Page 710 - รายงานฉบับสมบูรณ์ การประเมินศักยภาพและพัฒนาระบบงานและกระบวนการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน ตามมาตรา 257 (1) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550
P. 710
2) พระราชบัญญัติคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พ.ศ. 2542 ไม่มีบทบัญญัติ
ให้อ านาจคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ในการเข้าตรวจตราเรือนจ า หรือ
สถานกักกันต่างๆ โดยไม่ต้องมีการร้องขอเพื่อประโยชน์ ในการคุ้มครองสิทธิของ
ผู้ต้องขัง หรือผู้ถูกกักกัน การที่คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติจะเข้าตรวจ
ตราสถานที่ดังกล่าว จะต้องมีหนังสือแจ้งความประสงค์ล่วงหน้าในลักษณะของการ
ขอความร่วมมือ และประสานงาน
ความคิดเห็นต่อข้อกฎหมาย
ข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึกพบว่าท่านแรก เห็นว่า ประเด็นนี้ไม่มีก าหนดไว้
จริง เพราะว่าตอนยกร่างกรรมาธิการไม่ได้ค านึงถึงเรื่องนี้มากนัก อย่างไรก็ตามภายหลัง
ั
เกิดกรณีขึ้นมาคือ มีปญหาเรื่องการซ้อม/การทรมานอยู่ในที่ควบคุมตัวของเจ้าหน้าที่ของ
รัฐ แล้วกรรมการสิทธิไม่สามารถเข้าไปได้ จะเข้าไปได้ก็ต่อเมื่อต้องขอความร่วมมือ ท า
หนังสือไปที่ผู้บัญชาการเรือนจ า แต่ไม่มีอ านาจเข้าไปเลยโดยตรง ต้องประสานงานก่อน
ั
ดังนั้นถ้าเพิ่มในกฎหมายก็จะแก้ปญหาในกรณีการไปตรวจการซ้อมทรมานได้ใน
ที่ควบคุมตัว เพราะตอนนี้เข้าใจว่าก าลังรับอนุสัญญาว่าด้วยการทรมาน กับอนุสัญญาว่า
ด้วยการท าให้บุคคลสูญหาย ซึ่งหมายความว่า อนุสัญญาทั้ง 2 ฉบับนี้จะเกี่ยวข้องกับ
เจ้าหน้าที่รัฐโดยตรง ค าว่า “ซ้อม/ทรมาน” เกิดจากการกระท าของเจ้าหน้าที่ของรัฐเป็น
หลัก
ในแง่การปฏิบัติไม่ได้หรือได้ ก็ขึ้นอยู่กับการอาศัยมาตรการทางอาญาเติมเข้าไป
ในความเป็นจริงแล้ว กสม. สามารถขอหมายค้นเข้าไปได้ แต่ว่าไม่เคยใช้ (มาตรา 32)
กล่าวไว้ชัดว่า หน่วยงานนั้นต้องให้ความร่วมมือ
ขณะที่ผู้ให้สัมภาษณ์อีกท่านหนึ่งให้ความเห็นว่า โดยหลักแล้ว สถานที่ราชการ
กรรมการสิทธิก็ควรเข้าไปได้โดยที่ไม่มีหมายศาล ซึ่งหัวหน้าหน่วยราชการ ก็ต้องอนุญาต
อยู่แล้ว ไม่ต้องขอหมายศาลด้วยเพราะการขอหมายศาลคือ การไปตรวจที่เอกชน และถ้า
เป็นเรื่องสิทธิเสรีภาพส่วนบุคคล เคหสถาน ต้องมีหมาย
3) พระราชบัญญัติคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พ.ศ.2542 มิได้มีบทบัญญัติ
ในเรื่องการขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญภายนอก (มีก าหนดไว้ในระเบียบ
คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ)
- 591 -
