Page 234 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
P. 234
ผังเมืองกับก�รคุ้มครองสิทธิชุมชน
และสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
ข้อมูลข่าวสารที่ประชาชนสามารถเข้าใจเพื่อการมีส่วนร่วม การนำามาตรฐานผังเมืองไปสู่การจัดทำาข้อกำาหนด
การใช้ที่ดินที่คุ้มครองสิทธิในการดำารงชีวิต การประกอบอาชีพ และไม่ก่อผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและ
สุขภาพ
ในส่วนของกระบวนการผังเมืองที่มีผลต่อสิทธิชุมชนและการมีส่วนร่วมของประชาชนมีประเด็น
สำาคัญคือ สิทธิในข้อมูลข่าวสารและการมีส่วนร่วมของประชาชนในกระบวนการผังเมือง ได้แก่
2.1) ช่วงระหว่�งผังรอประก�ศ คว�มล่�ช้�ในก�รประก�ศ และกรณีผังเมืองหมดอ�ยุ
ก�รบังคับใช้
ซึ่งขาดการกำาหนดมาตรการควบคุมการใช้ประโยชน์ที่ดินและอาคาร ทำาให้เกิดการพัฒนากิจกรรม
ที่ส่งผลกระทบต่อชุมชนและขัดแย้งกับสาระสำาคัญของผังเมือง และมีการปรับปรุงผังเมืองรวมจังหวัดที่
รอประกาศ โดยเป็นผังเมืองรวมจังหวัดที่ได้ผ่านกระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชนตามกฎหมายแล้ว
และผ่านความเห็นชอบของกรรมการผังเมืองและขั้นตอนเพื่อเตรียมประกาศกฎกระทรวง แต่ได้มีการสั่งการ
ให้มีการปรับปรุงใหม่ โดยอ้างเหตุผลการสนองนโยบายรัฐ การลงทุน โดยขาดการมีส่วนร่วมของประชาชน
2.2) ช่วงระหว่�งก�รดำ�เนินก�รว�งผัง
ได้แก่ การที่ประชาชนไม่ได้รับข้อมูลข่าวสารที่เข้าใจได้ก่อนการมีส่วนร่วมแสดงข้อคิดเห็น
และการยื่นคำาร้องและการมีส่วนร่วม ส่วนใหญ่เป็นการได้รับแจ้งในการเข้าร่วมประชุมรับฟังความคิดเห็น
ตามกฎหมาย ซึ่งมีการจัดอย่างน้อยหนึ่งครั้ง และแม้ว่าอาจจะมีการจัดหลายครั้งแต่เป็นการจัดประชุมชี้แจง
โดยมีการให้ข้อมูลเพียงผังและข้อกำาหนดในการประชุม ข้อมูลล่วงหน้าเป็นเพียงการติดประกาศ
และการที่ประชาชนต้องไปติดตามที่สำานักงานโยธาธิการและผังเมือง รวมทั้งจากอินเทอร์เน็ต มิได้เป็น
การนำาข้อมูลมาในกระบวนการทำาความเข้าใจร่วมกัน
2.3) ช่วงหลังประก�ศใช้บังคับ
เกี่ยวกับการใช้สิทธิในการขอแก้ไข ปรับปรุง และการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารในการขอแก้ไขผังเมือง
ตลอดจนการมีส่วนร่วมของประชาชน สิทธิชุมชนที่จะมีสิทธิในการตัดสินใจให้มีการปรับปรุงแก้ไข
6.1.2 ด้านกฎหมาย
จากการทำางาน การรวบรวมเอกสารของคณะผู้วิจัย และกรณีข้อร้องเรียนที่ได้มีการยื่นเข้ามายัง
สำานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ และคำาพิพากษาในประเด็นที่เกี่ยวข้อง พบว่ามีประเด็น
ปัญหาด้านกฎหมายผังเมืองที่เกี่ยวข้องกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
ปรากฏในแต่ละช่วงระยะเวลาของการวางและจัดทำาผังเมือง ตั้งแต่ขั้นตอนการจัดทำาระหว่างการประกาศ
บังคับใช้ จนกระทั่งสิ้นสุดระยะเวลาบังคับใช้
233
