Page 104 - รายงานข้อเสนอแนะเชิงนโยบายของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติต่อกรณีข้อร้องเรียนของเครือข่ายประชาชนภาคตะวันออก
P. 104
รายงานข้อเสนอแนะเชิงนโยบายของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
78 ต่อกรณีข้อร้องเรียนของเครือข่ายประชาชนภาคตะวันออก
๑) สิทธิในการ อนุรักษ์หรือฟื้นฟู จารีตประเพณี ภูมิปัญญาท้องถิ่น ศิลป
วัฒนธรรมอันดีของท้องถิ่นและของชาติ
๒) สิทธิในการ มีส่วนร่วม ในการจัดการ ทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม
และความหลากหลายทางชีวภาพ อย่างสมดุลและยั่งยืน
๓) สิทธิในการ บำารุงรักษา ทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และความหลาก
หลายทางชีวภาพอย่างสมดุลและยั่งยืน
๔) สิทธิในการ ใช้ประโยชน์ จากทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และความ
หลากหลายทางชีวภาพ อย่างสมดุลและยั่งยืน
๕) สิทธิในการ ฟ้อง หน่วยราชการ หน่วยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ ราชการส่วน
ท้องถิ่น หรือองค์กรอื่นของรัฐที่เป็นนิติบุคคล เพื่อให้ปฏิบัติหน้าที่ตาม
บทบัญญัติ มาตรา ๖๗
เจตนารมณ์เฉพาะของมาตรา ๖๗ วรรคสอง จึงเป็นกรณีที่ต้องการให้ความ
คุ้มครอง “ชุมชน” โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากผลกระทบที่อาจเกิดต่อชุมชนอันเนื่องมาจากการดำาเนิน
โครงการหรือกิจกรรมที่อาจก่อให้เกิดผลกระทบอย่างรุนแรง ทั้งทางด้านคุณภาพสิ่งแวดล้อม
ทรัพยากรธรรมชาติ และสุขภาพของประชาชนในชุมชน ด้วยเหตุนี้ กฎหมายจึงบัญญัติในเชิงห้าม
กระทำาการไว้ก่อน โดยมีข้อยกเว้นว่าหากได้ดำาเนินการตามเงื่อนไขต่างๆ ที่กฎหมายกำาหนดจึงจะ
ให้ทำาได้ เมื่อแปลความในทางกลับกัน บางคนจึงแปลว่าหากดำาเนินการตามเงื่อนไขใน มาตรา ๖๗
วรรคสอง ครบถ้วนทุกประการแล้วก็จะ “ได้รับอนุญาต” ให้ทำาได้ จนบางครั้งถึงขนาดแปลความไปว่า
บทบัญญัติในวรรคสองนี้เป็นเรื่องของกระบวนการอนุญาต ซึ่งอาจนำาไปสู่การตีความแคบลงไปเรื่อยๆ
จนในที่สุดไม่สามารถมองเห็นเจตนารมณ์พื้นฐานที่ต้องการจะมุ่งคุ้มครองสิทธิชุมชนเป็นสำาคัญ
๔.๓.๒ เจตนารมณ์ในเรื่องผู้มีอำานาจกำาหนดประเภทโครงการหรือกิจกรรมที่อาจก่อให้เกิด
ผลกระทบต่อชุมชนอย่างรุนแรงฯ
โดยที่โครงการหรือกิจกรรม ตามมาตรา ๖๗ วรรคสอง ของรัฐธรรมนูญแห่ง
ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ มีหลักสำาคัญว่า ห้ามดำาเนินการ ทำาให้เห็นได้ว่า โครงการ
หรือกิจกรรมดังกล่าวไม่เพียงแต่ส่งผลกระทบต่อประชาชนเท่านั้น แต่ยังส่งผลต่อผู้ประกอบการและ
ภาครัฐอีกด้วย ดังนั้น ผู้ที่มีอำานาจกำาหนดโครงการหรือกิจกรรมดังกล่าว เพื่อใช้เป็นมาตรฐาน
เบื้องต้นว่า โครงการหรือกิจกรรมประเภทใดที่อาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อชุมชนอย่างรุนแรงฯ จึงเป็น
ผู้ที่มีความสำาคัญที่จะต้องพิจารณาให้เป็นไปตามเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญด้วย ทั้งนี้ จำาเป็นต้อง
ศึกษาจากรัฐธรรมนูญ ฉบับปี ๒๕๔๐ ซึ่งได้มีการกำาหนดเรื่องนี้ไว้ในคราวแรก
เมื่อพิจารณาเจตนารมณ์ของการบัญญัติเรื่อง องค์การอิสระสิ่งแวดล้อมและ
สุขภาพ ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๔๐ จากรายงานการศึกษา เรื่อง
