Page 20 - รายงานผลการศึกษาวิจัย ฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยเพื่อการปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

ซึ่งเป็นเรื่องที่มีความสําคัญอย่างยิ่งสําหรับชนเผ่าพื้นเมืองเพราะว่าวิถีชีวิตของชนเผ่าพื้นเมืองในหลายด้านนั้น
ั
เป็นประเด็นร่วม หรือการแบ่งปน เช่น สิทธิความเป็นเจ้าของในที่ดินและทรัพยากร เป็นต้น
โดยมีมาตราสําคัญที่เกี่ยวข้อง ได้แก่

มาตรา 10. ชนเผ่าพื้นเมืองต้องไม่ถูกบังคับให้ออกจากที่ดินหรือเขตแดนของตน จะไม่มีการ
ตั้งถิ่นฐานใหม่เกิดขึ้นโดยปราศจากการยินยอมที่มีการบอกแจ้ง เข้าใจล่วงหน้า และเป็นอิสระ ของชนเผ่า
พื้นเมืองที่เกี่ยวข้อง และหลังจากที่มีข้อตกลงในการชดเชยที่เป็นธรรมและเหมาะสมแล้ว และหากเป็นไปได้

ให้มีทางเลือกในการกลับคืนถิ่นนั้นได้อีก
มาตรา 18. ชนเผ่าพื้นเมืองมีสิทธิที่จะเข้าร่วมในการตัดสินใจในเรื่องต่าง ๆ ซึ่งอาจมีผลกระทบ
ต่อสิทธิของพวกเขา โดยผ่านผู้แทนที่พวกเขาเลือกเองตามกระบวนการของตนเอง และในการธํารง

รักษาและพัฒนาสถาบันที่ทําหน้าที่ตัดสินใจอันเป็นลักษณะของชนเผ่าพื้นเมืองของตนเอง
มาตรา 25. ชนเผ่าพื้นเมืองมีสิทธิที่จะธํารงรักษาและเสริมสร้างความเข้มแข็งของความสัมพันธ์
ั่
ด้านจิตวิญญาณกับที่ดิน เขตแดน นํ้าและชายฝงทะเลและทรัพยากรอื่น ๆ ซึ่งพวกเขาได้เป็นเจ้าของ
ตามประเพณีหรือมิฉะนั้นเคยครอบครองหรือใช้ประโยชน์อยู่ก่อนแล้ว และมีสิทธิที่ดํารงความรับผิดชอบ
ในการส่งเสริมสิ่งเหล่านี้สู่คนในรุ่นต่อไป
มาตรา 26. ชนเผ่าพื้นเมืองมีสิทธิในที่ดินและเขตแดนและทรัพยากร ซึ่งพวกเขาได้ครอบครอง

เป็นเจ้าของตามประเพณี หรือมิฉะนั้นจากการที่เคยใช้หรือเคยได้รับมาก่อน
ชนเผ่าพื้นเมืองมีสิทธิเป็นเจ้าของ ใช้ พัฒนาและควบคุมที่ดิน เขตแดนและทรัพยากรที่พวกเขา
เป็นเจ้าของด้วยเหตุผลจากการเป็นเจ้าของตามประเพณี หรือการครอบครองหรือการใช้ตามประเพณีอื่น ๆ

รวมทั้งกรณีการได้มาซึ่งสิ่งเหล่านั้นโดยวิธีอื่น
รัฐจักต้องให้การยอมรับและการคุ้มครองในทางกฎหมายต่อที่ดิน เขตแดนและทรัพยากรเหล่านี้
การยอมรับดังกล่าวจักต้องกระทําโดยการให้ความเคารพต่อประเพณี วัฒนธรรมและระบบการ

ถือครองที่ดินของชนเผ่าพื้นเมืองที่เกี่ยวข้องด้วย
มาตรา 27. รัฐต้องจัดตั้งและดําเนินการร่วมกับชนเผ่าพื้นเมืองที่เกี่ยวข้อง โดยกระบวนการ
ที่เป็นธรรม อิสระ เป็นกลาง เปิดเผย และโปร่งใส ให้การยอมรับกฎหมาย ธรรมเนียมปฏิบัติ จารีต

ประเพณีและระบบการถือครองที่ดินของชนเผ่าพื้นเมือง เพื่อสร้างการยอมรับและพิจารณาถึงสิทธิของ
ชนเผ่าพื้นเมืองที่เกี่ยวข้องกับที่ดิน เขตแดนและทรัพยากรอย่างเหมาะสม รวมทั้งพื้นที่ที่ชนเผ่าพื้นเมือง
เคยเป็นเจ้าของตามประเพณี หรือมิฉะนั้นเคยครอบครองหรือใช้มาก่อน ชนเผ่าพื้นเมืองควรมีสิทธิ

ที่จะเข้าไปมีส่วนร่วมในกระบวนการดังกล่าวนี้ด้วย
มาตรา 28. ชนเผ่าพื้นเมืองมีสิทธิที่จะได้รับการชดเชย ซึ่งหมายรวมถึงการให้คืน หากการให้คืน

ไม่อาจกระทําได้ก็ควรให้การชดเชยอื่น ๆ ที่ยุติธรรม เป็นธรรม และมีมูลค่าเท่ากับที่ดินอาณาเขต และ
ทรัพยากร ที่ชนเผ่าพื้นเมืองเคยเป็นเจ้าของมาแต่ดั้งเดิม เคยครอบครอง หรือเคยใช้ประโยชน์ ซึ่งสิ่งเหล่านี้
ได้ถูกยึดไป เอาไปครอบครอง ใช้สอย หรือทําลาย โดยชนเผ่าพื้นเมืองมิได้ยินยอมอย่างเต็มใจ หรือมิได้
ยินยอมให้กระทําการดังกล่าวก่อนล่วงหน้า

2‐6