Page 40 - รายงานข้อเสนอแนะเชิงนโยบายของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติต่อกรณีข้อร้องเรียนของเครือข่ายประชาชนภาคตะวันออก

รายงานข้อเสนอแนะเชิงนโยบายของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
14 ต่อกรณีข้อร้องเรียนของเครือข่ายประชาชนภาคตะวันออก

ได้จริงในทางปฏิบัติ ตัวอย่างเช่น สิทธิในสุขภาพ สิทธิในสิ่งแวดล้อม เป็นสิทธิเชิงเนื้อหา แต่การจะ

ได้มาซึ่งสิทธิดังกล่าว ต้องอาศัยสิทธิเชิงกระบวนการเข้าช่วยเหลือ เช่น สิทธิในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร
สิทธิในการมีส่วนร่วมของประชาชน สิทธิในการเข้าถึงความยุติธรรมทางสิ่งแวดล้อม เป็นต้น

เมื่อพิจารณาข้อร้องเรียนของเครือข่ายประชาชนภาคตะวันออก คณะกรรมการสิทธิ
มนุษยชนแห่งชาติได้พิจารณาถึงอำานาจหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง และสิทธิต่างๆ ทั้งสิทธิเชิงกระบวนการ

และสิทธิเชิงเนื้อหา และเห็นว่า สาระสำาคัญแห่งสิทธิที่ได้รับการคุ้มครองตามรัฐธรรมนูญ พันธกรณี

ระหว่างประเทศ หรือที่ปรากฏในตราสารด้านสิทธิมนุษยชนอื่นๆ ที่ควรนำามาพิจารณาในกรณีนี้ ได้แก่
สิทธิในการเข้าถึงสุขภาพที่ดี ทรัพยากรธรรมชาติที่มีคุณภาพ และสิ่งแวดล้อมที่ดี

๒.๓.๑ บทบาทในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิเชิงกระบวนการประเภทต่างๆ เพื่อการ
เข้าถึงซึ่งสุขภาพที่ดี ทรัพยากรธรรมชาติที่มีคุณภาพ และสิ่งแวดล้อมที่ดี

๒.๓.๑.๑ บทบาทในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร

(Right to Information)
บทบาทของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติในการส่งเสริมและ

คุ้มครอง “สิทธิในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร” ได้แก่ บทบาทในการตรวจสอบว่า บทบัญญัติในหมวด
๓ สิทธิและเสรีภาพของชนชาวไทย ส่วนที่ ๑๐ สิทธิในข้อมูลข่าวสารและการร้องเรียน (มาตรา ๕๖ -

มาตรา ๖๒) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ ที่มีลักษณะเป็นสิทธิมนุษยชน
ระดับประเทศด้วยนั้น ได้มีการกระทำาการละเมิดสิทธิดังกล่าวหรือไม่ “สิทธิในข้อมูลข่าวสารและการ

ร้องเรียน” สามารถแยกพิจารณาออกเป็นกรณีต่างๆ ดังต่อไปนี้
๑) สิทธิรับทร�บและเข้�ถึงข้อมูลหรือข่�วส�รส�ธ�รณะในครอบครอง

ของร�ชก�ร
มาตรา ๕๖ ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช

๒๕๕๐ บัญญัติว่า “บุคคลย่อมมีสิทธิได้รับทราบและเข้าถึงข้อมูลหรือข่าวสารสาธารณะในครอบครอง
ของหน่วยราชการ หน่วยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ หรือราชการส่วนท้องถิ่น เว้นแต่การเปิดเผยข้อมูลหรือ

ข่าวสารนั้น จะกระทบต่อความมั่นคงของรัฐ ความปลอดภัยของประชาชน หรือส่วนได้เสียอันพึงได้รับ
ความคุ้มครองของบุคคลอื่น หรือเป็นข้อมูลส่วนบุคคล ทั้งนี้ ตามที่กฎหมายบัญญัติ”

๒) สิทธิได้รับข้อมูล คำ�ชี้แจง และเหตุผลของร�ชก�รเกี่ยวกับ
โครงก�รหรือกิจกรรมบ�งประเภท

มาตรา ๕๗ วรรคหนึ่ง ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
พุทธศักราช ๒๕๕๐ บัญญัติว่า “บุคคลย่อมมีสิทธิได้รับข้อมูล คำาชี้แจง และเหตุผลจากหน่วยราชการ

หน่วยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ หรือราชการส่วนท้องถิ่น ก่อนการอนุญาตหรือการดำาเนินโครงการหรือ
กิจกรรมใดที่อาจมีผลกระทบต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อม สุขภาพอนามัย คุณภาพชีวิต หรือส่วนได้เสีย