Page 90 - รายงานการศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง ปัญหาและมาตรการทางกฎหมายในการรับรองและคุ้มครองสิทธิในความเป็นอยู่ส่วนตัว
P. 90
๗๕
๔.๒.๒ กรณีการน าศพของผู้ป่วยโรคเอดส์มาจัดแสดง โดยระบุรายละเอียดเกี่ยวกับ
ผู้ป่วยนั้น
(๑) ข้อเท็จจริง
มูลนิธิคุ้มครองสิทธิด้านเอดส์และองค์กรเครือข่ายได้ยื่นเรื่องต่อคณะ
กรรมการิสิทธิมนุษยชนแห่งชาติเพื่อขอให้ตรวจสอบและด่าเนินการยุติการละเมิดสิทธิมนุษยชนกรณีการ
น่าศพของผู้ป่วยที่เสียชีวิตด้วยโรคเอดส์มาจัดแสดง และเปิดให้ประชาชนทั่วไปเข้าชม โดยผู้จัดงาน
ดังกล่าวอ้างว่าเพื่อเป็นอุทาหรณ์ให้บุคคลทั่วไปเกรงกลัวต่อโรคเอดส์ ทั้งนี้ ผู้จัดงานนั้นได้ระบุชื่อและ
นามสกุลของผู้ตาย รวมทั้งประวัติของผู้ตายนั้นว่าประกอบอาชีพอะไรหรือใช้ชีวิตแบบใดจึงติดเชื้อ HIV
เช่น ขายบริการ หรือใช้ยาเสพติด เป็นต้น แม้ว่ากรณีดังกล่าวผู้ตายได้ท่าหนังสือแสดงความยินยอมให้น่า
ศพไปใช้เพื่อการศึกษาได้ก็ตาม
(๒) ประเด็นปัญหาทางกฎหมาย
ประเด็นที่หนึ่ง ข้อมูลประวัติเกี่ยวกับผู้ตายนั้นมีลักษณะเป็นข้อมูลอัน
เกี่ยวกับสิทธิในความเป็นส่วนตัวหรือไม่
ประเด็นที่สอง การน่าศพผู้ตายด้วยโรคเอดส์มาจัดแสดงโดยระบุ
รายละเอียดเกี่ยวกับประวัติส่วนตัวของบุคคลนั้นตามกรณีศึกษาเป็นการแทรกแซงสิทธิ
ในความเป็นส่วนตัวอันเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนของผู้ตายนั้นหรือไม่
ประเด็นที่สาม การคุ้มครองสิทธิมนุษยชนจะครอบคลุมไปถึงบุคคล
ผู้เสียชีวิตไปแล้วหรือไม่
(๓) แนวทางการพิจารณา
ประเด็นที่หนึ่ง ข้อมูลประวัติเกี่ยวกับผู้ตายนั้นมีลักษณะเป็นข้อมูลอัน
เกี่ยวกับสิทธิในความเป็นส่วนตัวหรือไม่
ในบริบทของกฎหมายและข้อตกลงระหว่างประเทศ ข้อมูลเกี่ยวกับ
ประวัติส่วนตัวของบุคคลหนึ่งย่อมเป็นข้อมูลที่เกี่ยวด้วยสิทธิในความเป็นอยู่ส่วนตัวเกี่ยวกับข้อมูล ส่วน
บุคคลและสิทธิในชีวิตและร่างกาย ในลักษณะที่เป็นศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ตามนัยแห่งสิทธิในความ
เป็นอยู่ส่วนตัวที่ได้รับการรับรองและคุ้มครองไว้โดยชัดแจ้งในข้อ ๑๒ แห่งปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิ
มนุษยชน และข้อ ๘ วรรคหนึ่ง ของอนุสัญญาแห่งยุโรปว่าด้วยการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนและเสรีภาพ
ขั้นพื้นฐาน ดังที่ได้กล่าวแล้วข้างต้น กล่าวอีกนัยหนึ่ง ข้อมูลดังกล่าวย่อมเกี่ยวด้วยสิทธิในความเป็นอยู่
ส่วนตัวในส่วนที่เกี่ยวกับข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ตายนั้นนั่นเอง
ในบริบทของกฎหมายของประเทศไทย ข้อมูลเกี่ยวกับประวัติส่วนตัวของ
บุคคลย่อมอยู่ในขอบเขตแห่งสิทธิในความเป็นอยู่ส่วนตัวซึ่งได้รับความคุ้มครองตามบทบัญญัติมาตรา ๔
และมาตรา ๓๕ ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ ในอันที่บุคคลใดจะล่วง
ละเมิดโดยมิชอบด้วยกฎหมายมิได้ โดยนัยดังกล่าว สิทธิในความเป็นอยู่ส่วนตัวย่อมตกอยู่ในความหมาย