Page 508 - รายงานฉบับสมบูรณ์ การประเมินศักยภาพและพัฒนาระบบงานและกระบวนการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน ตามมาตรา 257 (1) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550
P. 508
รายงานการปฏิบัติงาน ซึ่งรวมทั้งข้อมูลที่ค้นพบ และข้อเสนอแนะ สิ่งที่น่าสนใจอีกประการหนึ่งก็
คือ บุคคลต่างๆ ที่มีต าแหน่งเป็นกลไกพิเศษนี้ ล้วนแล้วแต่ท าหน้าที่ในฐานะส่วนตัว โดยไม่
เกี่ยวข้องกับรัฐบาลของตน และบุคคลเหล่านี้ไม่ได้รับเงินเดือน หรือค่าตอบแทนแต่อย่างใดจาก
องค์การสหประชาชาติ เพื่อเป็นการรักษาความเป็นกลางของตน ซึ่งย่อมแสดงถึงความเสียสละ
และความอุทิศตนของกลไกพิเศษต่างๆ ต่องานที่ได้รับมอบหมาย ดังนั้นจึงอาจถือได้ว่ากลไก
พิเศษเป็นกลไกหนึ่งขององค์การสหประชาชาติที่มีความส าคัญและมีประสิทธิภาพมากที่สุดในการ
ส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในกรอบสหประชาชาติ
-กลไกพิเศษและกลไกรับพิจารณาข้อร้องเรียนการละเมิดสิทธิมนุษยชน
ที่รุนแรงและเป็นระบบมีแนวโน้มที่จะให้ความสนใจเกี่ยวกับสถานการณ์สิทธิมนุษยชนในประเทศ
ก าลังพัฒนาโดยเฉพาะประเทศในภูมิภาคเอเชียและภูมิภาคลาตินอเมริกาและแคริบเบียนมากกว่า
ประเทศที่พัฒนาแล้วในกลุ่มภูมิภาคอื่นๆ อาทิ กรณีการหายสาบสูญโดยถูกบังคับหรือไม่สมัครใจ
การทรมาน การไม่น าผู้กระท าความผิดมาลงโทษ การสังหารนอกกระบวนการยุติธรรม สิทธิของ
ผู้พิทักษ์สิทธิมนุษยชน สถานการณ์สิทธิมนุษยชนในพม่าและสถานการณ์สิทธิมนุษยชนในเกาหลี
ั
เหนือ เป็นต้น อย่างไรก็ดี คงไม่อาจสรุปได้ว่า ประเทศที่พัฒนาแล้วมีปญหาเรื่องการละเมิดสิทธิ
มนุษยชนน้อยกว่าประเทศก าลังพัฒนาโดยประจักษ์พยานที่เป็นรูปธรรมอาจได้แก่ประเด็นการ
เลือกปฏิบัติทางเชื้อชาติ ชาติพันธุ์และศาสนา ชนพื้นเมืองดั้งเดิม ผู้โยกย้ายถิ่นฐาน และการ
ต่อต้านการก่อการร้าย เป็นต้น
8) กระบวนการสรุปเสนอมาตรการแก้ไข
จุดแข็ง/จุดเด่น
-คณะท างานว่าด้วยสถานการณ์ (Working Group on Situation - WGS)
มีหน้าที่พิจารณาข้อร้องเรียนจากคณะท างานว่าด้วยข้อร้องเรียน (Working Group on
Communication - WGC) พร้อมค าชี้แจงของรัฐบาล ซึ่งหากข้อมูลทั้งหมดปรากฏให้เห็นถึงความ
ต่อเนื่องของการละเมิดสิทธิมนุษยชนและเสรีภาพขั้นพื้นฐานอย่างร้ายแรง ก็จะเสนอรายงาน
พร้อมมาตรการต่างๆ ให้ HRC พิจารณาออกเป็นข้อมติ เพื่อกดดันให้รัฐบาลที่เกี่ยวข้องยุติการ
ละเมิดสิทธิมนุษยชน
-หน้าที่ที่ส าคัญของคณะกรรมการอีกประการหนึ่งคือการพิจารณาเรื่อง
ร้องเรียนทั้งจากบุคคล และจากรัฐภาคีด้วยกัน ในกรณีที่รัฐภาคีใดละเมิดพันธกรณีที่ปรากฏใน
สนธิสัญญา ทั้งนี้ ต้องเป็นไปตามเงื่อนไขที่ระบุในสนธิสัญญา เช่น รัฐภาคีที่ถูกร้องเรียนยอมรับ
อ านาจของคณะกรรมการในการพิจารณาข้อร้องเรียน ซึ่งการก าหนดให้คณะกรรมการมีหน้าที่
- 402 -
