Page 28 - วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน. ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 (มกราคม - เมษายน 2563)

26 วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน

การคุมครองมากกวาสําหรับกรณีนั้น ๆ และนอกเหนือจากนั้น ยังมีกฎแหงการชั่งนํ้าหนัก (rule of
35
weighing) อยูวา ในการแกปญหาการปะทะกันหรือขัดแยงกันระหวางสิทธิขั้นพื้นฐาน หลักการ หรือ
คุณคาทั้งหลายที่ไดรับการคุมครองจากรัฐธรรมนูญนั้น จะตองทําใหสิทธิขั้นพื้นฐาน หลักการ และคุณคา
พื้นฐานทั้งหลายเหลานั้นมีผลบังคับไปพรอมกัน โดยที่ไมมีสิทธิขั้นพื้นฐาน หลักการ หรือคุณคาใดที่จะ
ตองสิ้นผลไปหรือไมไดรับการคุมครองเลยในทุกกรณี การแกปญหาในทางทฤษฎีดังกลาวอาจเรียกไดวาเปน
“การประนอมสิทธิขั้นพื้นฐาน” หรือการทําใหเกิดความสมดุล (balancing) ระหวางสิทธิขั้นพื้นฐาน

หลักการ หรือคุณคาในทางรัฐธรรมนูญทั้งหลายนั่นเอง ทั้งนี้ ผูมีหนาที่ตรากฎหมาย รวมถึง
ผูมีหนาที่ในการใชและตีความกฎหมายจะตองพยายามใหสิทธิขั้นพื้นฐาน หลักการ และคุณคา
ทั้งหลายมีผลบังคับในทางความเปนจริงไปดวยกันทั้งหมดเสมอ กลาวอีกนัยหนึ่ง เมื่อเกิดกรณีที่สิทธิ

ขั้นพื้นฐาน หลักการ และคุณคาหลายประการขัดหรือแยงกัน ฝายนิติบัญญัติและผูมีหนาที่
ใชและตีความกฎหมายทั้งหลายจะเลือกใหความคุมครองสิทธิขั้นพื้นฐาน หลักการ หรือคุณคา
อยางใดอยางหนึ่งแตเพียงอยางเดียว แลวปลอยใหสิทธิขั้นพื้นฐาน หลักการ หรือคุณคาในประการอื่น
ไมไดรับการคุมครองเลยสําหรับกรณีนั้น ๆ ไมได แตทั้งนี้ ฝายนิติบัญญัติและผูใชและตีความกฎหมาย
จะตองทําใหสิทธิขั้นพื้นฐาน หลักการ และคุณคาทั้งหลายที่อาจขัดหรือแยงกันนั้นไดรับการปรับใชให

มีผลมากที่สุดหรือมีประสิทธิภาพมากที่สุดเทาที่จะเปนไปได (Optimisation Requirement)
36
กลาวอีกนัยหนึ่ง ทั้งผูมีหนาที่ตรากฎหมายและผูมีหนาที่ใชและตีความกฎหมายจะตองพยายามใหสิทธิ
ขั้นพื้นฐานมีผลบังคับหรือมีผลในทางความเปนจริงมากที่สุดเทาที่จะเปนไปได แมอาจจะมีความจําเปน

ที่ตองจํากัดสิทธิขั้นพื้นฐานของบุคคลเพื่อคุมครองประโยชนของรัฐหรือสิทธิขั้นพื้นฐานของบุคคลอื่นก็ตาม
ทั้งนี้ กฎแหงการชั่งนํ้าหนักระหวางสิทธิขั้นพื้นฐาน หลักการ และคุณคาในทางรัฐธรรมนูญทั้งหลาย
ดังกลาวนี้เองที่เปนที่มาสําคัญของ “หลักความพอสมควรแกเหตุ” (Verhältnismäßigkeitsprinzip;
Principle of Proportionality) ที่นักกฎหมายมหาชนทั้งหลายรูจักกันเปนอยางดีแลวนั่นเอง

5

การคุมครองสิทธิทางศาลและสิทธิรองทุกขในทางรัฐธรรมนูญ

ในฐานะหลักประกันสิทธิขั้นพื้นฐานที่เปนรูปธรรม

หลักการประกันสิทธิทางศาล โดยเฉพาะอยางยิ่งการประกันสิทธิทางศาลใหแกผูไดรับผลกระทบ
ตอสิทธิขั้นพื้นฐานจากการใชอํานาจของรัฐและองคกรของรัฐทั้งหลายนั้น ถือเปนเสาหลักที่สําคัญ

35 From Grundrecht versus Grundrecht – Die Problematik der Grundrechtskollision anhand von Fällen
(p. 420), by Fehn, Karsten, (1994), VR 40.
36
From Theorie der Grundrechte. Op.cit. (p. 75).