Page 37 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยสาเหตุการละเมิดสิทธิมนุษยชนในกระบวนการยุติธรรมของเจ้าหน้าที่ตำรวจ
P. 37
26
ถูกคุมขังหรือที่ปรึกษาของผู้นั้นมีสิทธิที่จะร้องขอต่อศาลหรือองค์กรอื่นไม่ว่าเวลาใดก็ตามภายใน
หลักเกณฑ์ที่กฎหมายก าหนดเพื่อให้ไต่สวนว่าการคุมขังนั้นเป็นไปโดยชอบด้วยกฎหมายหรือไม่
และเพื่อขอให้มีการปล่อยตัวโดยไม่ชักช้าหากว่าการคุมขังนั้นเป็นไปโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย”
นอกจากนี้ ตามกฎมาตรฐานชั้นต่ าขององค์การสหประชาชาติว่า
ด้วยมาตรการไม่ควบคุมตัว ( United nations Standard Minimum Rules for Non-custodial
Measures 1990 ) ข้อ 6 ก าหนดไว้สรุปความได้ว่า “การคุมขังในชั้นตอนก่อนชั้นพิจารณาคดีนั้น
พึงใช้ต่อเมื่อเป็นหนทางสุดท้ายที่ไม่มีวิธีการอื่นที่เหมาะสมกว่าแล้ว โดยในการจะใช้พึงค านึงถึง
ความจ าเป็นต่อการสอบสวนความผิดตามข้อกล่าวหาตลอดจนการคุ้มครองสังคมและผู้เสียหาย
เป็นส าคัญ ผู้ถูกคุมขังพึงมีสิทธิที่จะอุทธรณ์ต่อศาลหรือองค์กรอื่นที่มีอ านาจหน้าที่เพื่อตรวจสอบ
ความถูกต้องชอบธรรมของการคุมขังในกรณีที่มีการคุมขังในขั้นตอนก่อนชั้นพิจารณาคดีนั้น”
มาตรการการจับกุมคุมขังในต่างประเทศ
1) ประเทศสหรัฐอเมริกา ในหลักการในรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติมที่ 4
ของสหรัฐอเมริกา เรื่องมีเหตุผลอันเป็นไปได้ ( probable cause) ซึ่งได้กล่าวไว้ในเรื่องของการค้น
ข้างต้นนั้น ครอบคลุมถึงกรณีของการจับกุมด้วย โดยการจับกุมจะต้องค านึงถึงว่ามีเหตุผลตามสมควร
ที่ท าให้เชื่อได้ว่าผู้นั้นได้กระท าผิดและสมควรถูกจับกุมหรือไม่ ซึ่งศาลฎีกาสหรัฐอเมริกาอธิบายว่า
หมายถึงจะต้องมีพยานหลักฐานมารองรับที่มากกว่าข้อสงสัยหรือมากกว่าระดับ “อาจจะเป็นไปได้
“ แต่ไม่จ าเป็นต้องถึงขั้นมีพยานหลักฐานที่พิสูจน์ได้โดยปราศจากข้อสงสัยว่าผู้นั้นกระท าผิดอย่าง
แน่นอนเหมือนอย่างการพิสูจน์ความผิดในศาล ทั้งนี้ ศาลฎีกาสหรัฐอเมริกายังได้วางหลักเกณฑ์
เองโดยตลอดว่าองค์กรที่มีอ านาจออกหมายจับคือศาล ในฐานะที่เป็นองค์กรกลางและท าหน้าที่
ตรวจสอบการใช้อ านาจของฝ่ายบริหาร
2) ประเทศอังกฤษ กฎหมายอังกฤษ ก าหนดให้ศาลแขวง(Magistrates)
เท่านั้นที่เป็นผู้พิจารณาออกหมายจับผู้ต้องหาหลังจากที่ศาลแขวงนั้นได้พิจารณาข้อมูลที่ต ารวจ
ท าการสอบสวนนั้นแล้วเห็นว่าสมควรน าผู้ต้องหานั้นมาปรากฎตัวที่ศาล โดยก าหนดลักษณะของ
ความผิดที่สามารถจับกุมได้เลย ( arrestable offences ) โดยก าหนด ความผิดที่สามารถจับกุมได้
( arrestable offences ) หมายถึงความผิดที่มีอัตราโทษจ าคุกขั้นสูงตั้งแต่ 5 ปีขึ้นไป หรือในกรณี
ผู้ที่จะถูกจับกุมนั้นไม่เป็นที่ทราบชื่อและที่อยู่และไม่อาจที่จะทราบได้ด้วยหรือมีเหตุผลอันควรเชื่อ
ว่าการจับกุมนั้นเป็นสิ่งจ าเป็นในการป้องกันการก่ออันตรายแก่บุคคลที่เกี่ยวข้องหรือบุคคลอื่นหรือ
ทรัพย์สิน หรือความผิดที่กระท าต่อความสงบเรียบร้อยของสังคมหรือขัดขวางการสัญจรในทางหลวง
โดยมิชอบ
