Page 198 - สถานการณ์การละเมิดสิทธิแรงงานและบทเรียนหกปีของคณะอนุกรรมการสิทธิแรงงานในคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.)
P. 198
๘
บทที่
๓
๓.๒ ปัจจัยด้านกฎหมาย
.๒ ปัจจัยด้านกฎหมาย
ม
มีสาระสำคัญ ดังนี้ ีสาระสำคัญ ดังนี้
(๑) ระเบียบเกี่ยวกับการเปลี่ยนนายจ้างที่กำหนดให้ลูกจ้างที่ลาออกหรือถูกเลิกจ้างโดย
ไม่มีความผิด ต้องดำเนินการหานายจ้างใหม่ให้แล้วเสร็จภายใน ๗ วัน ลูกจ้างไม่สามารถปฏิบัติได้ทันเวลา
ส่วนในกรณีที่มีข้อพิพาทแรงงาน การบังคับใช้แรงงาน หรือการละเมิดสิทธิแรงงานในกลุ่ม
แรงงานข้ามชาติ และแรงงานไม่ยินดีทำงานกับนายจ้างเดิม รัฐบาลไทยจะต้องยื่นมือเข้าช่วยเหลือหรือ
แก้ไขปัญหาในเรื่องการเปลี่ยนนายจ้างด้วย หากให้ลูกจ้างเป็นผู้หานายจ้างใหม่เองย่อมเป็นไปได้ยากมาก
(๒) รัฐบาลไทยยังไม่มีการปรับปรุงแก้ไขกฎหมายที่เกี่ยวข้องเพื่อรับรองหรืออำนวย
ความสะดวกให้แก่กลุ่มแรงงานข้ามชาติที่เข้าเมืองโดยผิดกฎหมายแต่มีการขึ้นทะเบียนถูกต้อง ให้ได้รับการ
คุ้มครองและสามารถใช้สิทธิทางกฎหมายหรือกระบวนการยุติธรรมได้อย่างเต็มที่ เนื่องจากถูกบังคับใช้
กฎหมายว่าด้วยคนเข้าเมือง และถูกส่งกลับประเทศต้นทางเสียก่อน แม้เป็นผู้ถูกเอาเปรียบ หรือผู้เสียหาย
(๓) การที่พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๑๕๙ กำหนดให้
เจ้าหน้าที่มีอำนาจเปรียบเทียบปรับตามกฎหมายได้นั้น มีข้อควรพิจารณาว่า ความผิดตาม
กฎหมายฉบับนี้มีหลายประเด็น แม้เป็นสิทธิขั้นพื้นฐานแต่ก็มีนัยสำคัญหรือผลกระทบต่อแรงงานที่
แตกต่างกัน เช่น การละเมิดในเรื่องการใช้แรงงานเด็ก หรือสุขภาพและความปลอดภัยในการทำงาน
ควรใช้การเปรียบเทียบปรับหรือไม่ นายจ้างเลือกที่จะละเมิดและยอมเสียค่าปรับเนื่องจากยังได้รับ
ประโยชน์จากการละเมิดมากกว่าค่าปรับ ทำให้ผู้ละเมิดไม่เกรงกลัวบทลงโทษของกฎหมาย ส่งผล
ให้การบังคับใช้กฎหมายโดยรวมหย่อนประสิทธิภาพไปด้วย เพราะอาจเป็นช่องทางให้มีการติดสินบน
เจ้าหน้าที่
(๔) เจ้าหน้าที่สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานจังหวัดสมุทรสาคร ชี้แจงว่า
กฎกระทรวงฉบับที่ ๑๐ (พ.ศ.๒๕๔๑) ว่าด้วยการคุ้มครองแรงงานในกิจการประมงทะเล ออกโดย
อาศัยอำนาจตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มิให้ใช้บังคับแก่ลูกเรือที่ไปทำงาน
ประมงทะเลอยู่นอกราชอาณาจักรติดต่อกันตั้งแต่หนึ่งปีขึ้นไป ดังนั้น ลูกเรือจึงไม่มีสิทธิยื่นคำร้อง
ต่อพนักงานตรวจแรงงานตามกฎหมาย( คร.๗) เมื่อลูกเรือหรือทายาทของลูกเรือยื่นคำร้องเพื่อ
เรียกร้องสิทธิตามกฎหมาย เจ้าหน้าที่ไม่อาจรับคำร้องไว้พิจารณาได้
(๕) เนื่องจากยังไม่มีกฎหมายคุ้มครองสิทธิของแรงงานข้ามชาติที่เข้าเมืองโดยผิด
กฎหมายแต่ประสงค์จะใช้สิทธิหรือดำเนินการตามกฎหมาย ดังนั้นแรงงานข้ามชาติจึงมักถูกเจ้าหน้าที่
จับกุมและส่งกลับประเทศต้นทางเป็นอุปสรรคต่อการเรียกร้องสิทธิหรือการดำเนินคดีตามกฎหมาย
แต่จากการประชุมหรือสัมมนาร่วมกันระหว่างคณะอนุกรรมการสิทธิแรงงาน และเครือข่ายภาค
ประชาชนกับหน่วยงานตำรวจ มักจะได้รับคำชี้แจงจากเจ้าหน้าที่สำนักงานตำรวจแห่งชาติระดับ
บริหารอยู่เสมอว่า หากมีแรงงานข้ามชาติที่เข้าเมืองโดยผิดกฎหมายแต่ต้องการใช้สิทธิตามกฎหมาย
ให้ประสานไปยังเจ้าหน้าที่ ทางหน่วยงานมีมาตรการคุ้มครองชั่วคราวอยู่แล้ว แสดงให้เห็นว่าคำชี้แจง
ดังกล่าวไม่มีผลในทางปฏิบัติจริง
๑๙๘ สถานการณ์การละเมิดสิทธิแรงงาน
Master 2 anu .indd 198 7/28/08 9:16:46 PM
