Page 237 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
P. 237
สำานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
แต่เป็นการคุ้มครองการใช้สิทธิของประชาชน สิทธิชุมชน ในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร การจัดการบำารุงรักษา
และการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติสิ่งแวดล้อม กำาหนดหลักเกณฑ์การใช้ที่ดิน กำาหนดมาตรฐาน
การใช้ที่ดิน เพื่อให้การวางผังเมืองพัฒนาและดำาเนินการตามผังเมืองเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและ
ประสิทธิผลเพื่อประโยชน์ในการดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน ด้วยการมีส่วนร่วม
ตามข้อเสนอนี้หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ กรมโยธาธิการและผังเมือง ควรมีการจัดทำาคู่มือในเชิง
เนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับผังเมืองสำาหรับประชาชน ที่จะทำาความเข้าใจในผังและการมีส่วนร่วม เช่น นอกจาก
การมีคู่มืออธิบายขั้นตอนผังเมือง สีและความหมายของสีในผังเมือง รวมทั้งการนำาไปใช้ประโยชน์แล้ว ควรมี
การจัดทำาคู่มือที่ให้ประชาชนได้เข้าใจมาตรฐานการใช้ที่ดินประเภทต่างๆ กิจการที่เป็นข้อห้าม รวมทั้ง
การอธิบายประเภทอุตสาหกรรมและกิจกรรมในบัญชีท้ายกฎกระทรวง เพื่อให้ประชาชนมีความรู้ในกิจกรรม
ที่จะมีผลต่อการใช้ที่ดิน นอกจากนี้ การจัดทำาคู่มือให้ประชาชนได้ทราบสาระของการวางผังในแต่ละขั้นตอน
จะทำาให้เกิดความเข้าใจและส่งเสริมการมีส่วนร่วมอย่างเข้าใจและเข้าถึง ทั้งการมีส่วนร่วมของประชาชน
ชุมชน และท้องถิ่น ที่จะเป็นผู้วางผังเมื่อมีการกระจายอำานาจและผู้ปฏิบัติ
หน่วยงานด้านสิทธิมนุษยชนและกฎหมาย ได้แก่ สำานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
องค์กรด้านสิทธิมนุษยชน และองค์กรด้านกฎหมาย ควรจัดทำาคู่มือการทำาความเข้าใจด้านสิทธิมนุษยชน
สิทธิชุมชน และการใช้สิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชนในกฎหมายผังเมือง รวมทั้งการส่งเสริมความเข้าใจ
ต่อสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน ในการดำาเนินงานตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องในการนำาผัง
ไปใช้ประโยชน์ และการใช้สิทธิการมีส่วนร่วมเพื่อให้ประชาชนและชุมชนท้องถิ่นสามารถเข้าใจสิทธิ
การมีส่วนร่วมในกระบวนการผังเมือง โดยมีการเตรียมตัวในด้านเนื้อหา ข้อมูลชุมชน และเข้าใจการนำาผังเมือง
ไปใช้ประโยชน์ เช่น ในการนำาไปจัดทำาแนวทางพัฒนาชุมชน การจัดทำาข้อบัญญัติท้องถิ่น ธรรมนูญชุมชน
ผังชุมชน เป็นต้น
2) ก�รพัฒน�กลไกและกระบวนก�รว�งผังแบบมีส่วนร่วม โดยส�ม�รถประส�นคว�มร่วมมือ
กับชุมชน เครือข่�ย และหน่วยง�นที่เกี่ยวข้อง เพื่อพัฒนากลไกและกระบวนการวางผังแบบมีส่วนร่วม
ในแบบมีส่วนร่วมคิด ร่วมทำา ร่วมรับผิดชอบ ในการปฏิบัติให้เป็นไปตามผังเมืองและเป็นการมีส่วนร่วม
กำาหนดนโยบายสาธารณะในการจัดการใช้ประโยชน์ที่ดินที่เป็นการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิชุมชนและ
สิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
ตามข้อเสนอนี้ สำานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติสามารถพิจารณาคำาร้องเรียนเกี่ยวกับ
ผังเมืองเป็นพื้นที่นำาร่องและประสานกับกรมโยธาธิการและผังเมือง และองค์กรด้านวิชาการ วิชาชีพ องค์กร
ประชาสังคม เพื่อพัฒนาความร่วมมือส่งเสริมสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชนในกระบวนการ
วางผังในทุกขั้นตอน โดยมีการจัดทำาแนวทางความร่วมมือ แนวทางปฏิบัติและการประเมินผลการดำาเนินงาน
เป็นระยะ เพื่อส่งเสริมและพัฒนาการมีส่วนร่วมในระยะยาวต่อไปในพื้นที่อื่น
236
