Page 477 - รายงานฉบับสมบูรณ์ การประเมินศักยภาพและพัฒนาระบบงานและกระบวนการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน ตามมาตรา 257 (1) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550
P. 477
มนุษยชนมีอ านาจด าเนินการตรวจสอบ จึงท าให้ไม่มีความชัดเจนว่า “บุคคล” และ “หน่วยงาน” ที่
อยู่ภายใต้อ านาจตรวจสอบของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ได้แก่ บุคคลและหน่วยงาน
ประเภทใดบ้าง ครอบคลุมถึงบุคคลและหน่วยงานทั้งในภาครัฐและเอกชน หรือไม่ และหากเป็น
หน่วยงานภาครัฐ จะหมายรวมถึงหน่วยงานหรือองค์กรของรัฐทุกประเภทด้วยหรือไม่
้
-ในการระบุบุคคลหรือหน่วยงานเปาหมายในการตรวจสอบการละเมิด
สิทธิมนุษยชน ในกรณีที่เป็นการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนจากการกระท าของหน่วยงาน
ั
หรือเจ้าหน้าที่ของรัฐ มีปญหาการตีความว่า หน่วยงานที่อยู่ภายใต้อ านาจตรวจสอบของ
คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติรวมถึงศาลและรัฐบาลด้วยหรือไม่
-หากมีรับเรื่องพิจารณากรณีการร้องเรียนขอให้ตรวจสอบการด าเนินงาน
ั
ของศาล อาจจะมีปญหาว่าจะเป็นการละเมิดกฎหมายรัฐธรรมนูญหรือไม่ เนื่องจากการที่
รัฐธรรมนูญก าหนดให้ศาลเป็นองค์กรที่มีอ านาจอิสระในการวินิจฉัยชี้ขาดอรรถคดีทั้งปวง ตาม
หลักการแบ่งแยกการใช้อ านาจ คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติย่อมไม่มีอ านาจตรวจสอบ
การด าเนินงานของศาล
ั
-อาจมีปญหากรณีการพิจารณารับเรื่องการตรวจสอบ “รัฐบาล” หากมี
การร้องเรียนขอให้ตรวจสอบการกระท าของรัฐบาล ซึ่งข้อพิจารณาเรื่องนี้จะมีหลักการที่สนับสนุน
และไม่สนับสนุนการตรวจสอบรัฐบาลโดยกสม. เนื่องจากเหตุผลส าคัญดังนี้ ประการแรกหลักการ
ที่สนับสนุนการตรวจสอบ คือโดยทั่วไปการตรวจสอบการใช้อ านาจขององค์กรของรัฐ ย่อมเป็นไป
ตามหลักการตรวจสอบการใช้อ านาจรัฐที่ไม่มีองค์กรใดมีอ านาจสูงสุดโดยปราศจากการตรวจสอบ
่
แต่เพียงองค์กรเดียว การตรวจสอบการใช้อ านาจของฝายบริหารหรือรัฐบาล จึงย่อมจะอยู่ภายใต้
หลักการดังกล่าวซึ่งตามรัฐธรรมนูญบัญญัติให้องค์กรของรัฐที่มีอ านาจและใช้อ านาจรัฐเหนือ
บุคคล หรือที่เรียกว่า อ านาจมหาชน จะต้องผูกพันกับเรื่องศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ สิทธิและ
เสรีภาพ ตามที่รัฐธรรมนูญรับรองไว้ อันเป็นการวางหลักประกันในการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน
หากรัฐบาลใช้อ านาจโดยละเลยต่อหลักการดังกล่าว คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติย่อมมี
อ านาจตรวจสอบได้ ประการที่สอง หลักการที่ไม่สนับสนุนการตรวจสอบ คือ ในกรณีมีการ
่
กล่าวหาว่า การกระท าหรือการละเลยการกระท าของฝายบริหารที่ได้กระท าในฐานะเป็นรัฐบาล
(Act of Government) อันถือว่าเป็นการกระท าที่อยู่นอกเหนือการควบคุมโดยองค์กรตุลาการ เช่น
การตัดสินใจเลือกทิศทางการบริหารราชการแผ่นดิน การท าหนังสือสัญญาสันติภาพ สัญญาสงบ
ศึกกับนานาอารยประเทศ การส่งทูตานุทูตไปประจ าในต่างประเทศ เป็นต้น หรือการตัดสินใจ
ั
ด าเนินนโยบายของรัฐบาลที่ยังไม่เกิดผลกระทบต่อประชาชน จึงมีปญหาว่าคณะกรรมการสิทธิ
มนุษยชนแห่งชาติมีอ านาจที่จะด าเนินการตรวจสอบหรือไม่เพียงใด
- 371 -
