Page 78 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยผลกระทบธุรกิจค้าปลีกขนาดใหญ่กับการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน

69

3.6 แนวปฏิบัติของตางประเทศในการควบคุมการขยายตัวของธุรกิจคาปลีกขนาดใหญ

มีหลายประเทศที่มีการใชมาตรการทางกฎหมายในการควบคุมธุรกิจคาปลีกขนาดใหญ หรือกลุม

ทุนตางชาติ เพื่อปองกันผลกระทบที่จะเกิดแกรานคาปลีกดั้งเดิมทองถิ่นหรือสังคม โดยอาศัยมาตรการ
ควบคุมโครงสรางหุน ควบคุมการขยายตัวอยางรวดเร็ว ควบคุมประเภทของการประกอบธุรกิจของคน
ตางชาติ รวมถึงการควบคุมพฤติกรรมการแขงขันทางการคาที่ไมเปนธรรม ซึ่งการศึกษาวิจัยนี้มุงศึกษา
มาตรการทางกฎหมายเฉพาะการควบคุมโครงสรางของธุรกิจคาปลีกขนาดใหญ ไดแก

3.6.1 ตัวอยางมาตรการทางกฎหมายของประเทศญี่ปุน

ประเทศญี่ปุนมีพัฒนาการทางกฎหมายในการควบคุมรานคาปลีกสมัยใหมอยูหลายฉบับ ไดแก
(1) กฎหมายหางสรรพสินคา (Department Store Law) (2) กฎหมายรานคาปลีกขนาดใหญ (The Act on
the Adjustment of Business Activities of Retail Business at Large-scale Retail Stores (Act No.
109 of 1973)) และ (3) กฎหมายที่ตั้งของรานคาปลีกขนาดใหญ (Large Scale Retail Store Law: LSLL)

กฎหมายฉบับแรกใชบังคับเมื่อ ค.ศ. 1937 โดยบังคับใชกับหางสรรพสินคาที่มีขนาดใหญ (1,500
หรือ 3,000 ตารางเมตรขึ้นไป) ขึ้นอยูกับสภาพของเมืองที่ตั้งหางสรรพสินคา เพื่อปองกันผลกระทบรานคา
ขนาดเล็กใหสามารถแขงขันได โดยกฎหมายไดกําหนดใหหางสรรพสินคาตองไดรับใบอนุญาตจากรัฐ และ
กําหนดเงื่อนไข เชน การกอสราง การขยายสาขา การกําหนดวันเปดและปด โดยกําหนดใหหางสรรพสินคา

ตองปดเวลา 18.00 น. และมีวันหยุดในแตละเดือนไมนอยกวา 4 วัน

ตอจากนั้นในป ค.ศ. 1973 ไดมีการตรากฎหมาย ชื่อวา “The Act on the Adjustment of Business
Activities of Retail Business at Large-scale Retail Stores 1973” มาบังคับใชแทน เพื่อรองรับการ
เปลี่ยนแปลงรูปแบบของรานคาปลีกสมัยใหมที่เกิดขึ้นนอกเหนือจากหางสรรพสินคา เชน
37
รานสะดวกซื้อ รานซุปเปอรมารเก็ต ฯลฯ มีรายละเอียดดังตอไปนี้36
1) ผูประกอบกิจการจะตองสงรายละเอียดแผนการกอสรางใหแกรัฐมนตรี จากนั้นตองแถลง

แผนการกอสรางใหแกคณะกรรมการตัวแทนจากทองถิ่น ประกอบดวยผูประกอบการรายยอยในพื้นที่
ผูเชี่ยวชาญและตัวแทนผูบริโภค

2) การพิจารณาอนุญาตใหประกอบกิจการ รัฐมนตรีจะพิจารณาถึงผลกระทบที่มีตอรานคา
ขนาดยอย โดยมีการรับฟงความเห็นจากหอการคาจังหวัด และรับฟงขอเสนอแนะระดับจังหวัด รวมถึง
คณะกรรมการหางคาปลีกขนาดใหญ

3) การอนุญาตภายใตเงื่อนไข ดังตอไปนี้

(1) วันทําการของกิจการ โดยคํานึงถึงวันหยุดทําการหางใหมากขึ้น
(2) การปรับลดพื้นที่เล็กลง

(3) เวลาปดทําการใหเร็วขึ้น

37
จีรศักดิ์ ชาติอารยะวดี, นโยบายควบคุมหางคาปลีกขนาดใหญ ศึกษาเปรียบเทียบญี่ปุน-ไทย, พ.ศ. 2548,
หนา 45-72.