Page 506 - รายงานฉบับสมบูรณ์ การประเมินศักยภาพและพัฒนาระบบงานและกระบวนการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน ตามมาตรา 257 (1) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550
P. 506
เห็นชอบก็จะท าหนังสือเชิญให้ไปเยือนอย่างเป็นทางการต่อไป ทั้งนี้ภายหลังการเยือนแต่ละครั้ง
กลไกพิเศษก็ต้องจัดท ารายงานการปฏิบัติงาน ซึ่งรวมทั้งข้อมูลที่ค้นพบ และข้อเสนอแนะสิ่งที่
น่าสนใจอีกประการหนึ่งก็คือ บุคคลต่างๆ ที่มีต าแหน่งเป็นกลไกพิเศษนี้ ล้วนแล้วแต่ท าหน้าที่ใน
ฐานะส่วนตัว โดยไม่เกี่ยวข้องกับรัฐบาลของตน และบุคคลเหล่านี้ไม่ได้รับเงินเดือน หรือ
ค่าตอบแทนแต่อย่างใดจากองค์การสหประชาชาติ เพื่อเป็นการรักษาความเป็นกลางของตน ซึ่ง
ย่อมแสดงถึงความเสียสละ และความอุทิศตนของกลไกพิเศษต่างๆ ต่องานที่ได้รับมอบหมาย
ดังนั้นจึงอาจถือได้ว่ากลไกพิเศษเป็นกลไกหนึ่งขององค์การสหประชาชาติที่มีความส าคัญและมี
ประสิทธิภาพมากที่สุดในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในกรอบสหประชาชาติ
-คณะท างานว่าด้วยสถานการณ์ (Working Group on Situation - WGS)
มีหน้าที่พิจารณาข้อร้องเรียนจากคณะท างานว่าด้วยข้อร้องเรียน (Working Group on
Communication - WGC) พร้อมค าชี้แจงของรัฐบาล ซึ่งหากข้อมูลทั้งหมดปรากฏให้เห็นถึงความ
ต่อเนื่องของการละเมิดสิทธิมนุษยชนและเสรีภาพขั้นพื้นฐานอย่างร้ายแรง ก็จะเสนอรายงาน
พร้อมมาตรการต่างๆ ให้ HRC พิจารณาออกเป็นข้อมติ เพื่อกดดันให้รัฐบาลที่เกี่ยวข้องยุติการ
ละเมิดสิทธิมนุษยชน
-ส านักงานข้าหลวงใหญ่สิทธิมนุษยชนได้มีบทบาทอย่างใกล้ชิดกับการ
ส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในระดับประเทศและระดับภูมิภาค เช่น การส่งเสริมให้มีกลไก
ความร่วมมือด้านสิทธิมนุษยชนในภูมิภาค เอเชีย-แปซิฟิก นอกจากนี้ ยังมีส านักงานหรือผู้แทน
ในประเทศต่างๆ อาทิ จอร์เจีย อัฟกานิสถาน กัมพูชา อาเซอร์ไบจัน โคลัมเบีย อดีตยูโกสลาเวีย
เป็นต้น เพื่อปฏิบัติหน้าที่ตามที่ได้รับอาณัติเฉพาะในประเทศนั้นๆ เช่น การช่วยพัฒนา
กระบวนการยุติธรรม การให้การศึกษาเรื่องสิทธิมนุษยชน การติดตามตรวจสอบสถานการณ์การ
ละเมิดสิทธิมนุษยชน
-คณะกรรมการที่ปรึกษาของคณะมนตรีสิทธิมนุษยชน จัดตั้งขึ้นแทน
Sub-Commission on the Promotion and Protection of Human Rights ซึ่งเป็นกลไก
ผู้เชี่ยวชาญเดิมในกรอบคณะกรรมาธิการสิทธิมนุษยชน คณะกรรมการฯ ประกอบด้วย
ผู้เชี่ยวชาญซึ่งเป็นผู้ทรงคุณวุฒิจ านวน 18 คน ท าหน้าที่เป็น think-tank ของคณะมนตรีสิทธิ
มนุษยชน ปฏิบัติภารกิจในฐานะส่วนบุคคลบนพื้นฐานของความเป็นกลาง เป็นอิสระ และมีการ
กระจายต าแหน่งตามสัดส่วนทางภูมิศาสตร์อย่างเท่าเทียมกันโดยค านึงถึงความสมดุลของความ
แตกต่างด้านสังคม ศาสนา อารยธรรม และความรอบรู้ทางกฎหมาย ผู้เชี่ยวชาญดังกล่าวจะได้รับ
เลือกโดยตรงจากคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนและด ารงต าแหน่งคราวละ 3 ปี
- 400 -
