Page 24 - วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน. ปีที่ 1 ฉบับที่ 3 (กันยายน - ธันวาคม 2563)

ปีที่ 1 ฉบับที่ 3 (กันยายน - ธันวาคม 2563) 23

สำ�หรับประเทศไทยนั้น ก�รจ้�งเหม�แรงง�นเป็นเรื่องที่อ�จทำ�ได้โดยชอบด้วยกฎหม�ย
เพร�ะถือว่�เป็นวิถีท�งแบบใหม่ในก�รประกอบกิจก�รรูปแบบหนึ่ง แต่ผู้ประกอบก�รซึ่งเป็นผู้ได้รับประโยชน์
จ�กก�รใช้แรงง�นโดยตรง ย่อมมีหน้�ที่และคว�มรับผิดชอบเฉกเช่นน�ยจ้�ง (ผู้ว่�จ้�งแรงง�นให้ม�ทำ�ง�น
36
35
ให้กับผู้ประกอบก�ร) ในเรื่องที่เกี่ยวกับก�รคุ้มครองแรงง�น เงินทดแทน และก�รประกันสังคม
37
ในส่วนของเหตุผลท�งหลักวิช�ก�รที่ใช้อธิบ�ยข้อเท็จจริงนี้ก็คือ หลักคว�มเสมอภ�คและก�รไม่เลือกปฏิบัติ
ที่อ�จสะท้อนออกม�โดยผ่�นเหตุก�รณ์ตัวอย่�งที่ผู้ใช้แรงง�น 2 คนทำ�ง�นให้กับผู้ประกอบก�ร โดยแรงง�น
คนแรกเป็นลูกจ้�งที่มีสัญญ�จ้�งแรงง�นกับผู้ประกอบก�รอันทำ�ให้แรงง�นคนแรกเป็นลูกจ้�งผู้ซึ่งมีสิทธิ
ในก�รได้รับคว�มคุ้มครองต�มเนื้อห�ของกฎหม�ยทั้ง 3 ฉบับดังกล่�วข้�งต้น แต่ห�กแรงง�นคนที่สอง
เป็นลูกจ้�งเหม�ค่�แรงง�น กล่�วคือ เป็นลูกจ้�งของบุคคลที่ผู้ประกอบกิจก�รจ้�งให้ห�แรงง�นม�ทำ�ง�น
ในสถ�นประกอบก�รของตน อันทำ�ให้แรงง�นคนที่สองนี้ไม่ได้มีสถ�นะเป็นลูกจ้�งของผู้ประกอบกิจก�ร
โดยตรง ซึ่งห�กปรับบทต�มกฎหม�ยที่มีเนื้อห�เกี่ยวกับก�รแรงง�นทั้ง 3 ฉบับ ย่อมทำ�ให้เข้�ใจได้ว่�
ผู้ประกอบกิจก�รไม่ได้มีหน้�ที่ในก�รคุ้มครองแรงง�น เงินทดแทน และก�รประกันสังคมต่อแรงง�น
คนที่สองนี้เลย ห�กมองย้อนกลับไปถึงหน้�ที่ของแรงง�นทั้งสองคนที่ต้องทำ�ง�นในลักษณะและสภ�พ
ของง�นเหมือนหรือคล้�ยกันก็ควรได้รับก�รปฏิบัติอย่�งเสมอภ�ค ด้วยเหตุนี้เองจึงเป็นที่ม�ของก�รแก้ไข
บทบัญญัติทั้ง 3 ฉบับในกฎหม�ยไทยเพื่อคุ้มครองผู้ใช้แรงง�นอย่�งแท้จริง อย่�งไรก็ต�ม น่�สังเกตว่�
ก�รคุ้มครองลูกจ้�งเหม�ค่�แรงง�นนี้ยังไม่รวมถึงสิทธิที่น�ยจ้�งพึงมีต่อลูกจ้�งต�มกฎหม�ยแรงง�นสัมพันธ์
อันเกี่ยวด้วยก�รรวมกลุ่มและก�รเจรจ�ต่อรองท�งแรงง�นซึ่งเป็นข้อฝ�กให้คิดต่อไปว่� แท้จริงแล้วระบบ
กฎหม�ยไทยก็ยังคงไม่ยอมรับคว�มเสมอภ�คและคว�มเท่�เทียมของลูกจ้�งทั้งสองประเภทนี้อย่�งแท้จริง

ในท�งกลับกัน ระบบกฎหม�ยฝรั่งเศสถือว่�ก�รจ้�งง�นด้วยวิธีดังกล่�วเป็นไปเพื่อก�รยืม
แรงง�น (le prêt de main-d’œuvre) อันเป็นเจตน�ลวงที่ซ้อนเจตน�ที่แท้จริงของคู่สัญญ�ผู้ประสงค์
จะจ้�งแรงง�นให้ม�ทำ�ก�รง�นเพื่อประโยชน์ต่อกิจก�รและภ�ยใต้บังคับบัญช�ของตน ดังนี้ จึงเป็นเรื่องที่
38
ฝ่�ฝืนต่อเจตจำ�นงของกฎหม�ยแรงง�นมิอ�จทำ�ได้ ก�รฝ่�ฝืนย่อมมีโทษท�งอ�ญ� กระนั้นห�กผู้ใช้แรงง�น
39
ได้ทำ�ก�รง�นให้กับผู้ประกอบก�รซึ่งเป็นผู้ยืมแรงง�นม�จ�กบุคคลอื่นแล้วผู้ใช้แรงง�นก็ย่อมมีสิทธิได้รับ
40
ค่�ตอบแทนที่เป็นธรรมและไม่ขัดต่อบทบัญญัติแห่งกฎหม�ย แม้ว่�ตัวสัญญ�ยืมใช้แรงง�นนั้นเป็นโมฆะ
โดยผลของกฎหม�ยเพร�ะเป็นเรื่องที่ไม่อ�จรับได้ในหลักก�รท�งนิติศ�สตร์แรงง�นก็ต�ม อย่�งไรก็ดี
ก�รยืมแรงง�นอ�จเกิดขึ้นได้ในระบบกฎหม�ยฝรั่งเศส ห�กเป็นก�รให้ยืมใช้แรงง�นโดยไม่มีค่�ตอบแทน
และเป็นครั้งคร�ว ตัวอย่�งเช่น น�ยจ้�งของลูกจ้�งสั่งให้ลูกจ้�งตนไปปฏิบัติหน้�ที่อย่�งใดให้กับผู้อื่นหรือ
41
ผู้ประกอบก�รอื่นเป็นก�รชั่วคร�ว โดยก�รดังกล่�วมิได้มีเจตน�แอบแฝงเกี่ยวด้วยก�รจ้�งเหม�ค่�แรง

35 พระร�ชบัญญัติคุ้มครองแรงง�น พ.ศ. 2541 ม�ตร� 11/1.
36 พระร�ชบัญญัติเงินทดแทน พ.ศ. 2537 ม�ตร� 11.
37 พระร�ชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 ม�ตร� 35.
Code du travail, L8221-3 et L8221-5, (En ligne) https://www.legifrance.gouv.fr/codes/section_lc/LEGITEXT
38
000006072050/LEGISCTA000006145431/#LEGISCTA000006145431, accès 30 octobre 2020.
Code du travail, L8221-6, Idem.
39
40 Code du travail, L8221-4, Idem.
41 Dicotravail, Le prêt de main-d’œuvre, (En ligne) https://www.dicotravail.com/droit-du-travail/condition-relation-travail/pret-
main-oeuvre, accès 30 octobre 2020.