Page 48 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยสาเหตุการละเมิดสิทธิมนุษยชนในกระบวนการยุติธรรมของเจ้าหน้าที่ตำรวจ
P. 48
37
ความอาญา มาตรา 131 ได้บัญญัติว่า “ให้พนักงานสอบสวนรวบรวมหลักฐานทุกชนิด เท่าที่สามารถ
จะท าได้ เพื่อประสงค์จะทราบข้อเท็จจริงและพฤติการณ์ต่าง ๆ อันเกี่ยวกับความผิดที่ถูกกล่าวหา
เพื่อจะรู้ตัวผู้กระท าผิดและพิสูจน์ให้เห็นความผิดหรือความบริสุทธิ์ของผู้ต้องหา ” นอกจากนี้
ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 134 ปัจจุบัน ยังได้บัญญัติว่า “......พนักงาน
สอบสวนต้องให้โอกาสผู้ต้องหาที่จะแก้ข้อหาและที่จะแสดงข้อเท็จจริงอันเป็นประโยชน์แก่ตนได้ ”
นอกจากนี้ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 120 ก าหนดว่า “ห้ามมิให้
พนักงานอัยการยื่นฟ้องคดีใดต่อศาล โดยมิได้มีการสอบสวนในความผิดนั้นก่อน ” จึงอาจกล่าวได้
ว่าการสอบสวนเป็นเงื่อนไขแห่งอ านาจฟ้องของอัยการ หากการสอบสวนกระท าโดยมิชอบ
ย่อมมีผลให้การฟ้องคดีนั้นของอัยการไม่ชอบไปด้วย
2.3.3.4 มาตรการในการคุ้มครองสิทธิที่จะไม่ถูกท าร้ายร่างกาย หรือ
ลดศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์
เป็นหลักการสากลที่ส าคัญอย่างยิ่ง โดยเฉพาะในการใช้อ านาจของ
กระบวนการยุติธรรมทางอาญา ซึ่งอาจมีโอกาสที่เจ้าหน้าที่จะมีการกระท าในลักษณะที่เป็นการ
กระท าละเมิดสิทธิในร่างกาย หรือลดศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ จึงจ าเป็นต้องมีมาตราการที่มิใช่แค่
เพียงข้อห้ามนั้น หากแต่เป็นมาตรการป้องกัน และต่อต้านการกระท าอันมิชอบดังกล่าวให้เป็นที่รับรู้
ทั่วไปอย่างชัดแจ้งด้วย ซึ่งในระดับสากล และ ของประเทศไทยมีหลักเกณฑ์ในการคุ้มครองสิทธิ
ของผู้ต้องหา จากการกระท าของเจ้าหน้าที่ ในกระบวน การยุติธรรมดังต่อไปนี้
มาตรการการคุ้มครองสิทธิที่จะไม่ถูกท าร้ายร่างกาย ในต่างประเทศ
มาตรฐานขององค์การสหประชาชาติหลายฉบับ ก าหนดหลักเกณฑ์
ในการห้ามมิให้กระท าทรมาน ปฏิบัติหรือลงโทษที่เป็นการทารุณโหดร้าย ไร้มนุษยธรรมหรือลด
ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ได้แก่
ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน ( Universal Declaration of
Human Rights) ข้อ 5 ก าหนดว่า “บุคคลใดจะถูกกระท าทรมาน หรือได้รับการปฏิบัติหรือการ
ลงโทษที่เป็นการทารุณโหดร้าย ไร้มนุษยธรรมหรือลดศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์มิได้” หรือ
กติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง
(International Covenant on Civil and Political Rights) ข้อ 7 ก าหนดว่า “บุคคลใดจะถูกกระท า
ทรมานหรือได้รับการปฏิบัติหรือการลงโทษอื่นที่เป็นการทารุณโหดร้าย ไร้มนุษยธรรมหรือลด
