Page 128 - ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการคุ้มครองสิทธิของผู้อพยพหนีภัยสงครามและข้อเสนอในการปรับปรุงแก้ไข พ.ร.บ.คนเข้าเมือง พ.ศ. 2522

๓. การเข้าและออกราชอาณาจักร
มาตรา ๑๓ “คนต่างด้าวดังต่อไปนี้ให้ได้รับยกเว้นไม่ต้องมีหนังสือเดินทางหรือเอกสารใช้แทน

หนังสือเดินทาง

(๑) ผู้ควบคุมพาหนะและคนประจำาพาหนะทางน้ำาหรือทางอากาศซึ่งเพียงแต่แวะเข้ามายัง
ท่าสถานี หรือท้องที่ ในราชอาณาจักรแล้วกลับออกไป เพื่อประโยชน์ในการควบคุม
บุคคลดังกล่าว พนักงานเจ้าหน้าที่จะออกหนังสือสำาคัญตามแบบที่กำาหนดในกฎ

กระทรวงเพื่อให้ถือไว้ก็ได้

(๒) คนสัญชาติของประเทศที่มีอาณาเขตติดต่อกับประเทศไทยเดินทางข้ามพรมแดน
ไปมาชั่วคราว โดยปฏิบัติตามข้อตกลงระหว่างรัฐบาลไทยกับรัฐบาลแห่งประเทศนั้น
(๓) คนโดยสารรถไฟผ่านแดนซึ่งถือตั๋วโดยสารทอดเดียวตลอดเพียงแต่ผ่านอาณาเขต

ประเทศไทยไปนอกราชอาณาจักรตามข้อตกลงระหว่างรัฐบาลไทยกับรัฐบาลแห่ง

ประเทศนั้นๆ และรวมตลอดถึงผู้ควบคุมพาหนะและคนประจำาพาหนะแห่งรถไฟ
เช่นว่านั้นด้วย”

แนวทางการแก้ไข

พระราชบัญญัติคนเข้าเมืองของประเทศไทย ควรเพิ่มเติมบทบัญญัติในมาตรา ๑๓ กรณี
การยกเว้นบุคคลซึ่งไม่ต้องมีหนังสือเดินทางหรือเอกสารใช้แทนหนังสือเดินทาง ให้รวมถึง “ผู้ลี้ภัย

ซึ่งได้เดินทางโดยตรงมาจากสถานที่ที่ชีวิตหรือเสรีภาพของเขาถูกคุกคาม”
โดยบัญญัติเป็นมาตรา ๑๓ (๔)

เหตุผล

ด้วยลักษณะของการอพยพหนีภัยจากอันตรายต่อชีวิตและเสรีภาพ ทำาให้ผู้ลี้ภัยไม่อาจขอ
เอกสารเดินทาง ถูกปฏิเสธการออกเอกสารเดินทาง หรือถูกยกเลิกหนังสือเดินทางดังกล่าวโดยรัฐ
ทำาให้บุคคลเหล่านี้ ไม่มีเอกสารดังกล่าวมาแสดงต่อเจ้าหน้าที่ในการเดินทางเข้าสู่ประเทศไทยได้

เพื่อให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากลในการให้ความคุ้มครองที่ไม่ลงโทษฐานเข้าเมืองผิดกฎหมาย

กับผู้ลี้ภัย จึงควรกำาหนดให้ผู้ลี้ภัยที่เดินทางโดยตรงมาจากสถานที่ที่ชีวิตหรือเสรีภาพของเขา
ถูกคุกคาม ทั้งนี้ ประเทศไทยอาจกำาหนดขอบเขตในการยกเว้นหนังสือเดินทางหรือเอกสารแทน
หนังสือเดินทางดังกล่าว โดยอาจระบุยกเว้นให้เฉพาะผู้ที่ได้รับการพิจารณารับรองสถานภาพผู้ลี้ภัย

จากคณะกรรมการตรวจคนเข้าเมืองและบุคคลที่อยู่ระหว่างพิจารณาสถานภาพผู้ลี้ภัยเท่านั้น
กรณีที่คณะกรรมการตรวจคนเข้าเมืองพิจารณาแล้วเห็นว่า บุคคลนั้นไม่สมควรได้รับสถานภาพ

ผู้ลี้ภัย ก็จะต้องดำาเนินการต่อไปตามพระราชบัญญัติคนเข้าเมือง พ.ศ. ๒๕๒๒



ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการคุ้มครองสิทธิของผู้อพยพหนีภัยสงคราม และข้อเสนอในการปรับปรุงกฎหมาย พ.ร.บ. คนเข้าเมือง พ.ศ. ๒๕๒๒