Page 52 - ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการคุ้มครองสิทธิของผู้อพยพหนีภัยสงครามและข้อเสนอในการปรับปรุงแก้ไข พ.ร.บ.คนเข้าเมือง พ.ศ. 2522

ถ้าหากว่า ประชาคมอาเซียนทำาให้เกิดระบบเศรษฐกิจไร้พรมแดนในภูมิภาคอาเซียน วิธีการข้าม
พรมแดนที่ไม่มีพรมแดนอีกต่อไป จึงอาจจะต้องทำางานวิจัยเรื่องใหม่ และกระทรวงการต่างประเทศจะต้อง

มองให้ไกลกว่านี้ ไม่เช่นนั้นกระทรวงการต่างประเทศอาจเป็นแค่บุรุษไปรษณีย์เฉยๆ ซึ่งมันไม่สมศักดิ์ศรี

เท่าไรนัก

บทบาทของหน่วยงานของรัฐในพื้นที่

นอกจากการรับฟังนโยบายและบทบาทของหน่วยงานรัฐในส่วนกลางที่เกี่ยวข้องกับผู้หนีภัย
สงครามแล้ว ได้มีการจัดเวทีรับฟังปัญหาและข้อเสนอแนะของหน่วยงานรัฐในระดับปฏิบัติการในพื้นที่

เมื่อวันที่ ๒๐ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๕ ณ โรงแรมฮอลิเดย์ การ์เดน จังหวัดเชียงใหม่ ผู้แทนของหน่วยงานรัฐ
ที่เกี่ยวข้องกับผู้หนีภัยสงครามในพื้นที่ นักวิชาการ และองค์กรภาคประชาสังคมได้ให้ข้อมูล ดังนี้

ผู้แทนกองบังคับการตรวจคนเข้าเมือง (ประจำาภาคเหนือ) กล่าวว่า

พื้นที่รับผิดชอบในภาคเหนือจะรับผิดชอบตั้งแต่จังหวัดนครสวรรค์ขึ้นมา ซึ่งการที่จะนำาผู้ลี้ภัย
ออกจากพื้นที่จะต้องให้รัฐมนตรีกระทรวงมหาดไทยเป็นผู้สั่งโดยจะใช้คำาว่า “ผลักดัน” เพื่อให้เขาออก

ถ้าบอกว่า ออกทางด่านสนามบินนานาชาติ (สุวรรณภูมิ) ก็จะส่งไปที่กองบังคับการตรวจคนเข้าเมือง ๒
แต่ถ้ามาที่ด่านตรวจคนเข้าเมืองเชียงใหม่ ก็เป็นตรวจคนเข้าเมือง ๒ เหมือนกัน ไม่ได้ขึ้นอยู่กับตรวจคน

เข้าเมืองภาคเหนือเลย
ในส่วนการดูแลของกองบังคับการตรวจคนเข้าเมืองที่อยู่ที่ด่านอำาเภอแม่สอด และอำาเภอแม่สาย

ไม่ใช่ผู้ลี้ภัย แต่เป็นผู้หลบหนีเข้าเมือง ซึ่งสำานักงานตรวจคนเข้าเมืองจัดสรรงบประมาณในเรื่องของอาหาร
้
และนำาดื่ม ซึ่งอาหารได้รับดีกว่านักโทษคนไทยที่ได้รับโทษอาญา คือ นักโทษในเรือนจำา ทางราชการ
จะเลี้ยงดูแค่ ๒ มื้อ แต่ผู้หลบหนีเข้าเมืองจะได้รับ ๓ มื้อครบ
เรื่องคนเข้าเมือง ไม่ว่าจะเป็นชายแดนไทย - พม่า หรือมาเลเซีย - ไทย ในระยะรัศมี ๑ กิโลเมตร

ต้องยอมรับว่า ประชาชนทั้งสองฝั่งเป็นเพื่อนกัน ดังนั้นจึงต้องดูเรื่องเจตนา คือ เมื่อได้ตัวมาก็ต้องมีการ
ซักถามก่อน ถ้าเข้าข่ายการค้ามนุษย์ก็จะส่งต่อไปที่หน่วยงานที่รับผิดชอบ คือ กระทรวงการพัฒนาสังคม

และความมั่นคงของมนุษย์ แต่ถ้าเป็นผู้หลบหนีเข้าเมืองจะเป็นหน้าที่ของสำานักงานตรวจคนเข้าเมือง
เมื่อเกิดเหตุในการสู้รบฝั่งพม่า จะเป็นเรื่องของทหาร เพราะแนวบริเวณชายแดน ทหารจะเป็นผู้

รับผิดชอบอยู่ สำานักงานตรวจคนเข้าเมืองจะรับผิดชอบอยู่ที่ช่องทางอนุญาตที่เป็นด่านถาวร หรือด่าน
ชั่วคราว พวกนี้จะเข้าทางช่องทางธรรมชาติ ทหาร ตชด. จะเป็นคนพิสูจน์ว่าเป็นผู้ลี้ภัยจากการสู้รบ

หรือไม่ จัดพื้นที่ให้อยู่เป็นการพักพิงชั่วคราว และถ้าไม่ยอมรับก็จะเป็นเรื่องของสภาความมั่นคงแห่งชาติ
ดังนั้น ผู้ลี้ภัยจะไม่เคยส่งมาให้สำานักงานตรวจคนเข้าเมืองเลย จะส่งมาให้ดำาเนินการผลักดันก็ต่อเมื่อ

ในกรณีที่เขาพิสูจน์ว่าเป็นผู้หลบหนีเข้าเมือง เพราะเราใช้อำานาจตามพระราชบัญญัติคนเข้าเมือง
พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๕๔ กับคน ๓ ชาติ คือ พม่า ลาว และกัมพูชาได้ ไม่ต้องฟ้องศาล ถ้าฝ่ายความมั่นคง

พิสูจน์ว่า เป็นผู้ลี้ภัยจากการสู้รบ เข้าใจว่าก็น่าจะส่งไปที่ศูนย์ที่ตั้งขึ้น



ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการคุ้มครองสิทธิของผู้อพยพหนีภัยสงคราม และข้อเสนอในการปรับปรุงกฎหมาย พ.ร.บ. คนเข้าเมือง พ.ศ. ๒๕๒๒