Page 30 - วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน. ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 (มกราคม - เมษายน 2563)
P. 30
28 วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน
สมัยใหม หลายฉบับก็ไดพยายามขยายความคุมครองสิทธิทางศาลออกไปโดยใชกลไกเรื่อง “สิทธิ
43
รองทุกขในทางรัฐธรรมนูญ” เพราะกลไกดังกลาวเปนการเปดโอกาสใหประชาชนมีอํานาจอยางกวางขวาง
ในการฟองคดีตอศาลเพื่อใหชี้ขาดความชอบดวยรัฐธรรมนูญของการใชอํานาจรัฐ ไมวาจะเปนอํานาจ
ในการตรากฎหมาย การใชอํานาจบริหาร หรือการใชอํานาจตุลาการก็ตาม ดังนั้น เมื่อพิจารณาถึง
หลักการประกันสิทธิทางศาลซึ่งเปนหลักการพื้นฐานของนิติรัฐ ประกอบเขากับการรับรอง “เสรีภาพ
ทั่วไป” และ “สิทธิรองทุกขในทางรัฐธรรมนูญ” แลว จะเห็นไดชัดวา รัฐธรรมนูญฉบับใดที่มีกลไก
ทั้งสามประการดังกลาว นาจะเปนรัฐธรรมนูญที่มีระบบการประกันสิทธิขั้นพื้นฐานที่มีประสิทธิภาพและ
ประชาชนไดรับการคุมครองสิทธิขั้นพื้นฐานทั้งในทางกฎหมายและในทางปฏิบัติอยางแทจริง
คําถามสําคัญในประการตอมา คือ ศาลทั้งหลายจะทําหนาที่ในการคุมครองสิทธิขั้นพื้นฐาน
หรือสิทธิตามรัฐธรรมนูญไดอยางไร ในชั้นตนนี้เราอาจอธิบายเปนเบื้องตนไดวา ศาลที่มีพันธกิจ
หนาที่ในการคุมครองสิทธิขั้นพื้นฐานนั้น ไดแก ศาลรัฐธรรมนูญ ศาลปกครอง รวมถึงศาลยุติธรรม
ดวย โดยในกรณีของศาลรัฐธรรมนูญนั้นจะทําหนาที่หลักในการตรวจสอบความชอบดวยรัฐธรรมนูญ
ของกฎหมาย โดยตรวจสอบวากฎหมายที่มีเนื้อหาเปนการจํากัดสิทธิขั้นพื้นฐานนั้นไดตราขึ้นโดยเปน
ไปตามเงื่อนไขที่รัฐธรรมนูญกําหนดเอาไวหรือไม โดยการตรวจสอบความชอบดวยรัฐธรรมนูญของ
กฎหมายนั้นอาจมีขั้นตอนที่เปนสาระสําคัญ 3 ประการ คือ 1) การตรวจสอบวากฎหมายเชนวา
44
นั้นมีเนื้อหาเปนการจํากัดสิทธิขั้นพื้นฐานที่ไดรับการรับรองไวเปนการเฉพาะในรัฐธรรมนูญมาตราใด
43 ยกตัวอยางเชน มาตรา 93 I Nr. 4a ของกฎหมายพื้นฐาน (Basic Law) หรือรัฐธรรมนูญเยอรมัน กับมาตรา 213 ของ
รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 ซึ่งบัญญัติวา “บุคคลซึ่งถูกละเมิดสิทธิหรือเสรีภาพที่รัฐธรรมนูญคุมครองไวมี
สิทธิยื่นคํารองตอศาลรัฐธรรมนูญเพื่อมีคําวินิจฉัยวาการกระทํานั้นขัดหรือแยงตอรัฐธรรมนูญ ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑ วิธีการ และเงื่อนไข
ที่บัญญัติไวในพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยวิธีพิจารณาของศาลรัฐธรรมนูญ”.
44 From Grundrechte, Staatsrecht II (p. 80 ff), by Kingreen, Thorsten / Poscher, Ralf, 2019, Heidelberg.

