Page 27 - วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน. ปีที่ 1 ฉบับที่ 3 (กันยายน - ธันวาคม 2563)
P. 27
26 วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน
ฉะนั้น ก�รที่รัฐซึ่งได้กำ�หนดกฎเกณฑ์ก�รเข้�เมืองและก�รทำ�ง�นของคนต่�งด้�วไว้อย่�งชัดเจน
และเป็นธรรม ได้ผลักดันคนต่�งด้�วที่เข้�เมืองโดยผิดกฎหม�ยกลับออกไปก็ต้องถือว่�รัฐได้ให้ก�รเค�รพเสรีภ�พ
ในก�รประกอบอ�ชีพแล้วส่วนหนึ่ง แต่ห�กปร�กฏข้อเท็จจริงว่�คนต่�งด้�วร�ยนั้นได้ทำ�ก�รง�นใด ๆ ไปแล้ว
ในดินแดนของรัฐผู้รับรัฐผู้รับย่อมจำ�ต้องคุ้มครองสิทธิท�งแรงง�นให้กับคนต่�งด้�วผู้นั้นด้วยเสมือนแรงง�น
ร�ยอื่น ทั้งนี้ ก�รผลักดันคนต่�งด้�วที่เข้�เมืองผิดกฎหม�ยอ�จจำ�ต้องพิจ�รณ�ถึงหลักส�กลและ
หลักกฎหม�ยระหว่�งประเทศที่เกี่ยวข้องกับกิจก�รส่วนนั้น ๆ ประกอบกันด้วย
3.2 การจำากัดสิทธิการทำางานด้วยความยินยอมของคู่สัญญา ในบ�งครั้งคู่สัญญ�จ้�งแรงง�นยอมที่
จะรับภ�ระอันเป็นอุปกรณ์เพิ่มเติมจ�กหน้�ที่ทั่วไปเนื่องจ�กคว�มสัมพันธ์ในก�รจ้�งแรงง�น ด้วยมีประโยชน์
บ�งประก�รเป็นข้อแลกเปลี่ยนก�รตัดสินใจ ดังปร�กฏว่�คู่สัญญ�จ้�งแรงง�นมักจะยินยอมจัดทำ� “สัญญ�
ห้�มค้�แข่ง” ที่ถือเป็นสัญญ�ประเภทหนึ่งที่มีลักษณะดังกล่�วข้�งต้นนี้ ข้อคำ�ถ�มที่เกิดขึ้นต�มม�เกี่ยวกับ
สัญญ�นี้ ก็คือ ขอบเขตของสัญญ�ที่ชอบด้วยหลักแห่งกฎหม�ยที่น�ยจ้�งชอบที่จะทำ�สัญญ�ห้�มลูกจ้�งของตน
ไปประกอบอ�ชีพก�รง�นกับผู้ประกอบก�รอื่นหรือตัวลูกจ้�งเปิดกิจก�รเองอันเป็นก�รแข่งขันกับน�ยจ้�ง
43
(เดิม) ของตนเมื่อสัญญ�จ้�งแรงง�นระหว่�งกันได้สิ้นสุดลงแล้ว ม�กน้อยเพียงใด ซึ่งในท�งข้อเท็จจริง
ข้อสัญญ�ดังกล่�วมักทำ�ก่อนที่สัญญ�ระหว่�งน�ยจ้�งและลูกจ้�งจะสิ้นสุดลงเพื่อให้สัญญ�มีผลบังคับระหว่�งกัน
เมื่อสัญญ�จ้�งแรงง�นสิ้นสุดลงอันเป็นก�รจำ�กัดเสรีภ�พในก�รประกอบอ�ชีพของผู้ที่เคยมีสถ�นะเป็นลูกจ้�ง
โดยก�รยอมรับคว�มชอบด้วยหลักแห่งกฎหม�ยของสัญญ�ประเภทนี้ในท�งส�กลก็คือ เหตุผลที่ข้อสัญญ�
มีคว�มมุ่งหม�ยโดยสภ�พที่จะสงวนรักษ�ประโยชน์ในก�รประกอบอ�ชีพของฝ่�ยน�ยจ้�งเดิมไว้ อันถือว่�
