Page 20 - วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน. ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 (มกราคม - เมษายน 2563)

18 วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน

ชีวิตอยูรวมกันอยางมีเหตุมีผล โดยปจเจกบุคคลทั้งหลายยอมมีความสามารถที่จะใชชีวิตโดยปราศจาก

ความกลัวจากการใชอํานาจตามอําเภอใจของรัฐ มีอิสระเสรีที่จะกระทําการใดหรือไมกระทําการใดก็ได
อยางมีเหตุมีผล ยอมกลาวอางไดวาตนเองสมควรไดรับการปฏิบัติอยางเสมอภาคและไมถูกเลือกปฏิบัติ
จากรัฐและบุคคลอื่น ๆ ที่เปนองคประกอบของสังคม มีความชอบธรรมที่จะดําเนินชีวิตไปตาม
มโนสํานึกแหงตน รวมถึงมีเสรีภาพที่จะแสดงความคิดเห็นหรือผลแหงการใชความคิดแหงตนไดโดยไมมี
อุปสรรคขัดขวางดวย แมในปจจุบันนี้จะยังไมมีผูใดใหคําจํากัดความของ “ศักดิ์ศรีความเปนมนุษย”
16
ไวโดยชัดเจนแนนอนก็ตาม ก็ยังคงตองนับวาศักดิ์ศรีความเปนมนุษยเปนคุณคาอันเปนรากฐานของ
17
รัฐธรรมนูญ และการคุมครองสิทธิขั้นพื้นฐานในเรื่องอื่น ๆ ไมวาจะเปนสิทธิในชีวิตและรางกาย สิทธิ
ในทรัพย เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น หรือเสรีภาพในทางมโนธรรม ตางมีที่มาจากการเคารพใน

ศักดิ์ศรีความเปนมนุษยทั้งสิ้น

3

ผลผูกพันของสิทธิขั้นพื้นฐาน

คําอธิบายในทางทฤษฎีที่สําคัญอีกประการหนึ่งที่เปนพื้นฐานในการทําความเขาใจเหตุผลของ

การรับรองสิทธิขั้นพื้นฐาน ไดแก คําอธิบายในเรื่อง “ผลผูกพันของสิทธิขั้นพื้นฐาน” ทฤษฎีดังกลาวนี้
มีคําถามที่สําคัญอยูวา สิทธิขั้นพื้นฐานทั้งหลายที่ไดรับการรับรองไวโดยบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญนั้น
มีผลผูกพันผูใดใหตองเคารพสิทธิขั้นพื้นฐานบาง ทั้งนี้ ในความเขาใจโดยทั่วไป รวมถึงคําสอนในทาง
ตํารานั้น สิทธิขั้นพื้นฐานที่ไดรับการรับรองไวในบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญยอมกอใหเกิดผลผูกพัน
ในแนวดิ่งระหวางรัฐและเอกชน (Vertical effect of constitutional rights) กลาวคือ รัฐและบรรดา
18
องคกรของรัฐทั้งหลายที่มีอํานาจมหาชนหรืออํานาจเหนือหรือที่เรียกวาอํานาจบังคับฝายเดียว ไมวา
จะเปนอํานาจในการตรากฎหมาย อํานาจบริหาร หรืออํานาจตุลาการ จะตองผูกพันตอสิทธิขั้นพื้นฐาน
กลาวใหแคบเขา การใชอํานาจเหนือหรืออํานาจบังคับฝายเดียวดังกลาวของรัฐและองคกรของรัฐ

ที่มีลักษณะเปนการจํากัดสิทธิขั้นพื้นฐานของเอกชนทั้งหลายนั้นจะชอบดวยรัฐธรรมนูญก็ตอเมื่อ

16 แหลงเดิม. (น. 117).
17 จาก หลักพื้นฐานสิทธิเสรีภาพและศักดิ์ศรีความเปนมนุษย (น. 86), โดย บรรเจิด สิงคเนติ, 2562, กรุงเทพฯ: วิญูชน, พิมพครั้งที่ 6.
18 จาก ทฤษฎีสิทธิขั้นพื้นฐาน. เลมเดิม. (น. 116).