Page 27 - ประมวลความเห็นทางกฎหมาย ระหว่างวันที่ 1 มิถุนายน 2559 ถึงวันที่ 15 สิงหาคม 2560

๒๕

(๗) จัดใหเด็กกระทํากิจกรรมเพื่อพัฒนาตนเองทางดานคุณธรรม จริยธรรม และบําเพ็ญ
ประโยชนตอสังคม

หากปรากฏชัดวาผูปกครองหรือผูที่รับเด็กไวปกครองดูแลละเลยไมปฏิบัติตามขอกําหนด
ของพนักงานเจาหนาที่หรือผูมีหนาที่คุมครองสวัสดิภาพเด็กตาม ก็ใหพนักงานเจาหนาที่หรือผูมีหนาที่
คุมครองสวัสดิภาพเด็กรับเด็กกลับไปดูแลไดตามมาตรา ๔๔ และการดําเนินการใดๆ ทั้งหมดตองคํานึงถึง
ประโยชนสูงสุดของเด็กที่ตองไดรับการพัฒนาการตามวัยและไดรับการคุมครองตามเจตนารมณของ
กฎหมาย

ดังนั้น โดยหลักการของการแกไขนี้ เปนประเด็นที่สอดคลองกับอนุสัญญาวาดวยสิทธิเด็ก
Convention on the rights of the child ขอ ๑๙ โดยเปาหมายสําคัญในการแกไขประมวลกฎหมาย
17
อาญาดังกลาวนี้คือการขยายกรอบอายุเพื่อคุมครองเด็กใหเติบโต มีพัฒนาการตามวัย โดยเด็กแตละวัย
จะมีการเรียนรูการพัฒนาที่แตกตางกัน ถาเด็กไดมีการเรียนรูตามวัยเด็กจะมีพัฒนาการที่ควรจะ
เปนการพัฒนาระบบความคิดเกี่ยวกับการรับรู การตัดสินใจ การจัดการที่เกี่ยวกับตัวเอง โดยชวงปฐมวัย

(๐ - ๕ ป) จะเรียนรูเกี่ยวกับตัวเองเปนหลัก ชวง ๖ – ๙ ป จะเริ่มเรียนรูเหตุผลงายๆ ไมซับซอน
ตรงไปตรงมา เมื่ออยูในสถานการณบางสถานการณเด็กจะไมสามารถแกไขสถานการณโดยใชความคิด
ที่ซับซอนได ชวง ๑๒ – ๑๓ ป เด็กจะสามารถประมวลผลโดยนําประสบการณมาเชื่อมโยงทําความเขาใจ

กับสิ่งตางๆ ไดมากขึ้น แตยังไมสมบูรณ สามารถตอบไดวาสิ่งใดเกิดขึ้นกับตัวเองอยางไร เรียนรูเพื่อเลือก
ตัดสินใจไดดวยตนเอง เมื่อเด็กยังไมสามารถตัดสินใจดวยตนเองอยางสมบูรณ จึงตองพิจารณาวาคนที่มี
อํานาจตัดสินใจแทนไดตัดสินใจโดยคํานึงถึงประโยชนสูงสุดของเด็กหรือไม จะมีกลไกใดที่จะชวยควบคุม
18
การตัดสินใจแทนเด็ก หากเด็กมีพฤติกรรมเสี่ยง มีการกระทําที่ไมเหมาะสม เชน ลักขโมย การใชความ
รุนแรง เปนตน ตองไดรับการรักษาดูแลจากจิตแพทย การนําเด็กเขาสูกระบวนการยุติธรรมจะไมไดรับ
การรักษาหรือแกไข ซึ่งอาจสงผลใหเด็กมีการพัฒนาและเติบโตอยางมีพฤติกรรมที่ไมเหมาะสมตอไป
ในอนาคต การกําหนดอายุขั้นต่ําในการรับผิดทางอาญาซึ่งปจจุบันกําหนดไว ๑๐ ป เปน ๑๒ ป จึงสอดคลอง
กับหลักการทางการแพทยเพื่อใหการพัฒนากระบวนการคิดแบบซับซอนของเด็กมีความสมบูรณมากขึ้น

และเปนไปในแนวทางเดียวกันกับกฎหมายอาญาของตางประเทศ ดังตัวอยางตอไปนี้

ตัวอยางกฎหมายตางประเทศ

ประเทศเยอรมนี ปจจุบันไดกําหนดอายุขั้นต่ําในการรับผิดทางอาญาเปน ๑๔ ป จากในอดีต
เคยใชเกณฑ ๑๒ ป อยางไรก็ตามโครงสรางความรับผิดอาญาของระบบกฎหมายเยอรมันแตกตางกับ
ประเทศไทย คือองคประกอบภายในของความผิดจะตองประกอบดวยความชั่ว (schuld) ซึ่งเด็กที่มีอายุนอย
19
จะขาดความสามารถในการทําชั่ว แมการกระทําของเด็กเปนสิ่งที่ผิดก็ไมอาจตําหนิได จึงไมมีเหตุผลที่จะ
ลงโทษเด็กที่อายุนอยกวา ๑๔ ป ที่ไดกระทําการอันกฎหมายบัญญัติเปนความผิด

17 ขอ 19 รัฐภาคีจะดําเนินการที่เหมาะสมทั้งปวงดานนิติบัญญัติ บริหาร สังคมและการศึกษา ในอันที่จะคุมครองเด็ก
จากรูปแบบทั้งปวงของความรุนแรง ทั้งทางรางกายและจิตใจ...
18 แพทยหญิงพรรณพิมล วิปุลากร ผูตรวจราชการกระทรวง สังกัดกระทรวงสาธารณสุข
19 จันทรเพ็ญ แจมมาก.การกระทําโดยบันดาลโทสะกับความรับผิดทางอาญา ศึกษาเปรียบเทียบกฎหมายอาญาอังกฤษ
เยอรมัน และไทย. วิทยานิพนธนิติศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิต. พ.ศ. 2545 หนา 19