Page 483 - รายงานฉบับสมบูรณ์ การประเมินศักยภาพและพัฒนาระบบงานและกระบวนการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน ตามมาตรา 257 (1) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550
P. 483
นั้นอาจมิใช่คู่กรณีตามค าร้องเรียน ซึ่งไม่อยู่ในขอบเขตของการไกล่เกลี่ยตามมาตรา 27
คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติย่อมด าเนินการได้ตามหลักความร่วมมือ ความรับผิดชอบ
ั
ั
และตระหนักในปญหาร่วมกันของผู้เกี่ยวข้อง อันเป็นการแก้ไขปญหาด้วยมาตรการทางสังคม
มิใช่ด้วยมาตรการบังคับทางกฎหมาย อย่างไรก็ตามหากกรณีร้องเรียนมีความซับซ้อน การแก้ไข
ั
ปญหาโดยหน่วยงานของรัฐ ซึ่งมีข้อจ ากัดด้วยกฎหมาย ระเบียบของทางราชการ อาจกระท าได้
้
ยาก หรือมีความล่าช้า จนมีการฟองร้องต่อศาลในประเด็นเดียวกัน ท าให้คณะกรรมการสิทธิ
มนุษยชนแห่งชาติต้องยุติการตรวจสอบกรณีนั้น ตามมาตรา 22
-การที่คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติเป็นองค์กรตรวจสอบและ
ั
เสนอมาตรการการแก้ไข ไม่มีอ านาจวินิจฉัยชี้ขาด หรือมีค าสั่งหรือค าบังคับให้มีการแก้ไขปญหา
ั
ที่มีการร้องเรียน จึงเห็นว่า การไกล่เกลี่ยเป็นมาตรการส าคัญที่จะยุติปญหาการละเมิดสิทธิ
มนุษยชน ทั้งที่เป็นความขัดแย้งส่วนบุคคลและความขัดแย้งเกี่ยวกับประโยชน์สาธารณะ ซึ่ง
คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติควรให้ความส าคัญและก าหนดกลไกและวิธีด าเนินการให้มี
ความชัดเจนยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การไกล่เกลี่ยในกรณีความขัดแย้งด้านนโยบายสาธารณะ
ั
ซึ่งมีความส าคัญในการแก้ไขความขัดแย้งในสังคมไทยปจจุบัน
7) กระบวนการพิจารณาตรวจสอบข้อเท็จจริง
(7.1) จุดแข็ง/จุดเด่น
่
-กสม.มีการให้โอกาสทุกฝายได้ชี้แจงข้อมูลข้อเท็จจริง โดยให้ผู้ร้องหรือผู้
ที่เกี่ยวข้องและผู้ถูกกล่าวหาชี้แจงรายละเอียด และเสนอพยานหลักฐานตามสมควรเพื่อพิสูจน์
ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับการกระท าที่มีการละเมิดสิทธิมนุษยชน โดยผู้รับผิดชอบต้องจัดท าบันทึกสรุป
เบื้องต้นโดยมีการสรุปข้อเท็จจริง ประเด็นที่มีการร้องเรียนและแก้ข้อกล่าวหาการละเมิดสิทธิ
มนุษยชน รวมทั้งมีการเสนอความเห็นพร้อมด้วยเหตุผลต่อคณะกรรมการ
-เปิดโอกาสให้คู่กรณีมีผู้ช่วยหรือที่ปรึกษาทางกฎหมาย กล่าวคือ คู่กรณี
มีสิทธิน าทนายความหรือที่ปรึกษาของตนเข้ามาในกระบวนการพิจารณาตรวจสอบได้ไม่เกินสอง
คนซึ่งต้องเป็นทนายความหรือที่ปรึกษาที่ได้แจ้งรายชื่อไว้กับส านักงานคณะกรรมการสิทธิ
มนุษยชนแห่งชาติก่อนวันตรวจสอบครั้งแรก โดยทนายความและที่ปรึกษามีสิทธิตอบค าถามแทน
่
คู่กรณีหรือพยานของฝายตนได้ หากได้รับอนุญาตจากคณะกรรมการ
่
-มีข้อบังคับที่เป็นบทลงโทษผู้ที่ฝาฝืนการตรวจสอบ โดยกรณีที่มีผู้ไม่มา
ให้ถ้อยค าหรือส่งวัตถุเอกสาร หรือพยานหลักฐานที่มี กสม.เรียกหรือสั่งให้ส่งมานั้น มีการก าหนด
- 377 -
