Page 45 - รายงานข้อเสนอแนะเชิงนโยบายของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติต่อกรณีข้อร้องเรียนของเครือข่ายประชาชนภาคตะวันออก
P. 45
ต่อกรณีข้อร้องเรียนของเครือข่ายประชาชนภาคตะวันออก 19
รายงานข้อเสนอแนะเชิงนโยบายของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
นอกจากนี้ มาตรา ๑๑ วรรคหนึ่ง แห่งพระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๕๐
บัญญัติว่า “บุคคลหรือคณะบุคคลมีสิทธิร้องขอให้มีการประเมินและมีสิทธิร่วมในกระบวนการ
ประเมินผลกระทบด้านสุขภาพจากนโยบายสาธารณะ” และวรรคสองบัญญัติว่า “บุคคลหรือคณะ
บุคคลมีสิทธิได้รับรู้ข้อมูล คำาชี้แจง และเหตุผลจากหน่วยงานของรัฐก่อนการอนุญาตหรือการดำาเนิน
โครงการหรือกิจกรรมใดที่อาจมีผลกระทบต่อสุขภาพของตนหรือของชุมชนและแสดงความเห็นของตน
ในเรื่องดังกล่าว” บทบัญญัติในมาตรา ๑๑ เป็นการรับรองสิทธิใน “กระบวนการประเมินผลกระทบ
ด้านสุขภาพ (Health Impact Assessment : HIA)” ในฐานะที่เป็น “สิทธิเชิงกระบวนการ” แบบหนึ่ง
ซึ่งประกอบไปด้วยสิทธิเชิงกระบวนการสามประเภทย่อยๆ คือ สิทธิในข้อมูลข่าวสาร สิทธิในการแสดง
ความคิดเห็น และสิทธิในการมีส่วนร่วม
๒.๓.๑.๓ บทบาทในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิในการเข้าถึงความยุติธรรมทาง
สิ่งแวดล้อม (Right to Access to Environmental Justice)
บทบาทของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติในการส่งเสริมและ
คุ้มครอง “สิทธิในการเข้าถึงความยุติธรรมทางสิ่งแวดล้อม” ได้แก่ บทบาทในการตรวจสอบว่า
บทบัญญัติบางมาตรา ในหมวด ๓ สิทธิและเสรีภาพของชนชาวไทย ในส่วนที่ ๔ สิทธิในกระบวนการ
ยุติธรรม (มาตรา ๔๐) ในส่วนที่ ๑๐ สิทธิในข้อมูลข่าวสารและการร้องเรียน (มาตรา ๖๐) และใน
ส่วนที่ ๑๒ สิทธิชุมชน (มาตรา ๖๗ วรรคสาม) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช
๒๕๕๐ ที่มีลักษณะเป็นสิทธิมนุษยชนระดับประเทศด้วยนั้น ได้มีการกระทำาการละเมิดสิทธิดังกล่าว
หรือไม่ “สิทธิในการเข้าถึงความยุติธรรมทางสิ่งแวดล้อม” สามารถแยกพิจารณาออกเป็นกรณีต่างๆ
ดังต่อไปนี้
๑) สิทธิของบุคคลในกระบวนก�รยุติธรรม
มาตรา ๔๐ ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช
๒๕๕๐ บัญญัติว่า “บุคคลย่อมมีสิทธิในกระบวนการยุติธรรม ดังต่อไปนี้
(๑) สิทธิเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้โดยง่าย สะดวก รวดเร็ว
และทั่วถึง
(๒) สิทธิพื้นฐานในกระบวนพิจารณา ซึ่งอย่างน้อยต้องมีหลัก
ประกันขั้นพื้นฐานเรื่องการได้รับการพิจารณาโดยเปิดเผย การได้รับทราบข้อเท็จจริงและตรวจเอกสาร
อย่างเพียงพอ การเสนอข้อเท็จจริง ข้อโต้แย้ง และพยานหลักฐานของตน การคัดค้านผู้พิพากษาหรือ
ตุลาการ การได้รับการพิจารณาโดยผู้พิพากษาหรือตุลาการที่นั่งพิจารณาคดีครบองค์คณะ และการได้
รับทราบเหตุผลประกอบคำาวินิจฉัย คำาพิพากษา หรือคำาสั่ง
(๓) บุคคลย่อมมีสิทธิที่จะให้คดีของตนได้รับการพิจารณาอย่าง
ถูกต้อง รวดเร็ว และเป็นธรรม
