Page 126 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง โครงการศึกษาวิจัยปัญหาการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมของบุคคลผู้ที่มีอาการตาบอดสี

117

คือการให้สิทธิพิเศษหรืออภิสิทธิ์แก่บุคคลใดเหนือกว่าบุคคลหนึ่งเพื่อให้บุคคลที่ด้อยกว่าเกิดความเท่าเทียมกัน
กับบุคคลที่เหนือกว่า

การเลือกปฏิบัติที่รัฐธรรมนูญห้ามตามหลักความเสมอภาค คือ "การเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็น
ธรรม" (Unfair discrimination) การปฏิบัติต่อบุคคลที่แตกต่างกัน (Different treatment) สามารถกระทําได้
เพียงแต่มีข้อจํากัด 2 ประการ คือ
1) ห้ามมิให้แบ่งแยกบุคคลออกเป็นประเภทโดยคํานึงถึงศาสนานิกาย ลัทธินิยม
2) การปฏิบัติต่อบุคคลที่ถูกแบ่งแยกประเภทแตกต่างกันจะกระทําได้และบางกรณีจําเป็น

ต้องกระทําด้วย แต่การเลือกปฏิบัติเช่นว่านี้ต้องมีเหตุผลอันหนักแน่นควรค่าการรับฟังได้ (Raison objectivement
plausible) เมื่อ "บุคคลที่เหมือนกันในสาระสําคัญจะต้องปฏิบัติเหมือนกัน และบุคคลที่ต่างกันในสาระสําคัญ
จะต้องปฏิบัติแตกต่างกัน" ตามหลักการเลือกปฏิบัติโดยเป็นธรรม

หลักความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัตินี้ สามารถกล่าวได้ว่า นอกจากความเสมอภาค
และการไม่เลือกปฏิบัติในความหมายทั่วไปแล้ว มาตรา 30 วรรคสาม แห่งรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
พุทธศักราช 2550 ได้นําหลักการที่เรียกว่า การเลือกปฏิบัติที่เป็นธรรม (Positive discrimination) มาใช้เพื่อ
ยืนยันว่า ในกรณีที่มีการเลือกปฏิบัติ รัฐสามารถกระทําได้ หากการเลือกปฏิบัติดังกล่าวเป็นไปเพื่อการขจัด

อุปสรรคหรือส่งเสริมให้บุคคลสามารถใช้สิทธิและเสรีภาพได้เช่นเดียวกับบุคคลอื่น
นอกจากนี้เพื่อเป็นการคุ้มครองความเสมอภาคเท่าเทียม รัฐธรรมนูญได้บัญญัติให้รัฐมีหน้าที่
ในการดําเนินนโยบายด้านต่างๆ รวมถึงการดําเนินนโยบายด้านกฎหมายและกระบวนการยุติธรรมเพื่อประกัน
หลักความเสมอภาคต่อหน้ากฎหมาย ซึ่งบุคคลต้องได้รับความคุ้มครองโดยไม่แบ่งแยก อาทิ การดูแลให้มีการ

ปฏิบัติและบังคับการให้เป็นไปตามกฎหมายอย่างถูกต้อง รวดเร็ว เป็นธรรมและทั่วถึง เป็นต้น
การเลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรมนี้จึงถูกอธิบายว่า หมายถึง การเลือกปฏิบัติที่ปราศจากเหตุผล
หรือไร้เหตุผล ถ้าเป็นเหตุผลที่คนทั่วไปยอมรับ ก็จะไม่ถือเป็นการเลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรม
การกระทําใดจะเป็นการเลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรมหรือไม่ พิจารณาจาก 2 ปัจจัยประกอบกัน

คือ การปฏิบัติที่แตกต่าง และลักษณะที่ไม่เป็นธรรม การที่บุคคลได้รับการปฏิบัติที่แตกต่าง เพราะถิ่นกําเนิด
เชื้อชาติ ภาษา เพศ อายุ และศาสนา แต่ถ้าการปฏิบัตินั้นมีเหตุผลที่คนทั่วไปยอมรับได้ ดังเช่นในการประชุม
ร่วมกันของรัฐสภาในการพิจารณาให้ความเห็นชอบร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช….

นายแก้วสรร อติโพธิ สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ ได้ยกตัวอย่างว่า กรณีที่กองทัพไทยไม่รับผู้หญิงเข้าเป็น
ทหารเรือเพราะเหตุผลทางกายภาพแม้จะเป็นการปฏิบัติที่แตกต่าง แต่ไม่ได้มีลักษณะที่ไม่เป็นธรรม จึงไม่เป็น
การเลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรม (รายงานการประชุมร่วมกันของรัฐสภา ครั้งที่ 3 (สมัยสามัญ ครั้งที่ 2), 2540 :
165-166.)
นอกจากนี้มาตรการทางกฎหมายเพื่อขจัดการเลือกปฏิบัติที่ปรากฏในมาตรา 30 เป็นการ

ให้ความคุ้มครองไม่ให้องค์กรของรัฐ “ออกกฎหมาย” หรือ “มีการกระทํา” ที่เลือกปฏิบัติอันไม่เป็นธรรมต่อ
ประชาชน รัฐธรรมนูญไม่ได้ให้ความคุ้มครองระหว่างเอกชนด้วยกัน การจะให้ความคุ้มครองการเลือกปฏิบัติ
ระหว่างเอกชน จะต้องมีกฎหมายบัญญัติเป็นพิเศษเฉพาะ (รายงานการประชุมร่วมกันของรัฐสภา ครั้งที่ 3