เป็นก�รคุ้มครองเสรีภ�พในก�รประกอบก�รนั่นเอง แต่ทั้งนี้เสรีภ�พดังกล่�วของฝ่�ยน�ยจ้�งที่จะกำ�หนด
เงื่อนไขห้�มก�รทำ�ง�นให้กับอดีตลูกจ้�งตนนั้นก็ไม่อ�จมีได้อย่�งกว้�งขว�งไร้ขีดจำ�กัด มิเช่นนั้นแล้ว
ก็จะกล�ยเป็นว่�เสรีภ�พในก�รประกอบอ�ชีพของผู้ประกอบก�รจักก้�วล่วงไปจำ�กัดเสรีภ�พในก�รทำ�ง�น
ของอดีตลูกจ้�งของตนนั้นเอง ดังนี้แล้ว หลักส�กลจึงยอมรับหลักก�รจำ�กัดก�รห้�มทำ�ง�นที่เข้�ลักษณะ
สัญญ�ห้�มค้�แข่งโดยกำ�หนดจุดสมดุลที่ก�รคุ้มครองเสรีภ�พในก�รทำ�ง�นของฝ่�ลูกจ้�งให้ยังคงอยู่
44
ยังมีโอก�สและสิทธิต่�ง ๆ ในก�รทำ�ง�นได้อย่�งคงไว้ซึ่งศักดิ์ศรีคว�มเป็นมนุษย์ อันทำ�ให้สัญญ�ห้�มค้�แข่งนี้
1. ต้องกำ�หนดขึ้นเพื่อก�รห้�มทำ�ก�รง�นอันมีลักษณะเฉพ�ะ ที่ต้องใช้คว�มส�ม�รถพิเศษ ไม่ใช่
ง�นทั่วไปที่แรงง�นไร้ฝีมือส�ม�รถฝึกหัดได้ และแม้ว่�จะเป็นง�นอันมีลักษณะเฉพ�ะ ก�รห้�มทำ�ง�นแข่งขัน
กับน�ยจ้�งเดิมของตน ต้องปร�กฏว่�เป็นง�นที่น�ยจ้�งเดิมได้มอบหม�ยให้อดีตลูกจ้�งผู้ถูกห้�มทำ�ก�รค้�แข่ง
รับผิดชอบอยู่ก่อนที่สัญญ�จ้�งแรงง�นจะสิ้นสุดระหว่�งกัน และก�รห้�มค้�แข่งนั้นก็ห้�มได้แต่เฉพ�ะง�นที่อดีต
ลูกจ้�งได้กระทำ�ให้กับน�ยจ้�งผู้ห้�มก�รค้�แข่งดังว่�นั้น (เดิม)
2. ต้องกำ�หนดระยะเวล�ในก�รทำ�ง�นห้�มค้�แข่งที่เหม�ะสมกับอ�ยุง�น และต้องเป็นช่วงเวล�
ที่ไม่ม�กจนเกินไป จนทำ�ให้อดีตลูกจ้�งผู้ถูกข้อห้�มนั้นหมดโอก�สอันชอบธรรมในก�รเริ่มต้นใหม่ เรียนรู้
และพัฒน�ส�ยก�รง�นนั้น (เดิม)
3. ต้องมีขอบเขตดินแดนที่ห้�มมิให้ทำ�ก�รค้�แข่งอย่�งชัดเจน และต้องไม่เป็นก�รจำ�กัดขอบเขต
ม�กเกินไป จนทำ�ให้เสรีภ�พในก�รทำ�ง�นของอดีตลูกจ้�งคนนั้นถูกปิดกั้นอย่�งสิ้นเชิง
43 ข้อสัญญ�ห้�มค้�แข่งมีคว�มแตกต่�งกับสัญญ�ห้�มเปิดเผยคว�มลับ (ผู้เขียน).
44 โปรดศึกษ� รวินท์ ลีละพัฒนะ และศุภศิษฏ์ ทวีแจ่มทรัพย์, ก�รจำ�กัดสิทธิและเสรีภ�พในก�รประกอบอ�ชีพโดยข้อสัญญ�ห้�มทำ�ก�รแข่งขัน
กับกิจก�รของน�ยจ้�งในกฎหม�ยไทย : ศึกษ�เปรียบเทียบกฎหม�ยอังกฤษและกฎหม�ยฝรั่งเศส, ร�ยง�นก�รวิจัยฉบับสมบูรณ์, คณะนิติศ�สตร์ จุฬ�ลงกรณ์
มห�วิทย�ลัย, 2559.
