Page 25 - วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน. ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 (มกราคม - เมษายน 2563)

ปที่ 1 ฉบับที่ 1 (มกราคม – เมษายน 2563) 23

โดยสรุปอาจกลาวไดวา สิทธิขั้นพื้นฐานที่ไดรับการรับรองไวโดยบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญนั้น

มีลักษณะเปน “คุณคาพื้นฐานในทางรัฐธรรมนูญ” ที่นอกจากจะผูกพันองคกรของรัฐทุกองคกรแลว
ยังมีลักษณะเปนระบบแหงเหตุผลสําหรับการใชชีวิตอยูรวมกันในสังคมของปจเจกบุคคลทั้งหลายดวย
ดังนั้น เอกชนทั้งหลายจะตองผูกพันตนตอสิทธิขั้นพื้นฐานดวย ทั้งนี้ องคกรของรัฐที่มีหนาที่เชื่อมโยง
คุณคาของสิทธิขั้นพื้นฐานเขามาใชกําหนดความสัมพันธระหวางเอกชนกับเอกชนดวยกัน ไดแก
ศาลยุติธรรมกับฝายนิติบัญญัตินั่นเอง

4

ความชอบดวยรัฐธรรมนูญของการจํากัดสิทธิขั้นพื้นฐาน :
กฎแหงการชั่งนํ้าหนัก (rule of weighing)
และหลักความพอสมควรแกเหตุ (Principle of proportionality)

ดังที่ไดอธิบายไปแลวในตอนตนวา สิทธิขั้นพื้นฐานที่ไดรับการรับรองเอาไวในรัฐธรรมนูญนั้น

มีลักษณะเปนคุณคาพื้นฐานในทางรัฐธรรมนูญและเปนระบบแหงเหตุผลที่กํากับการใชชีวิตอยูรวมกัน
ของประชาชนที่อาศัยอยูในสังคม ดังนั้น รัฐ หนวยงานของรัฐ รวมถึงปจเจกบุคคลทั้งหลายในฐานะ
องคประกอบของสังคมจึงมีหนาที่รวมกันในการปกปองสิทธิขั้นพื้นฐาน ทั้งนี้ เพราะความตกลงรวมกัน
ในการพิทักษสิทธิขั้นพื้นฐานนั้นมีผลเทากับวาประชาชนทั้งหลายไดรวมกันพิทักษคุณคาพื้นฐาน
ของสังคมการเมืองดวยนั่นเอง อยางไรก็ตาม สิทธิขั้นพื้นฐานที่ไดรับการรับรองและคุมครองเอาไวใน

รัฐธรรมนูญนั้นหาไดมีลักษณะเปนคุณคาสูงสุดเด็ดขาดอันมิอาจถูกจํากัดลงไดเลยแตอยางใด ทั้งนี้
เพราะในสังคมการเมืองนั้นยังมีคุณคาประการอื่น ๆ ที่ดํารงอยูและจําเปนตองไดรับการคุมครองโดย
รัฐเชนเดียวกัน ในทางวิชาการสิทธิขั้นพื้นฐานมองวา สิทธิขั้นพื้นฐานหรือสิทธิตามรัฐธรรมนูญไมไดมี

ลักษณะเปน “กฎเกณฑ” (Rule) ที่มีผลบังคับเด็ดขาดตายตัว (definitive) ที่ไมอาจถูกจํากัดลงไดเลย
หากแตสิทธิขั้นพื้นฐานนั้นกลับมีลักษณะเปน “หลักการ” (Principle) ที่กําหนด “ความควรตองเปน”
(ought) ในลักษณะที่ไมเด็ดขาดตายตัว (Prima facie) คําถามตอมามีอยูวา เมื่อเราสรุปวาสิทธิ
27
ขั้นพื้นฐานมีสถานะเปนหลักการที่มีผลบังคับไมเด็ดขาดตายตัวแลว ปจเจกบุคคลทั้งหลายจะ
เรียกรองใหรัฐคุมครองสิทธิขั้นพื้นฐานของตนไดจนถึงขอบเขตเพียงใด คําตอบในเรื่องนี้มีอยูวา

สิทธิขั้นพื้นฐานที่รัฐธรรมนูญรับรองจะมีผลบังคับเพียงใดขึ้นอยูกับความเปนไปไดในทางขอเท็จจริงและ
ขอกฎหมายอื่น ๆ ที่จะตองนํามาพิจารณาประกอบดวยเสมอเพื่อชี้ขาดวาในกรณีเฉพาะเรื่อง
เฉพาะราวนั้น ปจเจกบุคคลแตละคนควรไดรับการคุมครองสิทธิขั้นพื้นฐานของตนในขอบเขตเพียงใด
28

27 From Theorie der Grundrechte (p. 87), by Alexy, Robert, 1994, Baden-Baden.
28 Ibid.