Page 17 - รายงานผลการศึกษาวิจัย ฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยเพื่อการปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

เขตหวงห้ามใช้ประโยชน์ และออกเอกสารสิทธิ์ ทับสิทธิชุมชนและราษฎรในท้องถิ่น และขับไล่เขาออก
จากที่ดินที่เขาอยู่อาศัยทํากินมาแต่บรรพบุรุษ ที่ดินที่เป็นกรณีพิพาทขัดแย้งมีทั้งส่วนที่ดินของรัฐ เช่น
่
ที่ดินปาไม้ ที่ดินราชพัสดุ ที่ดินสาธารณะ ที่ดินจัดสรรตามโครงการปฏิรูปที่ดิน และที่ดินกรรมสิทธิ์ของ
่
เอกชนซึ่งรัฐจัดสรรไปให้ อนุกรรมการสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและปาได้ตรวจสอบข้อเท็จจริงและ
ประเด็นการละเมิดสิทธิและได้จัดทํารายงานการตรวจสอบไว้เบื้องต้นแล้ว แต่มีประเด็นทางนโยบาย
ั
และกฎหมายอยู่มากซึ่งเป็นปญหาเชิงโครงสร้างอํานาจที่ไม่อาจแก้ไขในระดับปฏิบัติได้ จําเป็นจะต้องศึกษา
วิเคราะห์ด้วยมุมมองและวิธีการใหม่ ๆ ให้เห็นถึงความไม่ชอบธรรมทางนโยบายและกฎหมาย
ที่ส่งผลให้เกิดการละเมิดสิทธิประชาชนโดยรัฐและเอกชนทั้งหลาย
หลักการสําคัญในการศึกษาวิเคราะห์นโยบายกฎหมายที่สงสัยว่าจะมีส่วนทําให้เกิดการละเมิดสิทธิ
่
ในที่ดินปาไม้ ได้แก่หลักสิทธิมนุษยชนทั้งที่เป็นหลักสากลและหลักการในกฎหมายไทย หลักการมีส่วนร่วม
ของประชาชนในกระบวนการกําหนดกฎกติกาสังคมและการบังคับใช้กฎหมายอย่างเท่าเทียมกันและ
หลักธรรมาภิบาลซึ่งเป็นหลักการสําคัญที่เจ้าหน้าที่รัฐต้องปฏิบัติ จึงเชื่อว่าหลักการทั้งสามประการนี้
่
จะนําไปสู่การตอบโจทย์การวิเคราะห์นโยบายและกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการละเมิดสิทธิในที่ดินปาไม้
ได้ชัดเจนทางวิชาการและเป็นระบบยิ่งขึ้น

2.3 วัตถุประสงค์

โครงการศึกษาวิจัยเพื่อการปรับปรุงแก้ไขนโยบายและกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดิน
่
และปา ไม่ใช่โครงการแรกในด้านนี้ที่สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติสนับสนุน แต่มีการ
สนับสนุนให้ศึกษาวิจัยรวบรวมกรณีละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านทรัพยากรอยู่บ้างแล้วตั้งแต่คณะกรรมการ

สิทธิฯ ชุดแรก งานวิจัยนี้จึงมีลักษณะเป็นการต่อยอดงานวิจัยเดิมที่มีอยู่แล้ว โดยได้กําหนดวัตถุประสงค์
ในการศึกษาวิจัยไว้ดังนี้
1. เพื่อรวบรวมข้อมูล ข้อเท็จจริงจากเรื่องร้องเรียน รายงานการตรวจสอบการละเมิดสิทธิของ
่
คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ และนโยบายของรัฐที่เกี่ยวข้องกับที่ดินและปาไม้ ในพื้นที่
ประเภทต่าง ๆ ได้แก่ ที่ราชพัสดุ ที่ดินเขตปฏิรูปที่ดิน ที่ดินเอกชน ที่สาธารณประโยชน์ และที่ดินใน
่
เขตปาไม้
2. เพื่อวิเคราะห์สังเคราะห์ประเด็นทางนโยบายและกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการละเมิดสิทธิใน
่
ที่ดินและปา
3. เพื่อจัดทําความเห็นในการปรับปรุงแก้ไขนโยบายและกฎหมาย ที่จะนําไปสู่การคุ้มครอง

สิทธิของประชาชน
่
4. เพื่อจัดทําข้อเสนอเพื่อการปฏิรูปโครงสร้างระเบียบ กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับที่ดินและปา

2‐3