสิทธิเรื่องนั้นๆ ประเด็นใดเป็นประเด็นรอง ซึ่งในตราสารสิทธิมนุษยชนจะมีสิ่งนี้
แสดงอยู่ จะต้องพิจารณาประกอบกับเจตนารมณ์ของตราสารนั้นๆ และต้องพิจารณา
ประกอบกับบทบังคับ หรือ Sanction (เช่น ระยะเวลาการควบคุมตัว การอุ้มหาย) หรือ
เป็นเพียงเป้าหมายที่ต้องการให้มีความก้าวหน้าขึ้น (เช่น สภาพห้องขัง ความพึงพอใจ
ของผู้ที่ได้รับบริการทางการแพทย์ หรือความสัมฤทธิ์ผลทางการศึกษา)
• การแบ่งตัวชี้วัดออกเป็นตัวชี้วัดโครงสร้าง ตัวชี้วัดกระบวนการ ตัวชี้วัดผล เป็นสิ่งที่ดี
ที่ทำาให้คลุมพันธะหน้าที่ของรัฐทุกด้าน ตัวชี้วัดที่พัฒนาขึ้นควรสะท้อนหน้าที่ทุกด้าน
ของรัฐ แต่ยังมีตัวชี้วัดหลายตัวที่ยังสลับที่กัน เช่น งบประมาณในการศึกษา (ไม่ใช่
ตัวชี้วัดผลลัพธ์ แต่เป็นตัวชี้วัดกระบวนการ)
• สิทธิหลายด้านยังไม่มีตัวชี้วัดผลลัพธ์ คณะผู้ศึกษาอาจต้องพิจารณาเพิ่มเติม เช่น
สิทธิในการมีที่อยู่อาศัย อาจพิจารณาจาก จำานวน หรือสภาพของคนที่ต้องไปอยู่อาศัย
ใต้สะพาน หรือจำานวนคน หรือจำานวน cases หรือสภาพความรุนแรงของคนนอน
ข้างถนน
• ตัวชี้วัดผลลัพธ์ส่วนใหญ่จะชี้ถึงจำานวน หรือปริมาณ ควรจะต้องเพิ่มมิติคุณภาพของ
ผลลัพธ์ด้วย เช่น ความพึงพอใจของการบริการที่ได้รับจากแพทย์ คุณภาพของการ
ศึกษา ความพึงพอใจของเหยื่อที่ถูกละเมิดในคดีอาญา แม้ว่าตัวชี้วัดที่จัดทำาขึ้นนี้
เป็นตัวชี้วัดเบื้องต้น แต่บางเรื่องสามารถมีตัวชี้วัดผลลัพธ์ที่บ่งถึงคุณภาพได้และต่อไป
น่าจะมีการพัฒนาในส่วนนี้ให้ลึกมากขึ้น
• การใช้ข้อมูลเชิงตัวเลข หรือเชิงปริมาณ จะต้องใช้ด้วยความระมัดระวัง และต้องใช้
ตรรกศาสตร์ประกอบด้วย เพราะหลายๆ กรณีที่ตัวเลขอาจไม่สื่อถึงความรุนแรงของ
ปัญหา หรืออาจมีการผิดพลาดในการจัดเก็บข้อมูล เช่น ตัวเลขจำานวนสถิติผู้หญิง
