Page 205 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน

สำานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ

2) ก�รจัดประชุมชี้แจงเพื่อรับฟังคว�มคิดเห็นประช�ชนไม่เพียงพอ

พระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 มาตรา 19 กำาหนดว่า ในการวางและจัดทำาผังเมืองรวม

ให้สำานักผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่นแล้วแต่กรณี จัดให้มีการโฆษณาให้ประชาชนทราบ แล้วจัดการ

ประชุมไม่น้อยกว่าหนึ่งครั้ง เพื่อรับฟังข้อคิดเห็นของประชาชนในท้องที่ที่จะมีการวางและจัดทำาผังเมือง
รวมนั้น

ปัญหาที่พบ คือ เมื่อกฎหมายกำาหนดเกณฑ์ขั้นตำ่า โดยให้มีการจัดประชุมไม่น้อยกว่าหนึ่งครั้ง
โดยมิได้กำาหนดให้จัดประชุมอย่างทั่วถึง จึงส่งผลให้ประชาชนในพื้นที่ที่จะมีการวางและจัดทำาผังเมืองนั้น

ไม่ได้รับข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับการจัดทำาผังเมืองที่เพียงพอ

อย่างไรก็ตาม การจัดประชุมชี้แจงเพียงหนึ่งครั้งหรือหลายครั้งหากไม่มีการกำาหนดหลักเกณฑ์
วิธีการการให้ข้อมูลที่กว้างขวางและหลากหลาย ประชาชนผู้มีส่วนเกี่ยวข้องสามารถเข้าถึงได้ง่ายก็ไม่อาจ

ถือได้ว่าเป็นการรับฟังความคิดเห็นของประชาชนอย่างทั่วถึงได้

การใช้สิทธิแก้ไขเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ในที่ดิน

1) ก�รเปลี่ยนแปลงก�รใช้ประโยชน์ที่ดิน โดยไม่ได้รับฟังคว�มคิดเห็นของประช�ชน

ตามกฎหมายผังเมือง ประชาชนผู้มีส่วนได้เสียในการวางหรือจัดทำาผังเมือง มีสิทธิในการยื่นคำาร้อง

ขอแก้ไขเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินตามผังเมืองได้ ในขั้นตอนระหว่างการปิดประกาศ 90 วัน
ตามมาตรา 23 แห่งพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 และแม้ผังเมืองจะประกาศใช้บังคับแล้ว ประชาชน

ก็ยังมีสิทธิในการขอแก้ไขได้ทุกเมื่อ ซึ่งคำาร้องขอแก้ไขเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินดังกล่าว จะถูกส่ง

เข้าสู่กระบวนการพิจารณาของคณะกรรมการผังเมือง เพื่อพิจารณาว่าคำาร้องของประชาชนดังกล่าวมีเหตุ
เหมาะสมเพียงพอที่จะต้องดำาเนินการแก้ไขผังเมืองหรือไม่

กรณีที่ไม่มีประชาชนผู้มีส่วนได้เสียยื่นคำาร้องขอเพื่อแก้ไขเปลี่ยนแปลงผังเมืองในขั้นตอน

การปิดประกาศ 90 วัน การแก้ไขเปลี่ยนแปลงผังเมืองโดยคณะกรรมการผังเมืองไม่สามารถกระทำาได้
ซึ่งศาลปกครองสูงสุดได้เคยมีคำาวินิจฉัยเกี่ยวกับการแก้ไขเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดิน

ในผังเมืองว่าคณะกรรมการผังเมืองไม่มีอำานาจในการเปลี่ยนแปลงแก้ไขผังเมืองโดยไม่รับฟังความคิดเห็น

ของประชาชนและการแก้ไขเปลี่ยนแปลงผังเมืองตามมาตรา 24 แห่งพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518
ต้องมีการยื่นคำาร้องมาจากประชาชน ทั้งนี้ ตามกรณีศึกษาแนวทางการวินิจฉัยในคำาพิพากษาศาลปกครอง

สูงสุด ที่ ฟ.13/2547

กรณีศึกษา เป็นคดีเกี่ยวกับการฟ้องขอให้เพิกถอนกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมจังหวัด

สมุทรปราการ พ.ศ. 2544 ออกตามความในพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 เฉพาะพื้นที่ตำาบล

คลองด่าน อำาเภอบางบ่อ จังหวัดสมุทรปราการ ด้วยเหตุการณ์ดำาเนินการของผู้ถูกฟ้องคดี ที่ประกาศบังคับใช้

ผังเมืองรวมจังหวัดสมุทรปราการ โดยไม่ชอบด้วยกฎหมายตามรัฐธรรมนูญ พระราชบัญญัติการผังเมือง

204